W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, Ministerstwo Finansów napisało, że obecny postęp technologiczny w rozliczaniu podatków oraz wprowadzenie narzędzi analitycznych i zabezpieczających przed nadużyciami w VAT, w tym takich jak JPK_VAT, STIR, SENT, MPP (mechanizm podzielonej płatności), system kas online, tzw. white lista, umożliwiających Szefowi KAS sprawną weryfikację rozliczeń podatników, przyczynił się do uszczelnienia rozliczeń i poboru podatku od towarów i usług. Stwierdziło także, że z tego powodu można więc wprowadzić zmiany, które mają na celu uproszczenia w rozliczaniu podatku. Problem jednak w tym, co sygnalizują doradcy podatkowi, że obok uproszczeń, projekt zawiera także inne zmiany, które przyniosą raczej odwrotny skutek. Jednym z przykładów jest planowana nowelizacja zasad wydawania wiążących informacji stawkowych (tzw. WIS).
Zobacz procedurę w LEX: Podmioty uprawnione do występowania o wiążącą informację stawkową >
WIS będą miały ograniczoną ważność
- Ministerstwo Finansów zapowiedziało nowy etap w podejściu do podatników i koncentrację na upraszczaniu podatków. Na pierwszy ogień idą przepisy o VAT, które mają być odchudzone ze zbędnych, biurokratycznych regulacji. Oczywiście, zapowiedzi zmian korzystnych dla podatników należy pochwalić. Pojawiają się jednak niepokojące sygnały wskazujące na to, że przy okazji zmian na lepsze przemycone zostaną regulacje niekorzystne dla przedsiębiorców. Chodzi między innymi o osłabienie roli wiążących informacji stawkowych, które miały być narzędziem dającym ochronę podatnikom przed arbitralnymi decyzjami skarbówki – potwierdza Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy.
Zobacz procedurę w LEX: Uzyskanie wiążącej interpretacji stawkowej >
Jak wskazuje ekspert, po pierwsze, MF planuje odebrać ochronę zapewnianą przez WIS w transakcjach stanowiących nadużycie prawa. Istnieją obawy, że organy będą szeroko interpretować tę klauzulę i osłabiać tym samym rolę WIS. Po drugie MF proponuje ustanowienie regulacji, w świetle której WIS będzie ważna przez okres trzech lat od dnia jej wydania.
Prawo będzie działać wstecz
Co istotne, to ograniczenie ma zostać wprowadzone również dla tych WIS, które zostały już wydane przed dniem wejścia w życie tej nowelizacji, co rodzi wątpliwości, czy jest to zgodne z konstytucyjną zasadą niedziałania prawa wstecz.
- Wprowadzenie trzyletniego okresu ważności WIS bardzo pogorszyłoby sytuację podatników. Do tej pory mogli oni liczyć na to, że WIS obowiązuje bezterminowo, chyba, że zostanie z urzędu zmieniony w związku z wystąpieniem błędu, czy też zmiany klasyfikacji statystycznej – zauważa Arkadiusz Łagowski.
Zobacz również: Prawo nie może działać wstecz. Wejście w życie przepisów o podatku od elektrowni wiatrowych niezgodne z Konstytucją >>
Nadużycie prawa wyłączy ochronę z WIS
Planowanym zmianom dziwi się także Dorota Pokrop, doradca podatkowy, partner w EY. Ekspertka wskazuje przede wszystkim na wyłączenie mocy ochronnej wiążących informacji stawkowych.
- Sam instrument niedawno został udostępniony przedsiębiorcom, którzy po raz pierwszy mogli jednoznacznie potwierdzić prawidłowość stosowanych przez nich stawek VAT. I to w sposób wiążący dla organów podatkowych. Bezcenny komfort – zauważa.
Zwraca jednak uwagę, że w planowanej nowelizacji pojawia się niebezpieczny wytrych dla organów podatkowych. Jeśli uzyskany WIS będzie elementem transakcji, która zostanie uznana za nadużycie prawa, podatnik nie będzie mógł korzystać z mocy ochronnej WIS.
Czytaj w LEX: VAT 2020 - przewodnik po zmianach >
Zdaniem Ministerstwa Finansów, zmiany w tym zakresie są konieczne. Resort potwierdza, że mają one na celu zabezpieczenie interesu budżetu państwa przed ewentualnymi nadużyciami dokonywanymi przez nieuczciwych podatników, którzy mogą wykorzystywać otrzymany WIS w transakcjach stanowiących nadużycie prawa. Nie ma bowiem uzasadnienia dla przyznania podatnikowi ochrony prawnej związanej z uzyskaniem WIS w przypadku stwierdzenia, że przedmiot WIS jest elementem transakcji gospodarczych, które zostały przez niego ukształtowane w celu uzyskania nienależnej korzyści podatkowej, sprzecznej z celem przepisów podatkowych.
Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe wspierające zwalczanie pandemii koronawirusa >
Cena promocyjna: 111.2 zł
|Cena regularna: 139 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 101.47 zł
Istotna definicja nadużycia prawa
Tu warto przypomnieć, że art. 5 ust. 5 ustawy o VAT definiuje nadużycie prawa jako dokonanie czynności, w ramach transakcji, która pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miała zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.
- Wcale nie jest więc oczywiste, co tym nadużyciem jest, a trzeba przypomnieć, że nasza definicja jest wypadkową licznych wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE, więc ewidentnie jest to temat sporny, jak również kolejne wyroki mogą wpływać na to co faktycznie takim nadużyciem jest. A skoro temat nie jest oczywisty, to przedsiębiorcy realnie mogą utracić dopiero co uzyskany komfort. Otworzy się więc kolejna „puszka Pandory”, która na pewno zakończy się wieloma sporami sądowymi. Skoro WIS wydaje organ podatkowy, to jeśli przedstawiony mu opis jest niepełny lub niezgodny z rzeczywistością to ochrony i tak nie ma. A jeśli ma przypuszczenie, że WIS ma służyć budowie struktury w celu nadużycia, to chyba lepiej byłoby, gdyby nie wydał WIS, niż potem po latach go kwestionował – tłumaczy Dorota Pokrop.
Jej zdaniem, trudno też zrozumieć pomysł MF na ograniczenie w czasie ochrony wynikającej z WIS do trzech lat. Zupełnie jest to nieuzasadnione, jeśli ani przepisy ani przedmiot transakcji nie zmieniają się. Wymusza to tylko nowe wnioski, co wiąże się z ryzykiem uzyskania innej odpowiedzi, co istotnie zaburzyłoby biznes taki przedsiębiorstw.
Konsultacje w sprawie zmian trwają do 7 września 2020 r. Uwagi i opinie do całego projektu można składać na adres: Sekretariat.PT@mf.gov.pl.
Zobacz w LEX nagranie szkolenia: Zmiany w podatkach od 1 lipca 2020 r. - szkolenie online >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
