Generalną zasadą jest opodatkowanie dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości, jeśli sprzedaż ta nastąpiła przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie określonej nieruchomości lub praw, i zbycie to nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej. Jednakże można uniknąć płacenia podatku (lub znacznie zmniejszyć jego wysokość) pod warunkiem przeznaczenia dochodu ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe – czyli cele określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Właśnie określenie, czy poniesiony wydatek stanowi cel mieszkaniowy, rodzi zwykle najwięcej wątpliwości, z którymi podatnicy zwracają się do organów podatkowych.
Czytaj w LEX: Wydatki na własny cel mieszkaniowy na przykładach >
Jeden z takich „wątpliwych” przypadków rozstrzygał ostatnio Szef Krajowej Administracji Skarbowej, zmieniając wcześniej wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną. Sprawa dotyczyła sprzedaży nieruchomości – działki budowlanej, która stanowiła współwłasność małżonków, przed upływem pięciu lat od jej nabycia. Niedługo po sprzedaży małżonkowie rozwiedli się, a zgodnie z mową o podział majątku mężczyzna spłacił żonę, przejmując na własność lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, będący wcześniej własnością obojga małżonków. Spłata nastąpiła z pieniędzy uzyskanych z wcześniej sprzedanej działki budowlanej.
W związku z powyższym mężczyzna zwrócił się z pytaniem do organu podatkowego – czy nabycie tej nieruchomości (spłata udziałów byłej małżonki) jest wydatkiem na własne cele mieszkaniowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym nie ma konieczności płacenia podatku dochodowego od sprzedaży działki? Wnioskodawca uważał, że nabycie nieruchomości w powyższy sposób (tj. poprzez spłatę byłego małżonka) można potraktować jako własny cel mieszkaniowy, biorąc pod uwagę, że w miejscowości, w której znajduje się lokal, mężczyzna posiada centrum interesów gospodarczych i osobistych, oraz mieszkanie to służy realizacji jego własnych celów mieszkaniowych.
Zobacz procedurę: Wydatki na własne cele mieszkaniowe >
Dyrektor KIS nie zgodził się jednak ze stanowiskiem wnioskodawcy (interpretacja indywidualna z 12 lipca 2021 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.435.2021.2.KK). Stwierdził, że nie można było wyodrębnić udziałów, które wnioskodawca oraz jego żona posiadali w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, gdyż nieruchomość ta wchodziła w skład wspólności majątkowej małżeńskiej. W związku z tym, w wyniku zniesienia współwłasności majątkowej małżeńskiej (podziału majątku wspólnego małżonków), wnioskodawca nie mógł ponownie nabyć udziału w tej nieruchomości, bowiem jej nabycie przez wnioskodawcę nastąpiło w momencie, gdy małżonkowie nabyli tę nieruchomość do majątku wspólnego.
Szef Krajowej Administracji Skarbowej uchylił jednak powyższą interpretację, uznając ją za nieprawidłową. Po analizie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Szef KAS podsumował, że podatnik jest uprawniony do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT w związku z wydatkowaniem przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości na spłatę udziału w lokalu mieszkalnym, należącego do byłej żony wnioskodawcy, do którego wnioskodawca nabył prawo własności w wyniku podziału majątku wspólnego i w którym zamierza on realizować własne cele mieszkaniowe.
Zobacz procedurę: Zwolnienie od podatku dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i niektórych praw majątkowych przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe >
Organ podkreślił, że zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych spłata dokonana na rzecz byłego współmałżonka – w związku z przyznaniem podatnikowi w wyniku rozwodu na własność nieruchomości, która znajdowała się w majątku wspólnym – może być uznana za wydatek na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w ustawie o PIT. Powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 listopada 2022 r., sygn. akt II FSK 724/20, w którym sąd wskazał, że „(…) zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT jest normą celu społecznego, mającą ułatwić zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych. Także wykładnia celowościowa przemawia zatem za przedstawionym powyżej rozumieniem użytego w art. 21 ust. 1 pkt 25 lit. a i b ustawy o PIT pojęcia nabycia udziału w nieruchomości lub prawie do lokalu. W przypadku byłych małżonków zniesienie współwłasności nieruchomości mieszkalnej, nabytej w czasie trwania związku małżeńskiego, za spłatą jednego z nich powoduje, że zarówno małżonek, który dokonuje spłaty, jak i małżonek, którego udział został spłacony, mogą zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe.”.
W świetle powyższego, Szef KAS potwierdził stanowisko podatnika i uchylił z urzędu wcześniej wydaną w tym stanie prawnym interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Zobacz też linię orzeczniczą: Wydatki na spłatę kredytu jako podstawa zastosowania ulgi mieszkaniowej >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
