Jestem osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. W kwietniu 2007 r. kupiłam samochód na fakturę VAT od mojej matki, która prowadzi działalność gospodarczą.
Czy jeżeli sprzedam ten samochód przed upływem pół roku będę zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych? Jak należy obliczyć dochód ze sprzedaży samochodu? W jaki sposób w zeznaniu rocznym należy wykazać ten dochód?
Czy dochód ze sprzedaży samochodu należy dodać do pozostałych dochodów uzyskanych w danym roku podatkowym i łącznie go opodatkować wg obowiązującej skali podatkowej?
Czy jeżeli samochód będzie sprzedany osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej to która ze stron będzie musiała zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

1. Jeśli samochód zostanie sprzedany przed upływem pół roku od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, to wystąpi przychód podatkowy. Dochodem będzie różnica pomiędzy przychodem a wcześniejszymi kosztami nabycia samochodu. Ten dochód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych (wedle skali podatkowej).
2. W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży zawsze ciąży na kupującym.


Ad. 1
Samochód jest rzeczą ruchomą. Sprzedaż takich rzeczy prywatnie, poza działalnością gospodarczą, może być źródłem przychodu, jeśli pomiędzy nabyciem rzeczy a jej sprzedażą nie upłynęło co najmniej pół roku.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., stanowi bowiem, że źródłem przychodów jest odpłatne zbycie rzeczy ruchomych, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany).
Przykładowo zatem w przypadku, gdy samochód został nabyty w połowie listopada zeszłego roku, to jeśli jego sprzedaż nastąpi przed 31 maja 2007 r., powstanie przychód. Jeśli sprzedaż nastąpi później - to przychód w ogóle nie wystąpi i wówczas sprzedaż będzie neutralna na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.
O sposobie obliczenia dochodu z takiej sprzedaży stanowi przepis art. 24 ust. 6 u.p.d.o.f. Zgodnie z nim dochodem jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy. Dochodem będzie więc przychód ze sprzedaży minus koszty nabycia samochodu od Pani Matki. Kosztem będzie tutaj oczywiście wartość brutto (a więc łącznie z podatkiem VAT). Jeśli czyniła Pani jakieś nakłady na samochód (remonty, ulepszenia) i są one udokumentowane, to wówczas ich wartość także będzie stanowiła koszt podatkowy.
Ewentualny dochód ze sprzedaży samochodu podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wedle skali podatkowej, tzn. łącznie z pozostałymi dochodami podatnika, podlegającymi opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ad. 2
Od dnia 1 stycznia 2007 r. zmieniły się zasady powstawania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. W miejsce dotychczasowej zasady, że przy umowach sprzedaży obowiązek podatkowy (i obowiązek zapłaty podatku) ciążył solidarnie na obu stronach umowy sprzedaży, wprowadzono zasadę obciążenia tym podatkiem tylko jednej strony umowy sprzedaży.
Przepis art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399, z późn. zm.) - dalej jako u.p.c.c., w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r., stanowi, że obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.
Przepis art. 5 ust. 1 u.p.c.c. precyzuje zaś, że obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku. Podatnikiem jest zaś właśnie podmiot, na którym ciąży obowiązek podatkowy.
Tak więc podatek od czynności cywilnoprawnych będzie musiał zapłacić kupujący. Będzie to miało miejsce zawsze niezależnie od tego, czy kupującym będzie osoba prywatna, czy też przedsiębiorca będący podatnikiem VAT (także bowiem sprzedaży wykonywana przez osobę prywatną na rzecz podatnika VAT podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych).