Jakie skutki podatkowe wystąpią w przypadku przeniesienia na udziałowca kosztów opłaty notarialnej od aportu?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoUmowa spółki komandytowej z marca 2015 r. zawierała zapis o wniesieniu aportu w postaci nieruchomości. Udziałowiec w ww. akcie zobowiązał się zawrzeć w ciągu 14 dni umowę przeniesienia własności nieruchomości. Akt notarialny przeniesienia własności nieruchomości został podpisany w kwietniu 2015 r., natomiast faktura na koszt notariusza została wystawiona na spółkę komandytową. Firma przygotowała OT z datą kwiecień 2015 r. aktu przeniesienia własności nieruchomości natomiast faktura za usługę notarialną została zaliczona w koszty uzyskania przychodu.Czy takie rozwiązanie jest poprawne?Firma zastanawia się nad wystawieniem refaktury tych kosztów na udziałowca, który wniósł aport (amerykańska firma).Czy przychody i koszty w takiej sytuacji będą również przypisane w całości do firmy amerykańskiej zgodnie z udziałem zapisanym w umowie spółki?

Odpowiedź:

Jeżeli spółka nie będzie refakturowała opłat notarialnych, ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu nie jest prawidłowe. Opłaty powinny powiększyć cenę nabycia nieruchomości.
Jeżeli spółka będzie refakturować opłaty notarialne, a wspólnik jest zobowiązany do ich poniesienia, spółka powinna rozpoznać przychód i koszt podatkowy w wysokości refakturowanych opłat, które powinny zostać przyporządkowane wspólnikom zgodnie z ich udziałem w zyskach spółki.
Jeżeli spółka będzie refakturować opłaty notarialne, chociaż wspólnik nie jest zobowiązany do ich poniesienia, spółka powinna dodatkowo rozpoznać przychód z nieodpłatnego świadczenia.  Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych przychód z nieodpłatnego świadczenia powinien być przyporządkowany pozostałym wspólnikom spółki (tzn. wspólnikom innym niż dokonujący nieodpłatnego świadczenia). Ponadto przychód z nieodpłatnego świadczenia powinien powiększać wartość początkową  nieruchomości.

Uzasadnienie:
Odpowiedź na powyższe pytanie jest uzależniona w pierwszej kolejności od tego, czy spółka będzie refakturowała koszty opłat notarialnych. Jeżeli spółka nie będzie refakturowała niniejszych opłat, ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu nie jest prawidłowe. Art. 16g ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm. – dalej: u.p.d.o.p.) wyraźnie stwierdza, że za cenę nabycia środka trwałego uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności opłat notarialnych i skarbowych.
 
Jeżeli spółka zamierza refakturować opłaty notarialne, to skutki podatkowe tej operacji uzależnione są od ustaleń w zakresie podmiotu zobowiązanego do poniesienia niniejszych opłat.:
 
Jeżeli w świetle ustaleń między spółką a wspólnikiem oraz całokształtu warunków operacji wniesienia aportu wspólnik był zobowiązany do poniesienia opłat notarialnych, refakturowanie niniejszych opłat nie generuje nieodpłatnego świadczenia dla spółki. W takim przypadku spółka rozpoznaje jedynie przychód (z tytułu refaktury) oraz koszt uzyskania przychodu (z tytułu poniesienia opłat). Niniejszy przychód i koszt należy przyporządkować wszystkim wspólnikom spółki proporcjonalnie do ich udziału w zyskach (art. 5 u.p.d.o.p.).

Jeżeli natomiast to spółka była zobowiązana do poniesienia opłat, natomiast wbrew wcześniejszym postanowieniem opłaty zostały refakturowane na wspólnika (tzn. wspólnik poniósł opłaty, których nie musiał ponosić), to istnieje ryzyko obowiązku wykazania przez spółkę dodatkowego przychodu z nieodpłatnego świadczenia ww. refakturowanych opłat. Innymi słowy, oprócz przychodu i kosztu z tytułu refaktury opłat, spółka zobowiązana jest wykazać przychód z nieodpłatnego świadczenia. Zgodnie z wyjaśnieniami Ministra Finansów w piśmie z dnia 4 kwietnia 2002 r., nr PB4/AK03123/02 oraz późniejszych wyjaśnień z dnia 9 sierpnia 2013 r. (na pytanie jednej z gazet) nieodpłatne świadczenie wspólnika na rzecz spółki osobowej generuje przychód u pozostałych wspólników (tzn. podmiotów innych niż wspólnik dokonujący świadczenia). Sądy administracyjne nie są jednomyślne w tej kwestii. NSA w wyroku z 1 marca 2013 r. (II FSK 2980/12) stwierdził, że udzielenie nieodpłatne pożyczki przez wspólnika spółki osobowej generuje przychód z nieodpłatnego świadczenia również u tego wspólnika. Stąd ujęcie przychodów u wspólników spółki powinno być przedmiotem odrębnej analizy. Niezależnie od powyższego przychód z nieodpłatnego świadczenia powinien powiększać wartość początkową  nieruchomości na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 1a u.p.d.o.p. Zgodnie z brzmieniem przepisu w razie częściowo odpłatnego nabycia, cenę nabycia środka trwałego powiększa się o wartość przychodu z niniejszego nieodpłatnego świadczenia. Z sytuacją tego rodzaju mamy do czynienia w przypadku wniesienia aportu przez wspólnika, który ponosi dodatkowe, fakultatywne świadczenia.

Dominik Klemens, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 9.06.2015 r.