Pytanie

Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług ubezpieczeniowych, usług finansowych oraz pozostała działalność pocztowa i kurierska (InPost). Zgłosiła się do VAT i otrzymała potwierdzenie zarejestrowania jako "podatnik VAT zwolniony". W zgłoszeniu VAT-R zaznaczono poz. 30 "podatnik będzie korzystał ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy".

Czy podatnik musi wystawiać faktury VAT na usługi ubezpieczeniowe?

Z jaką stawką?

Odpowiedź

Podatnicy zarejestrowani jako "VAT - zwolniony" - w związku z tym, że ich usługi są zwolnione z podatku – nie mają obowiązku wystawiania faktury VAT za swoje czynności. Fakturę dla swoich usług muszą jednak wystawić na żądanie nabywcy. Faktura taka ma jednak bardzo ograniczony zakres danych.

Uzasadnienie

W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik, o którym mowa, będzie wykonywał przede wszystkim czynności zwolnione przedmiotowo z podatku (usługi ubezpieczeniowe oraz finansowe) oraz inne czynności (pozostała działalność pocztowa i kurierska), które będą objęte zwolnieniem podmiotowym.

W związku z tym podatnik zarejestrował się jako podatnik VAT zwolniony. Zgodnie bowiem z art. 96 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., podmioty będące podatnikami, zwolnione od podatku podmiotowo lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku przedmiotowo, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. W tym przypadku, zgodnie z art. 96 ust. 4 u.p.t.u. - naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT zwolnionego".

Od 1 stycznia 2014 r. zupełnie inaczej określono krąg podmiotów zobowiązanych (ale i uprawnionych) do wystawienia faktury; jednocześnie inaczej określono zakres przedmiotowy czynności i zdarzeń obligujących do wystawienia faktury.

Zgodnie z przepisem art. 106b ust. 1 u.p.t.u., podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak zastrzega przepis art. 106b ust. 2 u.p.t.u. podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Przepis art. 106b ust. 3 pkt 2 u.p.t.u. precyzuje jeszcze, że na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Z powyższych regulacji wynika zatem, że do wystawienia faktury generalnie obowiązany (a więc i jednocześnie uprawniony) jest podatnik VAT; w obecnym stanie prawnym nie ma już wymogu, aby był to zarejestrowany czynny podatnik VAT. Podatnik VAT zwolniony nie ma bezwzględnego obowiązku wystawienia faktury; może to zrobić; zaś na wyraźne żądanie nabywcy (zgłoszone w odpowiednim terminie) ma obowiązek to zrobić.

Jeśli zatem nabywcy nie będą żądać faktur, to nie będziecie ich Państwo musieli wystawiać.

Jeśli faktury zażądają – to wówczas powinna być ona wystawiona. Na tych fakturach musi być jednak znacznie mniej danych niż na "normalnych" fakturach (tj. na fakturach dla czynności opodatkowanych). Zgodnie bowiem ze stosownymi przepisami zawartymi w rozporządzeniu ministra finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur, na fakturze dotyczącej usług finansowych i ubezpieczeniowych zwolnionych z podatku powinny być następujące dane:

a) data wystawienia oraz numer kolejny,

b) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,

c) nazwa usługi,

d) kwota, której dotyczy dokument.