Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zwrócił się były funkcjonariusz Biura Ochrony Rządu, a na następnie funkcjonariusz Służby Ochrony Państwa z racji zastąpienia na mocy ustawy dotychczas istniejącego Biura Ochrony Rządu przez SOP. Wskazał, że jego pracodawca - Służba Ochrony Państwa wydał na podstawie ustawy o Służbie Ochrony Państwa i rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie przyznawania i cofania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa decyzję o przyznaniu wnioskodawcy pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego w wysokości 150 600 zł.
Ustawa o Służbie Ochrony Państwa przyznaje funkcjonariuszowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, społecznej inicjatywie mieszkaniowej, towarzystwie budownictwa społecznego albo domu jednorodzinnego, a także lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale.
"Pomoc finansowa" odpowiednikiem "ekwiwalentu pieniężnego"
Od otrzymanej kwoty pomocy finansowej został pobrany PIT. Zgodnie z ustawą o PIT, zwolniony z podatku dochodowego jest ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Służbie Ochrony Państwa. Wnioskodawca zwrócił szczególną uwagę, że ustawa podatkowa posługuje się pojęciem "ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu", natomiast ustawa o Służbie Ochrony Państwa zawiera sformułowanie "pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego". Co więcej, funkcjonariuszom BOR, którzy stali się funkcjonariuszami SOP nie przysługuje pomoc finansowa, jeżeli otrzymali oni ekwiwalent pieniężny. Nowa ustawa o SOP nie posługuje się już pojęciem "ekwiwalent", a używa pojęcia "pomoc finansowa", jednakże w dalszym ciągu celem różnie nazywanych świadczeń jest pomoc mieszkaniowa udzielona funkcjonariuszom odpowiednio Biura Ochrony Rządu lub Służby Ochrony Państwa, którzy dotychczas nie otrzymali lokalu mieszkalnego.
Cena promocyjna: 53.6 zł
|Cena regularna: 67 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 46.9 zł
W związku z powołaniem SOP i nowelizacją ustawy o PIT, mimo faktu, że ustawa o PIT nie posługuje się terminologią używaną w ustawie o SOP, wnioskodawca twierdzi, że oba pojęcia należy traktować tożsamo, ponieważ charakter świadczeń jest tożsamy. Jego zdaniem, o charakterze świadczenia nie decyduje jego nazwa, ale cechy, istota i charakter, który jest identyczny w obu przypadkach. Bez znaczenia pozostaje różne nazewnictwo tego samego świadczenia. Zawarta w ustawie o SOP "pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego" jest odpowiednikiem "ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu" z ustawy o PIT. Zwolniony z opodatkowania jest ekwiwalent, a według ustawy o SOP dostaje się pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego w przypadku zrzeczenia się prawa do lokalu służbowego. Warunki przyznania pomocy funkcjonariuszom SOP nie zostały zmienione i nadal pozostają takie jak te, które obowiązywały funkcjonariuszy BOR.
Czytaj także: Funkcjonariusze dostaną dodatkowe świadczenie za długoletnią służbę>>
Wątpliwości podatkowe funkcjonariusza SOP
Wnioskodawca zwrócił się do dyrektora KIS z zapytaniem, czy kwota pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przyznana funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego w ramach ustawy o PIT. Uważał, że wypełniając ustawowe przesłanki poprzez rezygnację z lokalu mieszkalnego i przeznaczenie pomocy finansowej na zakup lokalu mieszkalnego spełnia kryteria niezbędne do zwolnienia przyznanego świadczenia od PIT. Opisana pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego, zdaniem wnioskodawcy, jest tożsama z ekwiwalentem pieniężnym w zamian za rezygnację z lokalu. Na marginesie wnioskodawca dodał, że brak staranności ustawodawcy i inne nazewnictwo tej samej czynności w dwóch różnych aktach prawnych nie może wywoływać negatywnych skutków dla podatnika otrzymującego pomoc.
