Podatnik zorganizował jednodniową wycieczkę krajową o charakterze turystyczno-wypoczynkowym dla swoich pracowników i osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS. Udział w wycieczce był dobrowolny i została ona sfinansowana z ZFŚS. Wyjazd został zorganizowany przez biuro podróży wyłonione w ramach zapytania ofertowego, które określiło koszt wycieczki za uczestnictwo w niej jednej osoby. Na koszt złożyły się: koszt dojazdu i przyjazdu, koszty biletów wstępu do parku rozrywki, vouchery na wyżywienie do wykorzystania na terenie parku rozrywki.

Pracownicy dokonali dopłaty do kosztów wycieczki, której wysokość była uzależniona od sytuacji materialnej danej osoby, zgodnie z regulaminem ZFŚS. Większość osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS, uczestniczących w wycieczce, przekroczyła w bieżącym roku kalendarzowym obowiązujący limit 1 tys. zł zwolnienia z opodatkowania przewidzianego dla świadczeń socjalnych z ZFŚS. Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Miał wątpliwości, czy w związku z wycieczką turystyczno-integracyjną w części sfinansowanej z ZFŚS po stronie pracownika powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a tym samym płatnik będzie zobowiązany pobrać i przekazać podatek dochodowy od osób fizycznych do właściwego urzędu skarbowego? Czy udział w przedmiotowej wycieczce spowodował powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawy o PIT)?

 

Po stronie pracownika nie powstanie przychód

Zdaniem podatnika, pracownicy i osoby uprawnione do korzystania z ZFŚS uczestniczą w wycieczce dobrowolnie. Gdyby pracodawca nie zorganizował i nie sfinansował takiego wyjazdu, częściowo odpłatnego, to pracownik sam nie poniósłby kosztów udziału w wycieczce. Pracownik nie uzyskuje korzyści majątkowej, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, co nie powoduje powstania przychodu. Zdaniem podatnika, po stronie pracownika i członków rodziny nie powstanie przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 tej ustawy.

Zobacz również: Udział gości w imprezach nie zawsze kosztem spółki >>

Udział pracowników i członków ich rodzin na zasadzie dobrowolności i powszechnej dostępności w wycieczce dofinansowanej z ZFŚS, która ma na celu integrację i aktywny wypoczynek, co pozytywnie wpłynie na motywację i efektywność pracy, nie będzie stanowić dla pracowników przysporzenia majątkowego, a tym samym dofinansowanie przez zakład pracy kosztów wycieczki nie spowoduje uzyskania przez pracowników przychodu ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego świadczenia, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Zakład pracy nie jest zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Organ interpretacyjny uznał, że w  świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko podatnika  jest prawidłowe.

Uchwały NSA – szerszy zakres definicyjny

Organ interpretacyjny stwierdził że przepisy ustawy nie definiują pojęcia nieodpłatne świadczenie. W uchwałach z 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie terminu nieodpłatne świadczenie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stwierdził bowiem, że ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, ponieważ obejmuje wszelkie zjawiska o charakterze gospodarczym i zdarzenia prawne, których konsekwencją jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze w działalności osób prawnych, których następstwem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą świadczenia przysporzenie majątku tej osobie, mające wyraźny finansowy wymiar. W uchwale z 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10 NSA potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie także odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3  tej ustawy.

 


Stosownie do art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub częściowo odpłatnych.

 

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego – obiektywne kryterium

Organ stwierdził też, że dokonując oceny czy udział w wycieczce integracyjnej prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ustawy o PIT należy kierować się wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym stwierdzono, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

  • po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
  • po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
  • po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie TK, obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego  – nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych, choćby organizowanych poza miejscem pracy. W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie to po jego stronie nie pojawia się korzyść. Bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu. Nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego.

Bez obowiązków płatnika

Organ stwierdził, że udział pracowników w wycieczce turystyczno-integracyjnej na terenie Polski, dofinansowanej z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, udział w której był dobrowolny i powszechnie dostępny dla osób uprawnionych i która miała na celu integrację i aktywny wypoczynek, co pozytywnie wpłynie na motywację i efektywność pracy, nie stanowi dla pracowników przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Zatem dofinansowanie przez podatnika z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych kosztów wycieczki turystyczno-integracyjnej nie spowodowało powstania po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, natomiast podatnikowi obowiązków płatnika zgodnie z art. 31 tej ustawy.

Definicja powinna być w ustawie

Odnosząc się do interpretacji podatkowej, adwokat dr Radosław Rycielski ocenia, że ustawa o PIT nie zawiera definicji nieodpłatnego świadczenia, określa jedynie sposób ustalania jego wartości. - Stąd potrzeba posiłkowania się orzecznictwem NSA oraz interpretacjami indywidualnymi prawa podatkowego – uważa dr Rycielski. Podkreśla jednocześnie, że ta konkretna interpretacja jest korzystna dla podatnika, istnieje również w kontekście nieodpłatnego świadczenia szereg innych, również korzystnych interpretacji, jednak aby odciążyć dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (a także NSA) od konieczności każdorazowego interpretowania zastosowania tego pojęcia, należałoby uregulować i zdefiniować pojęcie nieodpłatnego świadczenia w ustawie o PIT.