Jak opodatkować przekazanie darowizny przez syna z synową na rzecz rodziców?

Rodzice (teściowie) zobowiązani będą do zapłaty podatku od spadków i darowizn od nabycia udziału w prawie własności nieruchomości od synowej. Podatek ten należy liczyć wg skali przewidzianej dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej.Nabycie udziału przysługującego synowi skorzysta ze zwolnienia od podatku.

Pytanie

Nieruchomość (niezabudowana działka) jest współwłasnością dwóch małżeństw po 1/2 części (1 - rodzice, 2 - syn z synową).
Jaki podatek i w jakiej wysokości trzeba będzie zapłacić w przypadku, gdy syn z synową dają darowiznę na rzecz rodziców?

Odpowiedź

Rodzice (teściowie) zobowiązani będą do zapłaty podatku od spadków i darowizn od nabycia udziału w prawie własności nieruchomości od synowej. Podatek ten należy liczyć wg skali przewidzianej dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej.
Nabycie udziału przysługującego synowi skorzysta ze zwolnienia od podatku.

Uzasadnienie

Jak wynika z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm. – dalej u.p.s.d.) zwalnia się od podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy lub praw m.in. od zstępnych (czyli m.in. od dzieci). W przypadku umów dotyczących nabycia praw do nieruchomości zawieranych w formie aktów notarialnych przedmiotowe zwolnienie nie jest uzależnione od spełnienia żadnych dodatkowych warunków (wniosek z art. 4a ust. 4 pkt 2 u.p.s.d.). Tego rodzaju zwolnień nie przewidziano dla nabyć od małżonków zstępnych (zięcia/synowej). Zatem nabycie prawa do udziału w nieruchomości przez teściów od synowej będzie podlegało opodatkowaniu.

Synowa należy do tzw. I grupy podatkowej (wniosek z art. 14 ust. 3 pkt 1 u.p.s.d.). Oznacza to, że opodatkowaniu będzie tu podlegało nabycie własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł (art. 9 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d.). Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie (art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze u.p.s.d.). Do wyliczenia podatku należnego od nabycia udziału w nieruchomości darowizną przez teściów od synowej należy stosować skalę podatkową przewidzianą dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej. Skala ta została określona w art. 15 ust. 1 u.p.s.d. Zgodnie z tą skalą podatek wynosi odpowiednio:
- do kwoty 10.278 zł – 3 proc.,
- ponad 10.278 zł do 20.556 zł – 5 proc.,
- od nadwyżki ponad 20.556 zł – 7 proc..

Przykład

Przy założeniu, że przedmiotem darowizny będzie nieruchomość o wartości 200.000 zł, w której udziały posiadają po 1 rodzice i syn z synową (czyli po 1 każda z osób), wyliczenie podatku należnego od nabycia prawa do udziału w nieruchomości przez teściów od synowej będzie przedstawiało się następująco:
- wartość posiadanego udziału przez synową – 50.000 zł (tj. 1/4 z 200.000 zł),
- wartość udziału darowanego przez synową każdemu z obdarowanych - 25.000 zł (tj. 50.000 zł/2).

Przy założeniu, że pomiędzy darczyńcą a obdarowanymi nie miały miejsca w ostatnich 5 latach żadne darowizny, ze zwolnienia od podatku skorzysta kwota 9637 zł. Do opodatkowania zatem pozostanie kwota 15.363 zł. W tej sytuacji, zgodnie ze skalą z art. 15 ust. 1 u.p.s.d. od kwoty 10.278 zł każdy z nabywców będzie zobowiązany zapłacić podatek od darowizny w stawce 3 proc. (tj. 308,30 zł, zaś od nadwyżki ponad 10.278 zł, tj. od kwoty 5085 zł podatek w stawce 5 proc. (tj. 254,30 zł) – razem, po zaokrągleniu 563 zł. Łącznie więc od darowizny otrzymanej od synowej teściowie zapłacą przy takich założeniach podatek w kwocie 1126 zł (563 x 2).