Jakie konsekwencje przyniesie zgłoszenie do urzędu niezgłoszonej wcześniej do opodatkowania darowizny, a następnie powołanie się na nią w toku kontroli podatkowej?

Powołanie się w toku kontroli podatkowej na otrzymanie darowizny niezgłoszonej wcześniej do opodatkowania skutkuje powstaniem w tym momencie obowiązku podatkowego od tej darowizny. Taka darowizna podlega opodatkowaniu wedle karnej stawki 20 proc.

Pytanie

Ponad 5 lat wstecz podatnik otrzymał od najbliższej rodziny (rodziców) darowiznę pieniężną w celu przeznaczenia na zakup nieruchomości mieszkalnej. Fakt ten nie został w żaden sposób zgłoszony do właściwego urzędu skarbowego. Obecnie toczy się kontrola podatkowa, m.in. w zakresie nieujawnionych źródeł przychodów za rok podatkowy, w którym zakupiono ww. nieruchomość mieszkalną.
Jakie konsekwencje przyniesie zgłoszenie do urzędu niezgłoszonej wcześniej do opodatkowania darowizny, a następnie powołanie się na nią w toku kontroli podatkowej?

Odpowiedź

Powołanie się w toku kontroli podatkowej na otrzymanie darowizny niezgłoszonej wcześniej do opodatkowania skutkuje powstaniem w tym momencie obowiązku podatkowego od tej darowizny. Taka darowizna podlega opodatkowaniu wedle "karnej" stawki 20%.

Uzasadnienie

Przede wszystkim nie jest powiedziane, że organ uzna darowiznę od rodziców za wiarygodną. Może być tak, że jeśli fakt darowizny nie zostanie w żaden sposób udokumentowany, bądź choćby uprawdopodobniony w wysokim stopniu, to wówczas organ podatkowy może twierdzić, że takiej darowizny wcale nie było. Nie uzna wówczas darowizny (nie uzna, że darowizna ta będzie pokrywać późniejsze wydatki podatnika).

W każdym razie regulacje dotyczące podatku od spadków i darowizn zawarte są w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn - dalej u.p.s.d.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 u.p.s.d. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Tak więc darowizna podlegałaby opodatkowaniu u obdarowanego. Jak stanowi art. 6 ust. 4 u.p.s.d. w przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia. Tak więc niezależnie od tego, kiedy dokonana byłaby darowizna – obowiązek podatkowy powstawałby w tym przypadku z chwilą powołania się na okoliczność darowizny w toku kontroli skarbowej.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 u.p.s.d. nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20 proc., jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

Tak więc w tym przypadku, powołanie się w toku kontroli podatkowej na fakt otrzymania darowizny (niezgłoszonej dotychczas do opodatkowania), skutkowałoby opodatkowaniem takiej darowizny wedle stawki 20 proc.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Przywołane akty:

Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.)