Spółka nabyła w 2014 r. lokale niemieszkalne w galerii handlowej wraz z udziałem we współwłasności. Przy czym spółka nie zamierzała kontynuować działalności zbywców w sposób niezmieniony, a funkcję zarządzającą nadal ma pełnić poprzedni właściciel. Ponadto wszelkie umowy serwisowe mają pozostać w mocy z spółką zbywającą nieruchomości jako z zarządzą. Natomiast kupująca spółka będzie wykorzystywała nabyte lokale do swojej działalności gospodarczej poprzez wynajmowanie powierzchni handlowych i biurowych, jednak jej rola będzie ograniczona do biernego posiadacza nieruchomości – co stanowi istotną różnice w sposobie wykorzystywania lokali, ponieważ poprzedni właściciel dodatkowo nimi zarządzał, a spółka nie zamierza tego robić.
Zespół lokali jako zorganizowana część przedsiębiorstwa
W wyniku postępowania wymiarowego naczelnik urzędu skarbowego uznał, że nabyte lokale będą stanowiły zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a nie zwykłe składniki majątku. W konsekwencji organ podatkowy stwierdził, że transakcje te, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zakwestionowane zostało tym samym prawo spółki do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wynikające z deklaracji VAT-7 za lipiec 2014 r. Fiskus argumentował swoją decyzję faktem, że sprzedawane lokale pozostawały ze sobą w związku funkcjonalnym tworzącym centrum handlowe. Ponadto w przekonaniu organu podatkowego poprzedni właściciel prowadził działalność w zakresie najmu i taką samą działalność będzie prowadzić kupująca spółka.
Następnie Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji, wskazując, że składniki majątku będące przedmiotem nabycia przez spółkę mogą stanowić niezależne przedsiębiorstwo, ponieważ po ich nabyciu możliwym było prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi być samodzielna
Spółka stwierdziła, że nabyła jedynie składniki majątku, to znaczy lokale niemieszkalne oraz udział we współwłasności takich lokali, a nie zorganizowane części przedsiębiorstw w ramach spółek zbywających, zatem nie ma w sprawie zastosowania art. 6 ust. 1 ustawy o VAT. Spółka podkreśliła, że wraz z nabyciem lokali nie przejęła zobowiązań, które towarzyszyły by takiej transakcji, jeśli rzeczywiście dotyczyła by zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny (I SA/Wr 972/16) zaaprobował stanowisko spółki i uznał, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej w niezmienionym kształcie, czyli w takim w jakim zespół ten jest zbywany, bez jakichkolwiek modyfikacji. WSA stwierdził, że same w sobie nieruchomości nie tworzą kompleksu zdolnego do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Tym samym nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeżeli były wykorzystywane przez sprzedawcę do wynajmu, tak samo jak planuje zrobić kupujący.
Z zapatrywaniami spółki i WSA zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 1127/17), który orzekł, że bez elementu finansowego i organizacyjnego nie można mówić o zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeśli lokale będą nadal wykorzystywane w działalności gospodarczej.