Po spokojnym początku 2024 r., w najbliższym czasie przedsiębiorcy nie będą narzekać na nudę. Już teraz muszą przygotować się do wdrożenia nowych obowiązków sprawozdawczych w 2025 r. Oznacza to konieczność poniesienia dodatkowych wydatków, które mogą być tym wyższe, im większa firma. 

- Przedsiębiorców czeka w 2025 r. szereg nowych obowiązków sprawozdawczych, w tym wdrożenie JPK CIT i globalnego podatku minimalnego. Obie te zmiany będą dotyczyć największych spółek (JPK CIT obejmie w dalszej kolejności również mniejsze podmioty). Obie zmiany oznaczają też konieczność poniesienia dużych nakładów finansowych. W przypadku JPK CIT konieczne będzie dostosowanie systemu finansowo-księgowego i prowadzenia ksiąg rachunkowych do poprawnego raportowania struktur. Jeszcze większym wyzwaniem będą obliczenia w zakresie globalnego podatku minimalnego. Firmy już teraz zwracają nam uwagę, że w niektórych przypadkach koszt kalkulacji i zaraportowania globalnego podatku minimalnego przewyższy kwotę samego podatku do zapłaty - mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu Konfederacji Lewiatan.

Czytaj również: Księgowi znów będą mieli więcej pracy >>

 

Nawet milionowe koszty wdrożenia KSeF

Po ogłoszeniu przez Ministerstwo Finansów nowej daty wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur - 1 lutego 2026 r. - prace w tym zakresie znacznie spowolniły, a przedsiębiorcy czekają na ostateczny kształt przepisów. 

- Generalnie po ogłoszeniu przez MF zmiany terminu, prace nad wdrożeniem KSeF istotnie spowolniły. Przedsiębiorcy nadal muszą jednak ponosić wydatki związane z utrzymaniem dotychczasowych zmian w systemach oraz utrzymaniem zespołów. W wyniku zmian legislacyjnych znacznie wzrosły też koszty usług informatycznych. Szacuje się, że w przypadku dużych firm koszt wdrożenia obligatoryjnego KSeF wyniesie nawet kilka milionów zł - mówi Przemysław Pruszyński.

Według Ministerstwa Finansów wydatki związane z wdrożeniem KSeF, czyli głównie koszty dostosowania systemów informatycznych do nowych rozwiązań, będą w głównej mierze zależały od wielkości danego przedsiębiorcy oraz tego, czy zmian wymagać będzie jedynie system księgowy/fakturowy czy cały system zarządzania przedsiębiorstwem. Darmowe narzędzia oferowane przez administrację powinny wyeliminować lub istotnie ograniczyć koszty przedsiębiorców z sektora małych i średnich firm.

Czytaj też w LEX: Wpływ KSeF na wewnętrzne procesy w biurze rachunkowym i w przedsiębiorstwie >

- W efekcie u podatników koszt wdrożenia KSeF będzie zależny od wielu czynników i wyniesie od zera do kilku tysięcy złotych . A u podatników, zwłaszcza u bardzo dużych podmiotów, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej używają bardziej złożonych systemów informatycznych, w przypadku potrzeby/konieczności aktualizacji używanych systemów typu ERP, koszt może być wyższy i wynieść od kilkuset tysięcy złotych do kilku milionów - poinformowała wiceminister finansów Hanna Majszczyk w odpowiedzi na interpelację poselską nr Interpelacja poselska nr 2544.

Jednak według MF aktualizacja systemów ERP u tych podatników powinna przyczynić się – dzięki wdrażanemu obowiązkowemu KSeF – do optymalizacji procesów biznesowych, co również powinno przełożyć się na długofalowe korzyści u tych przedsiębiorców.

- Proponowane rozwiązanie początkowo może wpłynąć na zwiększenie kosztów u podatników w związku z wdrożeniem elektronicznego fakturowania oraz dostosowaniem systemów informatycznych do proponowanych zmian. Oszczędności, jakie daje fakturowanie elektroniczne, przewyższają jednak koszty - zaznacza wiceminister Majszczyk.

Polecamy w LEX: Wyzwania księgowo-kadrowe roku 2024 - cykl szkoleń online >

 

JPK CIT już niedługo

Mimo iż przedsiębiorcy apelowali wcześniej o przełożenie zmian wdrażających JPK CIT, Ministerstwo Finansów nie podjęło dotychczas działań w tym kierunku, co oznacza, że JPK CIT wejdzie w życie zgodnie z planem. W pierwszej kolejności od 2025 r. obowiązek ten ma objąć ok. 71 podatkowych grup kapitałowych i ok. 4 tys. dużych firm z przychodami powyżej 50 mln euro.

