Jakie są konsekwencje podatkowe złożenia deklaracji PCC-3 po terminie?

Stawka 20 proc. ma zastosowanie tylko wówczas, jeśli powołanie się na pożyczkę ma miejsce w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego - odpowiada ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Z prywatnego konta udzieliłam pożyczki dla ojca na jego konto firmowe w kwocie 100.000 zł. Nie zgłosiłam tego faktu w terminie 14 dni do urzędu skarbowego.
Czy jeśli złożę czynny żal i deklarację PCC-3 to pożyczkobiorca nie będzie musiał płacić 20 proc. PCC?

Odpowiedź

Stawka 20 proc. ma zastosowanie tylko wówczas, jeśli powołanie się na pożyczkę ma miejsce w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego.
Jeśli podatnik składa poniewczasie (po terminie 14 dni) deklarację na podatek (PCC-3), bez związku z określonymi postępowaniami (kontrolami), to wówczas zastosowanie ma zwykła stawka podatku od czynności cywilnoprawnych (czyli 2 proc.).

Uzasadnienie

Piszecie Państwo, że została udzielona pożyczka z prywatnego konta. Pożyczkodawca nie działał zatem jako podatnik VAT, tylko jako osoba prywatna. W związku z tym pożyczka ta (chociaż udzielona przedsiębiorcy) nie podlegała wyłączeniu z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych; w związku bowiem z tym, że pożyczkodawca nie był podatnikiem VAT dla tej czynności, nie podlegała ona podatkowi od towarów i usług; nie ma więc możliwości wyłączenia jej z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) - dalej u.p.c.c.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b u.p.c.c. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Z przepisów u.p.c.c. wynika, że lege non distinguente każdego rodzaju pożyczki podlegają podatkowi od czynność cywilnoprawnych – zarówno pożyczki odpłatne, jak i pożyczki nieodpłatne.
Tak więc pożyczka, o której mowa w pytaniu, podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W myśl przepisów art. 9 pkt 10 lit. b u.p.c.c. zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) – a więc m.in. pomiędzy ojcem a synem - w wysokości przekraczającej kwotę wolną od podatku (tj. 9637 zł), pod warunkiem:
– złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,
– udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Deklaracja nie została złożona. W związku z tym nie będzie miało zastosowania zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 u.p.c.c. obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego ciąży na biorącym pożyczkę lub przechowawcy. Z podatku nie ma obowiązku rozliczać się pożyczkodawca, tylko pożyczkobiorca.Zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi co do zasady 2%.
Natomiast zgodnie z przepisem art. 7 ust. 5 u.p.c.c. stawka podatku wynosi 20 proc., jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego:
1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;
2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Stawka 20 proc. ma zastosowanie tylko wówczas, jeśli powołanie się na pożyczkę ma miejsce w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego.
Jeśli podatnik składa poniewczasie (po terminie 14 dni) deklarację na podatek (PCC-3), bez związku z określonymi postępowaniami (kontrolami), to wówczas zastosowanie ma zwykła stawka podatku od czynności cywilnoprawnych (czyli 2 proc.). Nie trzeba składać czynnego żalu. Deklarację powinien przy tym złożyć pożyczkobiorca. To on jest bowiem podatnikiem.
Czynny żal też można złożyć (aby uniknąć zarzutu popełnienia wykroczenia skarbowego). Aczkolwiek to też powinien złożyć pożyczkobiorca.

Pytanie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego