Podatnicy, którzy już od lipca br. planowali łączyć się grupy i wspólnie rozliczać VAT, muszą jeszcze poczekać - do 1 stycznia 2023 r. Biorąc jednak po uwagę wprowadzony nowy obowiązek raportowy dla grupy (w zasadzie nowy JPK w zakresie czynności dokonywanych w ramach grupy) - dodatkowy czas dla podmiotów, które zdecydują się na skorzystanie z nowej formy rozliczania podatku VAT - na pewno się przyda.
Czytaj więcej: Grupa VAT - możliwość wspólnego rozliczania się przez kilku podatników - komentarz praktyczny >>>
Grupy VAT w przepisach Polskiego Ładu
Pierwotnie zasady funkcjonowania grup VAT, a co najważniejsze, termin wejścia w życie tych przepisów, określony był w ramach tzw. Polskiego Ładu (dla przypomnienia: była to ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw). To właśnie pośród ponad 200 stron zapisów tej ustawy znalazła się również m.in. nowelizacja ustawy o VAT wprowadzająca instytucję grup VAT, ze wskazaniem terminu wejścia przepisów w życie na 1 lipca 2022 r.
Jak tłumaczył w rozmowie z Prawo.pl, Tomasz Kolarczyk, radca prawny, senior associate w Zespole Prawa Podatkowego kancelarii Dentons, jedną z głównych wartości dodanych wynikających z utworzenia grupy VAT będzie zachowanie pełnej neutralności na gruncie VAT czynności wykonywanych pomiędzy jej członkami, a tym samym brak wymogu doliczania VAT do rozliczeń z tytułu takich wewnątrzgrupowych czynności, brak konieczności ich dokumentowania za pomocą faktur itd. Jak twierdzi nasz rozmówca, oprócz takich ułatwień natury administracyjnej oraz efektywniejszego zarządzania przepływami pieniężnymi pomiędzy powiązanymi podmiotami, rozwiązanie to będzie szczególnie korzystne dla tych członków grupy VAT, którzy wykonują działalność objętą zwolnieniem z VAT, a tym samym nie są uprawnieni do odliczenia VAT z tytułu nabywanych towarów i usług (w tym, nabywanych od podmiotów z nimi powiązanych, które będą z nimi mogły tworzyć grupę VAT).
Zobacz więcej: Nowe korzyści w VAT pełne luk i wątpliwości >>
Czytaj też: Wyłączenie prawa do odliczenia VAT - na przykładach >>>
Tworzenie grupy VAT – warunki do spełnienia
Jak tłumaczy Sebastian Stefańczyk, aplikant radcowski w ID Advisory, podmioty, które będą chciały utworzyć grupę VAT, muszą charakteryzować jednoczesne i trwałe powiązanie finansowe, ekonomiczne i organizacyjne przez cały okres wspólnych rozliczeń. Dodatkowo, jeden z podatników wchodzących w skład grupy będzie musiał spełnić kryterium 50 proc. udziału kapitałowego w każdym z pozostałych podmiotów wchodzących w skład grupy. Tak sformułowane kryteria oznaczają, że wbrew pierwotnej treści projektu ustawy, członkowie grupy VAT nie muszą posiadać statusu podatkowej grupy kapitałowej na gruncie przepisów o CIT.
- Główna korzyść wynikająca z utworzenia grupy VAT to neutralność obrotów pomiędzy jej członkami. W praktyce oznacza to jeden zbiorczy plik JPK_VAT, brak VAT i faktur, a także brak konieczności stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) czy weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników (biała lista) w obrębie grupy. Powyższe rozwiązania pozwolą wielu podmiotom uniknąć oczekiwania na zwrot nadwyżki VAT, dzięki możliwości elastycznego zarządzania podatkiem naliczonym, co może przekładać się na efektywniejsze przepływy pieniężne w grupie – ocenia Sebastian Stefańczyk.