Przypomnijmy, że przedsiębiorcy będą prowadzić księgi rachunkowe wyłącznie elektronicznie i składać raporty do organów skarbowych na podstawie danych z ksiąg. Podatnicy będą wysyłać dane bez wezwania, wraz z zeznaniem rocznym. Skarbówka uzyska więc regularny wgląd w ich rozliczenia. Obecnie może żądać dostępu do ksiąg w formie elektronicznej jedynie podczas czynności sprawdzających lub postępowań podatkowych. Celem jest skuteczniejsze typowanie podatników do kontroli. Urzędy skarbowe będą mogły też samodzielnie ustalić wynik podatkowy CIT przedsiębiorcy, a zaangażowanie podatników w udzielanie wyjaśnień dotyczących zapisów ulegnie zmniejszeniu.

Czytaj w LEX: Obowiązkowe e-Doręczenia dla doradców podatkowych od 01.10.2024 r. >

Reforma będzie wdrażana stopniowo, począwszy od największych podatników, i obejmie:

  • od 2025 r. - podatkowe grupy kapitałowe oraz podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (struktura logiczna JPK_KR),
  • od 2026 r. – pozostałych podatników CIT obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT oraz podatników PIT (rozliczających się na zasadach ogólnych, stawką liniową i ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych) obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP),
  • od 2027 r. – wszystkich podatników (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP).

- Pomysł wprowadzenia JPK_KR (bez względu na to, jak to się będzie nazywało) oceniam jednoznacznie negatywnie. Uważam, że na tym etapie to jest przerost formy nad treścią, co wyraźnie pokazała sytuacja z KSeF. Moim zdaniem polscy podatnicy, którzy w zdecydowanej większości są uczciwi i chcą legalnie i bezpiecznie prowadzić działalność, nie powinni być narażani na kolejne zbędne stresy i wydatki z tego tylko powodu, że ktoś chce być nowoczesny i pokazać, jak walczy z nadużyciami i ma jeszcze kilka innych domniemanych powodów, o których lepiej nie pisać, nie mając do tego wyraźnego potwierdzenia - ocenia Radosław Kowalski, doradca podatkowy, właściciel Kancelarii Doradztwa Podatkowego.

Czytaj również: ​JPK CIT z korzystnymi zmianami, ale przedsiębiorcy chcą odroczenia >>

 

Skomplikowane obliczenia podatki globalnego

Mimo iż globalny podatek minimalny dotknie największe firmy, to będzie oznaczał także konieczność poniesienia znaczących wydatków. Co do zasady, podatkiem wyrównawczym będą objęte grupy kapitałowe, których skonsolidowane przychody przekroczą rocznie próg ustawowy na poziomie 750 mln euro. Jeśli efektywny poziom opodatkowania danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie niższy niż 15 proc., grupa zapłaci daninę. 

Czytaj też w LEX: Czy GloBE to tylko ulepszone CFC? >

Jak wskazuje dr Mikołaj Kondej, doradca podatkowy i radca prawny kierujący wewnętrznym działem technicznym departamentu prawno-podatkowego PwC, wprowadzenie globalnego podatku minimalnego niesie istotne nowe wyzwania także w obszarze rachunkowości. Jedną z pierwszych decyzji będzie wybór standardu rachunkowości, według którego będą one obliczały efektywną stawkę podatkową. Podjęcie optymalnej decyzji w tym zakresie może wymagać zaprognozowania i porównania wyniku księgowego tych jednostek obliczonego według różnych standardów rachunkowości.

To oznacza konieczność dostosowania rachunkowości w taki sposób, by gromadzić w ewidencjach księgowych dane niezbędne w celu ewentualnego obliczenia podstawy opodatkowania. - Skalę wyzwania może pokazywać fakt, że liczba różnych danych, które mogą być niezbędne na potrzeby sprawozdawczości lokalnej jednostki, przekracza znacznie 200 pozycji. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że dla ustalenia ETR i podatku wyrównawczego konieczne będzie agregowanie wyników wszystkich jednostek z grupy działających w Polsce. W efekcie wdrożenie globalnego podatku minimalnego może stanowić też wyzwanie pod kątem informatycznym. Będzie ono wymagało przemyślenia źródeł danych dla poszczególnych kalkulacji, potencjalnie ekstrakcji tych danych oraz uzgodnienia, jakie systemy zostaną wykorzystane do ich agregacji, kalkulacji podstawy opodatkowania na potrzeby globalnego podatku minimalnego oraz wygenerowania wymaganych ustawą deklaracji - mówi dr Kondej.

Czytaj też w LEX: Globalny podatek minimalny. O istocie filaru II międzynarodowej reformy podatkowej z perspektywy UE >

Czytaj również: Będzie podatek wyrównawczy dla największych firm >>