Pytanie

Jesteśmy firmą polską. Dokonujemy zakupu materiałów od firmy czeskiej. Faktura wystawiona jest na nas - firmę polską bez VAT z adnotacją "TRANSAKCJA TRÓJSTRONNA ZWOLNIONA NA PODSTAWIE ART.§ 17 USTAWY PODATKU VAT W CZECHACH". Na fakturze jest numer VAT UE zarówno nabywcy PL towaru jak i sprzedawcy CZ.

Towar jedzie natomiast /przewoźnikiem jest firma kurierska działająca na zlecenie sprzedawcy z:

1) niemieckiego oddziału firmy czeskiej do naszej firmy w Polsce
2) z polskiego oddziału firmy czeskiej do naszej firmy w Polsce
3) od innej firmy niemieckiej do naszej firmy w Polsce.

Czy w trzech przypadkach mamy do czynienia z WNT i czy transakcja powinna być opodatkowana u polskiego nabywcy towarów?

Odpowiedź

Do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dochodzi w przedstawionej sytuacji tylko w dwóch przypadkach. Nie stanowi, bowiem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów nabycie towarów dostarczanych Państwu z polskiego oddziału czeskiej firmy.

Uzasadnienie

Przepisy VAT wszystkich państw członkowskich przewidują uproszczoną procedurę opodatkowania tzw. wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych (obowiązek określenia przez państwa członkowskie przepisów określających taką procedurę przewiduje art. 141 Dyrektywy 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz.Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r. ze zm.). W Polsce procedurę tę określają przepisy art. 135-138 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.) – dalej u.p.t.u. Natomiast w Czechach procedurę tę określają przepisy § 17 czeskiej ustawy o VAT.

Należy jednak zauważyć, że warunki wystąpienia wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej mogą być spełnione tylko w trzecim ze wskazanych przypadków, tj. w przypadku, gdy sprzedawcą jest firma niemiecka. Jeżeli bowiem sprzedawcą jest niemiecki lub polski oddział czeskiego podatnika w transakcji uczestniczy tylko dwóch podatników (oddziały podatników, co do zasady, nie są, bowiem na gruncie VAT uznawane za odrębnych podatników).

Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy sprzedawcą jest niemiecki oddział czeskiego podatnika nabycie, o którym mowa, stanowi dla Państwa „zwykłe” wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Natomiast w przypadku, gdy sprzedawcą jest polski oddział czeskiego podatnika, do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów u Państwa nie dochodzi, gdyż nabyty towar w wyniku dokonanej dostawy nie jest przemieszczany pomiędzy państwami członkowskimi. Gdyby nie posiadanie przez czeską firmę oddziału (tj. – jak rozumiem – stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) w Polsce mogłaby to być dostawa towarów, dla której jesteście Państwo na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 u.p.t.u. podatnikiem. Skoro jednak jest to dostawa dokonywana z polskiego oddziału czeskiej firmy (będącego – jak zakładam – stałym miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przez czeską firmę na terytorium Polski), nie jesteście Państwo podatnikiem z tytułu dokonania tej ustawy. A zatem w tym przypadku nie ciążą na Państwu żadne obowiązki w zakresie rozliczenia podatku VAT z tytułu nabycia, o którym mowa.

Wracając do trzeciego przypadku wskazać należy, że beneficjentami szczególnej procedury dotyczącej wewnątrzwspólnotowych transakcjach trójstronnych są przede wszystkim drudzy w kolejności podatnicy uczestniczący w tych transakcjach (tj. w przypadku, o którym mowa, firma czeska). Jeżeli polski podatnik jest trzecim w kolejności podatnikiem uczestniczącym w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej rozliczanej procedurą uproszczoną:

1.    rozlicza w deklaracji (samonaliczając) podatek z tytułu otrzymanej dostawy stanowiącej u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w oparciu o fakturę drugiego w kolejności podatnika,
2.    uwzględnia dostawę w informacji podsumowującej VAT-UE,
3.    wykazuje w ewidencji: obrót z tytułu dokonanej na jego rzecz ramach procedury uproszczonej dostawy, kwotę podatku przypadająca na tę dostawę, a także nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika.

Jak widać, obowiązki te w zasadzie nie różnią się od obowiązków istniejących w przypadku rozliczania „zwykłych” wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Głównego Księgowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów