Zdjęcie z imprezy na Facebooku może naruszać prawo

Imprezowicz, który umieszcza na Facebooku zdjęcie ze znajomymi z imprezy musi mieć ich zgodę na rozpowszechnienie wizerunku - wyjaśnia dr Aleksandra Bagieńska-Masiota, prawnik z Uniwersytetu SWPS. I przypomina obowiązujące obecnie zasady dotyczące ochrony wizerunku w sieci.

W dobie internetu coraz częściej dochodzi do łamania przepisów prawnych związanych z rozpowszechnianiem wizerunku. Aktywni internauci upowszechniają, modyfikują i powielają wizerunki nie tylko znanych osób, których zdjęcia znaleźli w sieci, ale także wizerunki swoje lub swoich najbliższych. Brak refleksji w tej mierze skutkować może sankcjami o charakterze cywilnoprawnym. Pamiętać bowiem należy, że w procesie o ochronę prawa do wizerunku osoba rozpowszechniająca wizerunek (pozwany) ma obowiązek wykazać, że jego działanie nie było bezprawne. Na niej też spoczywa ciężar dowodu, że rozpowszechnianie wizerunku nie wykroczyło poza uzyskany zakres zezwolenia i określony cel.

Wizerunek podlega ochronie prawnej

Ochronę prawną wizerunku przewidują przepisy prawa autorskiego. Chronią one wizerunek w sytuacji, gdy doszło do rozpowszechnienia wizerunku z naruszeniem Ustawy o prawie autorskim ( art. 81) i prawach pokrewnych, czyli np. wówczas gdy doszło do rozpowszechnienia wizerunku bez zgody osoby portretowanej. Postanowienia tej ustawy, mają zasadnicze znaczenie dla kwestii ochrony wizerunku w sieci. Także Kodeks cywilny chroni wizerunek, uznając go za jedno z dóbr osobistych człowieka. Dobra osobiste to wartości o charakterze niemajątkowym, wiążące się z osobowością człowieka i uznane powszechnie w społeczeństwie. Prawo cywilne chroni wizerunek niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Przepisy chroniące wizerunek znajdziemy także w Kodeksie karnym. Zakazuje on pod groźbą kary, podszywania się pod inną osobę oraz wykorzystywania jej wizerunku lub innych jej danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. Jest to tzw. kradzież tożsamości, opisana w art. 190 a par 2 KK. Wizerunek chroniony jest także Prawo prasowe oraz Ustawę o ochronie danych osobowych. Akty te jako zasadę legalności rozpowszechniania wizerunku statuują zgodę podmiotu, którego wizerunek ma zostać utrwalony (podobnie zresztą, jak prawo autorskie).

Pojęcie wizerunku ma ustalone znaczenie

Wizerunek definiowany jest jako dostrzegalne, fizyczne cechy człowieka, tworzące jego wygląd i umożliwiające jego identyfikację. Wizerunek może także dotyczyć tzw. dodatkowych elementów określających człowieka co do tożsamości - związanych np. z wykonywanym zawodem, sposobem ubierania się, sposobem poruszania się i kontaktowania z otoczeniem. Tak rozumiany wizerunek podlega ochronie, o ile został utrwalony (zapisany) za pomocą: wiernego portretu malarskiego, stylizacji postaci, fotografii, zdjęcia reporterskiego, rozpoznawalnej podobizny, utworu audiowizualnego np filmu, reklamy, teledysku; wycinanki sylwetki, karykatury lub maski artystycznej (sztucznie wykreowany wizerunek artysty). Nie jest wizerunkiem, chronionym przez prawo autorskie, tzw. wizerunek piśmienniczy, rozumiany jako mniej lub bardziej wierny opis osoby przedstawiony w formie literackiej; imię i nazwisko osoby fizycznej; wizerunek miasta lub firmy – rozumiany jako pozytywne skojarzenia lub zdjęcie oraz tzw. wizerunek audialny (głos człowieka). Dobra te mogą być chronione m.in. za pomocą konstrukcji dóbr osobistych, jako np. dobre imię osoby fizycznej czy reputacja firmy.