Prezes NSA wystąpił z wnioskiem o podjęcie uchwały abstrakcyjnej w przedmiocie rozstrzygnięcia, kogo obciążać powinien podatek od zarządzanych przez Lasy Państwowe gruntów znajdujących się pod liniami energetycznymi.

Czy umowy przenoszą obowiązek podatkowy

W opinii Prezesa NSA wyjaśnienia wymaga czy umowy służebności przesyłu skutkują przejściem posiadania na przedsiębiorców zajmujących się przesyłem energii, a więc czy przenoszą obowiązek podatkowy.

W dotychczasowej praktyce występowały poglądy, zgodnie z którymi podpisywane przez nadleśnictwa oraz przedsiębiorców umowy wykonawcze (poprzedzające umowy służebności) nie przenoszą obowiązku podatkowego z zarządcy na przedsiębiorcę przesyłającego energię. W związku z tym, przyjmowano, że umowa służebności nie możne stanowić podstawy do przejścia obowiązku podatkowego. Niektóre wojewódzkie sądy administracyjne popierały takie stanowisko, ale były też orzeczenia prezentujące odmienne poglądy. Pojawiła się potrzeba systemowego rozstrzygnięcia tego zagadnienia.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Przedsiębiorca przesyłowy jako podatnik podatku od nieruchomości >

Rozbieżności w orzecznictwie

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wystąpił więc o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zadał pytanie, czy przedsiębiorstwo energetyczne, w związku z zawarciem z Lasami Państwowymi umowy umożliwiającej wykonywanie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa znajdujących się pod zarządem Lasów Państwowych, jest - stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170, ze zm.) - podatnikiem podatku od nieruchomości obciążonym podatkiem od tych gruntów.

Czytaj w LEX: Podatnicy podatku od nieruchomości >

Przedsiębiorca przesyłowy nie jest podatnikiem

9 grudnia br. zapadła uchwała siedmiu sędziów NSA w sprawie opodatkowania gruntów zarządzanych przez Lasy Państwowe, na których usytuowane zostały napowietrzne linie elektroenergetyczne (II FPS 3/19).

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów po rozpoznaniu wniosku Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego podjął następującą uchwałę:

„Przedsiębiorca przesyłowy, który zawarł z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa, znajdujących się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości od tych gruntów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r.

Uchwała ma istotne znaczenie dla praktyki gminnych organów podatkowych.

Zobacz również: Termin opłaty przekształceniowej zdecyduje, kiedy miasto zapłaci VAT >>

Warto dodać, że z początkiem roku 2019 sam ustawodawca rozwiał pewne wątpliwości. Nowelizacją trzech ustaw przedmiotowo regulujących podatek od nieruchomości, rolny i leśny, wyłączył grunty pod liniami z opodatkowania według najwyższych stawek. Rozwiało to wątpliwości, które pojawiały się w przypadku jednoczesnego występowania na gruncie dwóch rodzajów działalności: leśnej i gospodarczej. Należy podkreślić, że przedmiotowa uchwała jest tzw. uchwałą abstrakcyjną.

 

Uchwała abstrakcyjna NSA

Do zakresu właściwości rzeczowej Naczelnego Sądu Administracyjnego w myśl art. 15 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oprócz rozpoznawania środków odwoławczych od orzeczeń wydawanych przez wojewódzkie sądy administracyjne, należy m.in. podejmowanie uchwał mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Czytaj w LEX: Inwestycja w obcym środku trwałym w kontekście podatku od nieruchomości >

Spośród uchwał podejmowanych przez NSA można wyróżnić uchwały abstrakcyjne oraz uchwały konkretne. Ich wspólnym celem jest zapewnienie jednolitości orzecznictwa sądowoadministracyjnego. Uchwały abstrakcyjne podejmowane są w celu wyjaśnienia przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Ich przedmiotem są więc wątpliwości prawne, które nie mają bezpośredniego związku z postępowaniem toczącym się w indywidualnej sprawie sądowoadministracyjnej. Natomiast przedmiotem uchwał konkretnych mogą być tylko takie wątpliwości prawne, które wystąpiły przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej (zażalenia), a zatem wykazują ścisły związek z postępowaniem w indywidualnej sprawie, zawisłej przed NSA.

 

Warto wiedzieć, że z wnioskiem o podjęcie uchwały abstrakcyjnej mogą wystąpić wyłącznie ściśle określone podmioty (Prezes NSA, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Rzecznik Praw Dziecka), a z wnioskiem o podjęcie uchwały konkretnej - skład orzekający NSA rozpoznający skargę kasacyjną lub zażalenie (art. 264 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2019 r., II FPS 3/19

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.