Notarialne poświadczenie dziedziczenia też zapewni zwolnienie z podatku

W celu skorzystania ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, wystarczające jest uzyskanie aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia i zgłoszenie nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia jego zarejestrowania - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Osoba fizyczna nabywa spadek, w postaci gospodarstwa rolnego składającego się z budynku mieszkalnego, budynków gospodarczych, nieruchomości pół uprawnych, po zmarłym ojcu. Osoba ta nie wystąpiła do sądu o wydanie orzeczenia o nabyciu spadku, nie poświadczyła notarialnie faktu nabycie spadku (zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia). Po półrocznym terminie ustawowym na odrzucenie spadku osoba nabywa spadek (powstaje obowiązek podatkowy wykazany w deklaracji SD-Z2).
Czy osoba ta korzysta ze zwolnienia przewidzianego art. 4a u.p.s.d., jeśli zgłosi właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego na deklaracji SD-Z2 nabycie spadku w drodze dziedziczenia po półrocznym terminie ustawowym po którym nabywa spadek?
Czy może aby skorzystać ze zwolnienia musiałaby wywiązać się z zapisu art. 4a "a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4," i musi posiadać prawomocne orzeczenie sąd stwierdzające nabycie spadku?
Czy akt poświadczenia dziedziczenia spełnia warunek wymieniony w art. 4a ust. 1 u.p.s.d. i jest tożsamy z prawomocnym orzeczeniem sądu?
Czy ma jakieś znaczenia, że przedmiotem spadku jest budynek mieszkalny?

Odpowiedź

W przedstawionej sytuacji celem skorzystania ze zwolnienia nie jest uzyskanie orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Wystarczające jest uzyskanie notarialnego poświadczenia dziedziczenia i zgłoszenie nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.

Uzasadnienie

Na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – dalej u.p.s.d., zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Zwolnienie to stosuje się pod warunkiem, że wymienione osoby zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2 u.p.s.d., a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (z nieistotnym w omawianej sytuacji zastrzeżeniem przepisów art. 6 ust. 2 i 4 u.p.s.d.).

Wskazać jednocześnie należy, że art. 95j ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie stanowi, że zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Prowadzi to do wniosku, że w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia omawianym warunkiem jest zgłoszenie nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 września 2013 r. (IPPB2/436-348/13-4/MZ). Czytamy w niej, że "Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia zawartego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile zgłosi nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (rejestracji aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza)".

A zatem w przedstawionej sytuacji celem skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 u.p.s.d., nie jest uzyskanie orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Wystarczające jest uzyskanie notarialnego poświadczenia dziedziczenia i zgłoszenie nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.

Nie ma przy tym znaczenia, że w przedstawionej sytuacji upłynęło już 6 miesięcy od dnia nabycia spadku (tj. od dnia śmierci spadkodawcy). Termin zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia powiązany jest z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (względnie zarejestrowaniem aktu poświadczenia dziedziczenia), a nie dniem nabycia spadku.

Na udzieloną odpowiedź bez wpływu pozostaje przy tym fakt, że w skład spadku wchodzi, między innymi, budynek mieszkalny. Nabycia wszelkich rzeczy (oraz praw) korzystać mogą ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a u.p.s.d.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego