Zgodnie z art. 30da ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega:
- przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku którego Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu;
- zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku której Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa.
Dochodem z niezrealizowanych zysków będzie natomiast nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.
Rozliczenie exit tax od niezrealizowanych zysków
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych szczegółowo wskazuje, w jaki sposób określić wartość podatkową składnika majątku, co oznacza przeniesienie składnika majątku poza terytorium RP oraz inne istotne kwestie w zakresie tzw. exit tax, w tym m.in. stawkę podatku, terminy składania deklaracji oraz wpłaty podatku. W myśl art. 30da ust. 14 ustawy o PIT, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-NZ), o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków. Deklarację należy złożyć do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 mln zł, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny. Jeśli po tym miesiącu przenoszone będą kolejne składniki majątku, wówczas podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację do 7. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym są przenoszone składniki.
Czytaj też: Fundacja rodzinna może pomóc uniknąć tzw. podatku od wyjścia >
Termin rozliczenia podatku
Rozporządzeniem z 27 czerwca 2019 r. minister finansów wydłużył termin do wpłaty podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl rozporządzenia, termin wpłaty podatku należnego wynikającego z deklaracji składanych za okresy od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2021 r. został przedłużony do 31 grudnia 2021 r. Wyjątkiem była sytuacja, gdy podatnik utracił w całości lub w części składnik majątku – wówczas obowiązek zapłaty podatku powstał w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do utraty.
Czytaj w LEX: Nowak-Piechota Aneta, Exit tax: opodatkowanie dochodów z niezrealizowanych zysków w praktyce >
Kolejne rozporządzenie – z 21 grudnia 2021 r. – przedłużyło moment wpłaty podatku o kolejne dwa lata. Zatem w przypadku wykazania dochodów z niezrealizowanych zysków w okresach od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2023 r., podatek z tego tytułu powinien być wpłacony w terminie do 31 grudnia 2023 r. Nowe rozporządzenie również zakładało wyjątek w terminie wpłaty podatku – analogiczne do poprzedniego.
Przedłużenie terminu na wpłatę podatku
Aktualnie projekt rozporządzenia przewiduje przedłużenie terminu na wpłatę podatku o kolejne dwa lata – do 30 listopada 2025 r. Minister finansów w uzasadnieniu do projektu wskazał, że przedłużenie terminu zapłaty podatku do czasu zbycia składnika majątku lub jego utraty w inny sposób ma na celu ułatwienie podatnikom wywiązania się z obowiązków podatkowych do czasu otrzymania środków pieniężnych lub do czasu, gdy podatnicy zdecydują się nieodpłatnie przekazać majątek (np. w formie darowizny). Minister podkreślił również, że taki sposób realizacji podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków wynika m.in. z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE bowiem orzekał niejednokrotnie, że pobór podatku od niezrealizowanych zysków związanych z przeniesieniem majątku do innego państwa członkowskiego już w chwili tego przeniesienia, w przypadku gdy w samym państwie w przypadku nieprzeniesienia majątku pobór podatku następuje dopiero w chwili zrealizowania zysków stanowi naruszenie prawa wspólnotowego (np. wyrok TSUE z 26 lutego 2019 r. w sprawie C-581/17 Wachtler).
Przedłużenie terminów zgodnie z rozporządzeniem da przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do zmian, natomiast ustawodawcy czas na analizę i wprowadzenie stosownych zmian w przepisach dotyczących podatku dochodowego od niezrealizowanych zysków. Warto jednak podkreślić, że projektowane rozporządzenie nie zmienia sposobu składania okresowych deklaracji w zakresie podatku.
Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Czytaj też w LEX: Nowak-Piechota Aneta, "Gorsze jest wrogiem złego", czyli "naprawianie" błędów legislacyjnych na przykładzie regulacji dotyczącej podatku od wyjścia >