W jaki sposób wprowadzić do ksiąg przy połączeniu spółek wartość nowo wycenionych znaków towarowych?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoSpółki A i spółka B planują się połączyć. W związku z tymi planami spółki przeprowadziły wyceny swoich majątków do wartości godziwej, wycenie też zostały poddane znaki towarowe, które dotychczas nie były wprowadzone do ksiąg. Spółki po połączeniu planują amortyzować znaki towarowe przez 10 lat.W jaki sposób wprowadzić do ksiąg wartość nowo wycenionych znaków towarowych?

Odpowiedź:
Ponieważ w pytaniu nie podano żadnych szczegółów związanych z „ujawnionymi” znakami towarowymi, trudno jest odpowiedzieć na Państwa pytanie, ponieważ powstaje wątpliwość, czy w ogóle znaki towarowe kwalifikują się do ujęcia ich w wartościach niematerialnych i prawnych.

Uzasadnienie:
Amortyzacji podlega nabyte prawo ochronne na znak towarowy, a nie znak towarowy jako oznaczenie, np. graficzne, zaprojektowane w jednostce. Warunkiem nabycia prawa ochronnego na znak towarowy jest jego wcześniejsza rejestracja w Urzędzie Patentowym. Taki pogląd ugruntowany został w orzecznictwie sądów administracyjnych (m.in. wyrok NSA z 3 lutego 2011 r., II FSK 1741/09).
NSA w wymienionym wyroku podkreślił konieczność odróżnienia pojęcia znaku towarowego od prawa do znaku towarowego, podlegającego ochronie prawnej. Aczkolwiek znak towarowy (jako oznaczenie) istnieje niezależnie od powstania jego ochrony, to jednak nie można utożsamiać znaku towarowego z prawem do znaku towarowego, z nabyciem którego wiążą się określone skutki, w tym uprawnienie do amortyzacji podatkowej wymienionego prawa. Podobnie jest na gruncie art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) – dalej u.o.r., która do wartości niematerialnych i prawnych zalicza m.in. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1410), które spełniają (łącznie) następujące warunki:
– zostały nabyte,
– nadają się do gospodarczego wykorzystywania w dniu przyjęcia do używania,
– przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok,
– wykorzystywane są przez jednostkę na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie stosownej umowy.
Ustawa o rachunkowości nie zalicza do wartości niematerialnych i prawnych wartości wytworzonych przez daną jednostkę we własnym zakresie.
Jeżeli znaki towarowe (prawa do znaku) nie zostały wprowadzone do ksiąg rachunkowych, to należy domniemywać, że prawa te nie zostały przez spółki nabyte. Nabycie prawa własności składnika majątku może jednak nastąpić nie tylko w drodze kupna, ale również zamiany, wkładu niepieniężnego, spadku, darowizny, a także na podstawie innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości. Zazwyczaj, w przypadku znaków towarowych, nabycie ich następuje w drodze kupna.
Ponieważ w pytaniu nie podano żadnych szczegółów związanych z „ujawnionymi” znakami towarowymi (a w zasadzie, powinno być: z prawami ochronnymi na te znaki towarowe), trudno jest odpowiedzieć na Państwa pytanie, ponieważ powstaje wątpliwość, czy w ogóle znaki towarowe kwalifikują się do ujęcia ich w wartościach niematerialnych i prawnych. Powstaje również problem wyceny tych znaków, ponieważ ustalenie na nie ceny rynkowej jest niezwykle trudne, żeby nie powiedzieć, że niemożliwe.
Jeżeli prawa do znaków towarowych zostały nabyte nieodpłatnie, np. w drodze darowizny, to drugostronnie ich wartość (określona w umowie darowizny) powinna zwiększyć pozostałe przychody operacyjne:
Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne
Ma konto 760 Pozostałe przychody operacyjne.

Tadeusz Waślicki

Odpowiedzi udzielono 1.12.2015 r.