Świadczenie usług w ramach działalności gospodarczej na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy często przyciąga uwagę organów podatkowych. Nawet jeśli zakres obowiązków wykonywanych w ramach umowy o współpracę i stosunku pracy jest co do zasady odmienny, to i tak fiskus na podstawie art. 9a ust. 3 Ustawy PIT często odmawia podatnikom możliwości stosowania 19 proc. stawki podatkowej względem dochodów uzyskiwanych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Urzędy tego nie uznają

Taki pogląd przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 29 maja 2015 r. (sygn. IBPBI/1/4511-263/15/BK), w której odnosił się do stanowiska podatniczki zatrudnionej na podstawie umowy o pracę na oddziale niemowlęcym jednego ze szpitali klinicznych. Oprócz wykonywania stosunku pracy, zainteresowana świadczyła na rzecz tego samego szpitala usługi w zakresie sprawowania tzw. dyżurów kontraktowych.

Zobacz również: NSA: Nie ma interpretacji, ale może być opinia zabezpieczająca >>

NSA: Liniowy w firmie wyklucza wspólne rozliczenie małżonków >>

Zakres obowiązków wykonywanych przez nią w ramach obydwu tytułów zatrudnienia pokrywał się w pewnym stopniu, ponieważ czynności podejmowane przez lekarzy ze swojej natury są do siebie podobne, niezależnie od formy kooperacji, każdy lekarz bada stan zdrowia swoich pacjentów, udziela porad lekarskich, rozpoznaje choroby i zaleca odpowiedni sposób leczenia czy wydaje opinie i orzeczenia lekarskie. Zdaniem zatrudnionej nie zmienia to jednak faktu, że jeśli zadania wykonywane przez nią w ramach działalności gospodarczej i umowy o pracę są względem siebie zróżnicowane, to powinno jej przysługiwać prawo do stosowania liniowego opodatkowania względem dochodów uzyskiwanych w ramach świadczenia usług.

Sądy orzekają mniej jednoznacznie

W postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach (wyrok z 5 maja 2016 r., sygn. I SA/Gl 1056/15) sąd przyznał rację podatniczce i podniósł, że dyspozycja art. 9 a ust. 3 Ustawy PIT stanowi, że jedynie wykonywanie „odpowiadających czynności” (czyli tożsamych, takich samych) na rzecz pracodawcy uniemożliwia stosowanie 19% stawki podatkowej. Zdaniem WSA w Gliwicach, jeśli obowiązki wypełniane na podstawie umowy o pracę i umowy o świadczenie usług pokrywają się wyłącznie w pewnej części, to wykluczonym jest stosowanie art. 9a ust. 3 Ustawy PIT przez organy podatkowe.
Po skardze kasacyjnej wniesionej przez organ podatkowy, stanowisko WSA zostało potwierdzone także przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 września 2018 r. (sygn. II FSK 2416/16). Do argumentów przedstawionych przez sąd pierwszej instancji NSA dodał, że analogiczne stanowisko w zakresie rozumienia zwrotu „odpowiadających czynności” NSA przedstawił już w wyroku z 5 maja 2011 r. (sygn. II FSK 2163/09) i pogląd ten zasługuje na podtrzymanie.
Argumentacja sądów administracyjnych zasługuje na aprobatę i powinna zostać przyjęta przez organy podatkowe. Ich tendencja do interpretowania przepisów podatkowych w bardzo restrykcyjny sposób utrudnia życie podatnikom. Jak pokazuje jednak przedstawiony powyżej przykład, odpowiednie rozdzielenie obowiązków i umiejętność wykazania, że te wykonywane na podstawie stosunku pracy różnią się od zadań świadczonych w ramach działalności gospodarczej umożliwia stosowanie 19% stawki podatkowej nawet w przypadku współpracy z obecnym pracodawcą.

Autor: Aleksander Dyl, prawnik w Zespole PIT i ZUS, Kancelaria Ożóg Tomczykowski
 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.