Zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe, spadkobiercy złożyli zeznania, wydano decyzje i zapłacono podatek od ustalonej masy spadkowej. Jednocześnie spadkobiercy prowadzili proces o zasiedzenie nieruchomości przez spadkodawcę i po 2 latach proces ten wygrali.
Kiedy powstanie u spadkobierców obowiązek podatkowy z tytułu zasiedzenia przez spadkodawcę nieruchomości?
Jaki termin mają spadkobiercy na złożenie korekty zeznania podatkowego?
Nie będzie tutaj obowiązku opodatkowania nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie u spadkobierców. To nie oni nabyli własność w tej formie. Nie są oni również następcami prawnymi podatnika (spadkodawca nie był jeszcze podatnikiem w tym zakresie). Inna interpretacja – uznająca, że należałoby objąć opodatkowaniem u spadkobierców nabycie własności w drodze zasiedzenia u spadkodawców – prowadziłaby de facto do podwójnego opodatkowania u jednej osoby tego samego nabycia własności.
Spadkobiercy powinni natomiast objąć podatkiem od spadków i darowizn nabycie własności nieruchomości, którą jeszcze spadkodawca "zasiedział". Powinno więc złożyć korektę zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.
Nie wiem, czy do końca dobrze rozumiem sytuację opisaną w pytaniu. Jak przyjmuję w momencie nabywania spadku przez spadkobierców zasiedzenie nie było jeszcze stwierdzone. W związku z tym nieruchomość (której zasiedzenie stwierdzono) nie została ujęta jako część masy spadkowej. Spadkobiercy nie ujęli tej nieruchomości jako części masy spadkowej.
Następnie – już po śmierci spadkodawcy - stwierdzono zasiedzenie przez niego nieruchomości. Podatek od nabycia własności w drodze zasiedzenia oczywiście nie został zapłacony przez spadkodawcę, bowiem zasiedzenie nie było jeszcze wówczas stwierdzone.
W związku ze stwierdzeniem zasiedzenia nieruchomości spadkobiercy uważają, że nabyli własność nieruchomości w drodze spadkobrania (spadkodawca w momencie śmierci nabył już bowiem własność nieruchomości, tyle że nie zostało to jeszcze wówczas stwierdzone orzeczeniem sądowym).
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) - dalej u.p.s.d., podatkowi od spadków i darowizn podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.
Przepis art. 6 ust. 1 pkt 6 u.p.s.d. precyzuje, że przy nabyciu w drodze zasiedzenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie. Mimo że sąd w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych określa datę, w której doszło do zasiedzenia (por. postanowienie SN z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKU 105/98, OSNC 1999, nr 11, poz. 197), to jednak data ta nie ma wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.
Tak więc przedmiot podatku (nabycie własności w drodze zasiedzenia) powstał jeszcze u spadkodawcy. Nie powstał natomiast jeszcze u niego obowiązek podatkowy. Obowiązek podatkowy od tego przedmiotu podatku powstawałby dopiero u spadkobierców.
Moim zdaniem w tym przypadku nie można mówić o konieczności opodatkowania nabycia własności przez zasiedzenie. Należy zauważyć, że przedmiot podatku wprawdzie powstał, lecz obowiązek podatkowy nie zdążył powstać u podatnika (spadkodawcy).
Spadkobiercy nabyli własność, lecz nabyli ją w drodze spadkobrania, a nie w drodze zasiedzenia. Wobec nich jedynie stwierdzono nabycie własności w drodze zasiedzenia, lecz było to nabycie własności przez spadkodawcę.

Spadkobiercy są wprawdzie następcami prawnymi spadkodawcy – zgodnie z art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) - dalej o.p. W tym przypadku wszakże nie ma (nie było) jeszcze żadnych obowiązków, które mogłyby przejść na spadkobierców (następców prawnych). Nie powstał bowiem jeszcze obowiązek podatkowy u spadkodawcy (z tytułu nabycia własności przez zasiedzenie). Powstał u niego przedmiot podatku (nabył on własność w drodze zasiedzenia), lecz nie mieliśmy jeszcze do czynienia z powstaniem obowiązku podatkowego. Nie został zatem nawiązany stosunek podatkowoprawny w podatku od spadków i darowizn. Nie było jeszcze żadnych obowiązków podatkowych ciążących na spadkodawcy w tym zakresie (nabycia własności w drodze zasiedzenia), które mogłyby przejść na spadkobierców.

Z tych też powodów uważam, że nie będzie tutaj obowiązku opodatkowania nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie u spadkobierców. To nie oni nabyli własność w tej formie. Nie są oni również następcami prawnymi podatnika (spadkodawca nie był jeszcze podatnikiem w tym zakresie).
Inna interpretacja – uznająca, że należałoby objąć opodatkowaniem u spadkobierców nabycie własności w drodze zasiedzenia u spadkodawców – prowadziłaby de facto do podwójnego opodatkowania u jednej osoby tego samego nabycia własności.
Można się zastanawiać, czy spadkobiercy powinni objąć podatkiem od spadków i darowizn nabycie własności w drodze spadkobrania nieruchomości, której własność nabył jeszcze spadkodawca. Wydaje się, że tak. Własność nieruchomości została nabyta jeszcze przez spadkodawcę. Nieruchomość ta weszła w skład masy spadkowej. Jej własność przeszła na spadkobierców w drodze spadkobrania (choć nie było to formalnie potwierdzone).
W związku z tym powinni oni objąć podatkiem od spadków i darowizn nabycie własności tej nieruchomości. Powinno więc złożyć korektę zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Do korekty zeznania należałoby dołączyć odpis orzeczenia sądowego stwierdzającego nabycie własności w drodze zasiedzenia.