Nowością ma być także powołanie rzecznika praw podatnika, a także stworzenie centrum kompetencyjnego podatków lokalnych. Nowa ordynacja podatkowa jest efektem kilkuletnich prac Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego pod kierunkiem prof. Leonarda Etela.
Filozofia 3xP
Ministerstwo Finansów zapewnia, że proponowane przepisy wpisują się w filozofię 3xP. Mają być podstawą do przejrzystego, prostego i przyjaznego systemu podatkowego.
- Traktujemy ten projekt jako solidny fundament, dzięki któremu budujemy stabilność przepisów podatkowych. Jestem przekonana, że nowa ordynacja podatkowa jest właśnie taką podstawą: wytrzymałą i dobrze wykonaną. Z inicjatywy MF w projekcie pojawiły się rozwiązania, które wzmocnią pozycję podatnika. Są to rzecznik praw podatnika, centrum kompetencyjne podatków lokalnych, decyzje i postępowania cząstkowe oraz zasada racjonalnego stosowania prawa – powiedziała minister finansów prof. Teresa Czerwińska.
Marian Banaś, wiceminister finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej, podkreślił, że z perspektywy KAS bardzo ważne są regulacje, które stanowią nowe otwarcie w relacjach urząd – podatnik. Jego zdaniem zawarte w projekcie propozycje rozwiązywania spraw podatkowych poprzez umowę podatkową, mediację czy konsultację skutków podatkowych transakcji są oczekiwane przez podatników i urzędników. Takie niewładcze formy działania administracji skarbowej mogą być skutecznie stosowane w procedurach podatkowych.
Nowe mechanizmy współpracy
W nowej ordynacji podatkowej mają znaleźć się m.in. mediacje podatkowe. Ma to być procedura rozwiązywania sporów z udziałem osoby trzeciej. Będzie nią mediator z listy prowadzonej przez MF. Dodatkowo możliwe będzie zawieranie umów między podatnikiem a organami podatkowymi. Będą one dokumentowane protokołem, a organ będzie zobowiązany do odzwierciedlenia uzgodnień w późniejszej decyzji podatkowej.
Kontrola na zamówienie
Po wejściu w życie nowych przepisów podatnik będzie mógł poprosić o kontrolę na zamówienie. Będzie to specjalna procedura konsultacyjna. Resort finansów ma nadzieję, że podatnik niepewny co do poprawności dokonanych rozliczeń podatkowych będzie mógł zwrócić się do organu podatkowego o skontrolowanie przez organ określonej transakcji. Oddzielną formą współpracy ma być umowa o współdziałanie tzw. cooperative compliance. Instytucja ta w praktyce będzie polegała na zobowiązaniu podatnika do ujawnienia organowi podatkowemu wszelkich istotnych informacji na temat swojej działalności oraz zgłaszania wszelkich zagadnień potencjalnie spornych. W zamian za to organ będzie udzielał odpowiedzi na pytania podatnika.
Rzecznik praw podatnika
Projekt ordynacji podatkowej zakłada także powołanie rzecznika praw podatnika. Ma on monitorować i analizować problemy związane z tworzeniem i stosowaniem prawa podatkowego. Dodatkowo ma on także proponować nowe rozwiązania ustawowe i opiniować projekty aktów normatywnych pod kątem ochrony praw podatnika. Rzecznik ma być powoływany przez premiera na wniosek ministra finansów. >>
Centrum kompetencyjne podatków lokalnych
Ministerstwo Finansów chce także stworzenia specjalnego centrum kompetencyjnego podatków lokalnych. W praktyce ma to być system wsparcia organów podatkowych. Ma być pomocny w szczególności w zakresie zmian prawa, praktycznych problemów identyfikowanych w zakresie podatków lokalnych oraz bieżącego orzecznictwa i praktyki. Zadanie to będzie wykonywać Krajowa Informacja Skarbowa. Więcej na temat centrum tutaj. >>
Ewolucja przepisów
Zdaniem prof. Etela projekt nowej ordynacji podatkowej to ewolucja, a nie rewolucja. Podkreślił, że kilkuletnia praca pozwoliła nabrać całkowitego przekonania, że bezwzględnie konieczne jest przywrócenie zaufania w kontaktach organów podatkowych i podatników. Ważnym elementem jest również zmniejszenie kosztów postępowania podatkowego.
Prof. Etel zwrócił uwagę, że do nowej ordynacji podatkowej zostaną wprowadzone m.in. dłuższe okresy na złożenie zażalenia i odwołania, adres podatnika w dokumentach rejestracyjnych będzie automatycznie adresem dla celów podatkowych, nie będzie postępowań podatkowych w sprawie niskich kwot, a postępowania w sprawach do 5 tys. zł będą uproszczone. Ma także zostać wprowadzony obowiązek kontaktu mailowego z organami podatkowymi. Wymóg ten ma dotyczyć wszystkich przedsiębiorców z wyjątkiem tych najmniejszych.
Ministerstwo Finansów szacuje, że nowe przepisy wejdą w życie w styczniu 2020 r. Do końca czerwca br. chciałoby przekazać projekt do konsultacji. We wrześniu projekt mógłby przyjąć rząd. Następnie rozpoczęłyby się prace parlamentarne.
