Pytanie
Czy w przypadku, gdy podatnik ustanowił skutecznie pełnomocnika ogólnego, doręczenie upoważnienia do wszczęcia kontroli nastąpić powinno kontrolowanemu czy pełnomocnikowi ogólnemu?
Jak stanowi art. 284 § 3 Ordynacji podatkowej "w razie niemożności wszczęcia kontroli w trybie wskazanym w § 1-2a z powodu nieobecności kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika, kontrolujący wzywa kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika do stawienia się w siedzibie organu podatkowego następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania", co mogłoby oznaczać – wbrew temu, co literalnie wynika z § 1 – że doręczenie upoważnienia nastąpić powinno pełnomocnikowi ogólnemu.
Czy przepis ten należy interpretować w ten sposób, że organ podatkowy ma wybór komu upoważnienie zechce doręczyć, tzn. kontrolowanemu lub pełnomocnikowi?
Odpowiedź
Jeśli strona ustanowiła pełnomocnika ogólnego ma prawo działać przez tego pełnomocnika, a organ podatkowy ma obowiązek respektować to pełnomocnictwo w każdej sytuacji, chyba że charakter czynności nie wymaga osobistego działania strony.
Dotyczy to również wszczęcia kontroli podatkowej. Jeśli strona ustanowiła pełnomocnika ogólnego, wszczęcie tej kontroli następuje przez doręczenie temu pełnomocnikowi ogólnemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Prawodawca nie zastrzegł konieczności osobistego działania kontrolowanego dla skutecznego wszczęcia kontroli podatkowej.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 138a § 1 i 2 oraz art. 138d § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. - strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Pełnomocnictwo może być ogólne, szczególne albo do doręczeń.
Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.
Na podstawie art. 284 § 1 i 3 o.p. wszczęcie kontroli podatkowej, co do zasady, następuje przez doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrolowany jest obowiązany ustanowić pełnomocnika na wypadek swojej nieobecności w czasie kontroli, jeżeli nie ustanowił pełnomocnika ogólnego lub szczególnego.
W razie niemożności wszczęcia kontroli w tym trybie z powodu nieobecności kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika, kontrolujący wzywa kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego lub pełnomocnika do stawienia się w siedzibie organu podatkowego następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
Dla zrozumienia art. 284 § 1 i 3 o.p. istotna jest treść art. 138a § 1 i 3 o.p.
Wyznaczenie przez stronę pełnomocnika ogólnego oznacza, że we wszystkich tych sprawach, w których ustawodawca nie zastrzegł konieczności osobistego działania strony, strona działa przez pełnomocnika ogólnego.
Dla przykładu, organ podatkowy może - stosownie do uregulowań art. 199 o.p. - przesłuchać stronę po wyrażeniu przez nią zgody. Osobą przesłuchiwaną jest w tym przypadku wyłącznie strona, a nie jej pełnomocnik.
Takiego zastrzeżenia dla osobistego działania strony nie zawiera art. 284 § 1 o.p. Co więcej z art. 284 § 3 o.p., w związku z art. 138a § 1 i 2 o.p., wynika wprost, że jeśli strona ustanowiła pełnomocnika ogólnego wszczęcie kontroli podatkowej następuje przez doręczenie upoważnienia do jej przeprowadzenia pełnomocnikowi ogólnemu.
Strona ustanawiając pełnomocnika ogólnego ma prawo działać przez tego pełnomocnika. Organ podatkowy ma obowiązek respektować to pełnomocnictwo w każdej sytuacji, o ile charakter czynności nie wymaga osobistego działania strony.