Ku zaskoczeniu, stanowisko wnioskodawcy jest błędne i zostało uznane za nieprawidłowe (interpretacja indywidualna z 2 marca 2023r. nr 0115-KDIT2.4011.26.2023.1.MD). W pierwszej kolejności organ wskazał, że w myśl przepisów ustawy o PIT źródłami przychodów są m. in. stosunek służbowy oraz stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy. Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, wszelkie inne kwoty, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.
Ustawowe warunki skorzystania z uprawnień
Wedle ustawy, funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę lub w miejscowości pobliskiej, przy uwzględnieniu liczby członków rodziny oraz ich uprawnień. Jednakże funkcjonariuszowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, społecznej inicjatywie mieszkaniowej lub towarzystwie budownictwa społecznego albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. W ramach wyjątku pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego nie przysługuje funkcjonariuszowi, którego małżonek otrzymał już lokal mieszkalny na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, pomoc finansową na uzyskanie lokalu w innych służbach, odprawę mieszkaniową lub ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu mieszkalnego. Dodatkowo tego typu pomoc finansowa podlega zwrotowi, jeżeli m. in. została nienależnie wypłacona, a także kiedy funkcjonariusz został skazany prawomocnym wyrokiem sądu albo zwolniony przed upływem 10 lat służby. Analogicznie lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej nie przydziela się funkcjonariuszowi, który skorzystał z pomocy finansowej, w miejscowości, w której pełni służbę lub w miejscowości pobliskiej posiada lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny albo którego małżonek posiada lokal mieszkalny.
Wysokość pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego oblicza się przy uwzględnieniu liczby osób - przyszłych mieszkańców. Jak wskazał organ, skutkiem otrzymania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego jest powstanie po stronie funkcjonariusza Służby Ochrony Państwa przychodu ze stosunku służbowego. Jeżeli chodzi o możliwość jego zwolnienia od PIT, to organ interpretujący zwrócił uwagę na zmieniony ustawą i otrzymujący nowe brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 49a ustawy o PIT, zgodnie z którym wolny od podatku dochodowego jest ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Służbie Ochrony Państwa. Co ważne, ustawa o Biurze Ochrony Rządu w odniesieniu do świadczeń wypłacanych funkcjonariuszom BOR również posługiwała się pojęciem "ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu". Ekwiwalent pieniężny wypłacany był na podstawie umowy zawartej między Szefem BOR a osobą uprawnioną, a jego wysokość wynosząca 3% wartości przysługującego lokalu za każdy rok podlegający zaliczeniu do wysługi lat nie mogła być niższa niż 65% i wyższa niż 80% wartości przysługującego lokalu.
Ekwiwalent zagwarantowany jedynie dla BOR
Organ interpretujący wskazał, że funkcjonariuszom BOR, którzy stali się funkcjonariuszami SOP nie przysługuje pomoc finansowa, jeżeli otrzymali oni ekwiwalent pieniężny. Pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego otrzymywana przez funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa nie jest objęta zwolnieniem od podatku na podstawie ustawy o PIT. Obecnie obowiązująca ustawa o SOP nie przewiduje ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu, o którym mowa w ustawie o PIT. Ekwiwalent przysługiwał i nadal przysługuje na zasadzie praw nabytych ustawą o BOR, która została zastąpiona ustawą o SOP. Ustawowe, przedmiotowe zwolnienie dotyczy wyłącznie funkcjonariuszy, którzy prawo do ekwiwalentu pieniężnego nabyli na gruncie ustawy o BOR, ale z prawa tego nie skorzystali do dnia uchylenia ustawy. Zatem aktualnie zwolnienie ma zastosowanie jedynie do ekwiwalentu pieniężnego wypłaconego na podstawie przepisu przejściowego ustawy o SOP.
Na marginesie można powiedzieć, że w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowej ustawy i na podstawie złożonych przed tym dniem wniosków oraz dotychczasowej listy osób oczekujących na przyznanie ekwiwalentu postanowiono sporządzić listę osób oczekujących na wypłacenie ekwiwalentu przez SOP według kolejności złożonych wniosków. Mimo tego pierwszeństwo mają uprawnieni, z którymi zawarto umowę o wypłatę ekwiwalentu.