Sprawdź PROCEDURĘ: Polski Ład – Powstanie grupy VAT >>>
Wątpliwości budzi jednak niejednoznaczne uregulowanie przesłanek istnienia grupy VAT. Nasz rozmówca zwraca uwagę, że wyraźnie wskazane jest jedynie kryterium finansowe, natomiast powiązania ekonomiczne i organizacyjne to nieostre pojęcia, które ocenia się w sposób uznaniowy. Nieprecyzyjna treść przepisów oraz występujące luki prawne budzą obawy o wystąpienie absurdalnych sytuacji, w których organ podatkowy, np. wydając wsteczną decyzję, poinformuje członków grupy VAT o jej nieistnieniu, pomimo jej faktycznego funkcjonowania w tym okresie.
Zobacz więcej: Ułatwienia w podatku od towarów i usług dla podmiotów powiązanych >>
Nie tylko odroczenie terminu ma znaczenie
Trzeba jednak wspomnieć, że ustawa odraczająca termin wejścia w życie przepisów dotycząca grup VAT nie reguluje tylko tego zagadnienia. Otóż nowelizacja zmienia charakter obowiązków ewidencyjnych w przypadku dostawy towarów i świadczenia usług dokonanych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT. Mowa tutaj o obowiązku przesyłania do organów podatkowych ewidencji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca po każdym zakończonym miesiącu.
Zaznaczmy, że obowiązek wysyłki owej ewidencji do organu podatkowego został odroczony do początku lipca przyszłego roku. W tym okresie, czyli od 1 stycznia 2023 do 30 czerwca 2023 r. grupy VAT będą zobowiązane do prowadzenia, w postaci elektronicznej, ewidencji dokumentującej czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 ustawy o VAT (dalej: sprzedaż na rzecz członka grupy), i zawierać będzie ona musiała następujące elementy:
- nazwę i NIP nabywcy;
- datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- kwotę należności ogółem.
Co ważne, na żądanie organu podatkowego członkowie grupy VAT będą zobowiązani przekazać tę ewidencję, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania.
Czytaj też: Wewnątrzgrupowe rozliczenia w VAT na podstawie orzecznictwa TSUE >>>
Szczegółowa ewidencja od lipca 2023 roku
Natomiast od 1 lipca 2023 r. wskazana ewidencja będzie musiała zawierać co najmniej dane dotyczące:
- rodzaju i wartości dostaw towarów i świadczonych usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT;
- członków grupy VAT, na rzecz których dokonano sprzedaży;
- dokumentów potwierdzających dokonanie sprzedaży na rzecz członka grupy.
Nowelizacja zobowiązuje ministra finansów do udostępnienia wzoru takiej ewidencji na elektronicznej platformie usług administracji publicznej. Można mieć tylko nadzieję, że zastosowany w przepisie zwrot „co najmniej” nie oznacza, że grupy VAT spotkają się z jeszcze większym obowiązkiem ewidencyjnym. Pewne natomiast jest to, że przed informatykami, doradcami podatkowymi i pracownikami księgowości, mnóstwo prac związanych z wdrożeniem możliwości przysyłania nowej ewidencji. Patrząc na dane, które owa ewidencja będzie musiała zawierać, termin o odroczeniu stosowania przepisów regulujących tworzenie grup VAT tym bardziej należy ocenić pozytywnie.
Cena promocyjna: 314.1 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Można też się zastanowić, czy główne atuty grup VAT, tj. istotne uproszczenie rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi, jeden zbiorczy JPK, czy też brak faktur wewnątrz grupy, nadal są tak silnymi atutami tego rozwiązania po wprowadzeniu obowiązku wysyłki wspomnianej ewidencji. Zatem można przyjąć, w dość wielkim uproszczeniu, że brak obowiązku wystawiania faktur dokumentujących dostawy w ramach grupy, z jednoczesnym wprowadzeniem nowego charakteru obowiązków ewidencyjnych (wysyłka ewidencji), nie jest niczym innym jak zastąpieniem jednego papieru/kliknięcia innym.
Co istotne, w nowelizacji ustawodawca nie dokonał dokładniejszej regulacji samej definicji grupy VAT, poprzez eliminację ryzyka w charakterze dowolności uznania bądź nieuznania przez organy podatkowe podmiotu za grupę VAT (nieostry charakter kryteriów utworzenia grupy VAT), co od dłuższego czasu jest postulatem doradców podatkowych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
