W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która wskazała, że nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło uchwałę upoważniającą zarząd do nabywania akcji własnych w celu ich umorzenia (skup akcji własnych). W związku z nabyciem akcji, spółka poniosła koszty aktu notarialnego sporządzonego z odbycia nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy, wynagrodzenie dla domu maklerskiego związane z nabyciem akcji (wezwanie do skupu akcji własnych), opłatę dla domu maklerskiego za przeprowadzenie publicznego wezwania na sprzedaż akcji, prowizję od zakupionych akcji dla domu maklerskiego, koszty ogłoszenia o odbyciu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy, odsetki od umowy kredytu, która została podpisana w celu uzyskania środków na nabycie akcji oraz prowizję od kredytu.
Spółka zapytała fiskusa, czy wszystkie te wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Spółka uznała, że może całe to przedsięwzięcie pozwala na odpowiednie kształtowanie akcjonariatu danej spółki, a to z kolei gwarantuje kontynuację planów inwestycyjnych, mających być w przyszłości źródłem przychodu dla spółki. Uzasadniając natomiast uznanie, jako koszt uzyskania przychodu odsetek i prowizji od umowy kredytu, podpisanej w celu sfinansowania kosztów nabycia akcji, Spółka wskazała, że bez jego zaciągnięcia nie będzie w stanie wypłacić należnego akcjonariuszowi wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji z zysków z lat poprzednich, czy też z dochodów okresu bieżącego.
Fiskus się nie zgodził. Uznał, że należy odróżnić sytuację, w której zachodzi potrzeba dofinansowania działalności gospodarczej podatnika, generującej przychody, od sytuacji, gdy środki z tytułu kredytu przeznaczone są na wydatki związane z umorzeniem akcji własnych spółki. W związku z powyższym zarówno odsetki od kredytu, koszty jego zawarcia, jak również pozostałe wymienione wydatki nie będą mogły zostać uznane za koszt podatkowy.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Niesporne jest to, że brak zachowania płynności finansowej ma bezpośredni związek z koniecznością poniesienia wydatków na skup akcji w celu ich umorzenia. Wydatki te nie mogą być zaś uznane za związane z bieżącą działalnością Spółki i tym samym nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jako nawet koszty pośrednio związane z przychodami. Nie wystarczy tu bowiem odwołanie się do ogólnikowego stwierdzenia o konieczności zapewnienia płynności finansowej Spółki, z pominięciem przyczyny, która tej płynności zagraża. Spółka nie wykazała, w jakim zakresie omawiane wydatki przyczyniłyby się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zdaniem sądu, należy też zwrócić uwagę, że umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Tym samym okoliczność ta bezpośrednio wpływa na wypłacalność spółki wobec wierzycieli (zmniejszenie roli funkcji gwarancyjnej) oraz nie ma wpływu na osiągnięcie przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Wyrok NSA z 10 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2189/13
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
|