Pytanie

Firma otrzymała fakturę od kontrahenta z Anglii za odsetki z tytułu nieterminowych płatności.
Czy firma musi wystawić fakturę wewnętrzną, naliczyć i odliczyć VAT w deklaracji za czerwiec?
Czy fakt ten powinniśmy potwierdzić notą księgową, czy wystarczy, że przychód ujmiemy na podstawie wyciągu bankowego?

Odpowiedź

Co prawda przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u. - mówią, iż to co nie jest dostawą towaru jest usługą, ale nie oznacza to, że nie może wystąpić coś, co nie jest ani dostawą, ani usługą. W omawianym przypadku - zdaniem autora odpowiedzi - mamy właśnie do czynienia z takim przypadkiem. Odsetki z tytułu nieterminowych płatności nie są ani wynagrodzeniem za towary, ani za usługi, a tym samym nie trzeba ich rozliczać w środowisku VAT, wystawiać faktur wewnętrznych, naliczać i odliczać podatku.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.t.u. przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Mogą jednak w obrocie wystąpić pewne świadczenia, które wbrew temu, co mówi powyższy przepis nie będą ani dostawą, ani usługą. Przykładem takich świadczeń mogą być odszkodowania. Innym - odsetki.

W przypadku odsetek od nieterminowych nie mamy do czynienia z żadną usługą (ani tym bardziej dostawą). Odsetki stanowią wynagrodzenie za nieuzasadnione korzystanie z cudzego kapitału. Zapłata z opóźnieniem jest wręcz wbrew woli sprzedawcy, wobec czego trudno jest przyjąć, iż z tytułu negatywnego zachowania nabywcy, postępującego wbrew jego woli, sprzedawca miał być usługodawcą. Z tego powodu odsetki w ogóle nie powinny być rozliczane w środowisku VAT, a przekazanie środków wystarczy udokumentować notą księgową, a nie fakturą. Podatnik powinien rozliczyć odsetki jedynie na gruncie podatku dochodowego.

Należy jednak, iż odsetki są wynagrodzeniem za usługę w przypadku pożyczki. Jeżeli zatem byłoby tak, że odsetki byłyby należne nie tyle z tytułu zapłaty z opóźnieniem, co z tytułu pożyczki - byłaby to usługa, a tym samym należałoby ją rozliczyć także w zakresie VAT. W praktyce granica między obiema sytuacjami jest jednak dość płynna.

Uwagi
Naliczone odsetki stanowią obrót w rozumieniu VAT - jest to bowiem wynagrodzenie za usługę. Uwzględnia się je więc zatem w strukturze odliczenia na zasadach wynikających z art. 90 u.p.t.u.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
VAT. Komentarz 2015
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł