Spółka z o.o. rozpoczęła proces przekształcenia w spółkę akcyjną. W związku z tym zamyka księgi rachunkowe na dzień 2 listopada 2006 r.
1) Czy zamknięcie ksiąg powoduje także konieczność zamknięcia roku podatkowego, czy też za listopad deklaracje mogą być sporządzane bez wydzielenia części związanej ze spółką z o.o. i spółki akcyjną w związku z pełną sukcesją podatkową?
2) Czy poprawne jest sporządzenie za listopad jednej deklaracji CIT-2 i jednej deklaracji VAT-7?
3) Do kiedy na deklaracjach powinniśmy występować jako spółka z o.o.?
1) Z przepisów - zarówno rachunkowych, jak i podatkowych - wynika, że konieczne będzie zamknięcie i ponowne otwarcie ksiąg (dla spółki akcyjnej).
2) Moim zdaniem konieczne będzie jednak złożenie za listopad po dwie deklaracje VAT oraz CIT, tj. jedne dla spółki z o.o. (w jej imieniu) oraz drugie - dla spółki akcyjnej.
3) Najbardziej istotne znaczenie w procedurze przekształcenia ma moment wpisu do KRS. Z tą datą spółka z o.o. formalnie staje się spółką akcyjną.
Ad. 1)
Z przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) - dalej u.o.r., wynika, że istotnie księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej, zaś otwiera się je na dzień zmiany formy prawnej (art. 12 ust. 2 pkt 3 u.o.r. oraz art. 12 ust. 1 pkt 3 u.o.r.).
Podobne zasady obowiązują także na gruncie podatkowym. Jak wynika bowiem z przepisu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego.
Tak więc zamknięcie księgi rachunkowej wiąże się z zakończeniem roku podatkowego (trwającego zasadniczo od 1 stycznia br., chyba że w spółce z o.o. przyjęto inny rok podatkowy) dla spółki z o.o. oraz z otworzeniem nowego roku podatkowego (od dnia otwarcia ksiąg) dla nowego podmiotu, czyli spółki akcyjnej.
Ad. 2)
Mimo wszystko w listopadzie spółka z o.o. jeszcze istniała. Owszem, przy tego rodzaju przekształceniu mamy do czynienia z sukcesją podatkową zgodnie z art. 93a § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Nie oznacza to, że uznaje się istnienie spółki z o.o. w listopadzie za niebyłe. Miała ona zatem obowiązek złożenia deklaracji VAT i CIT za listopad, gdyż w tym okresie jeszcze istniała.
Przepisy stanowią, że następca prawy (spółka akcyjna) przejmuje wszelkie prawa i obowiązki podmiotu przekształcanego. W piśmiennictwie wskazuje się, że na następcę prawnego przechodzi m. in. prawo i obowiązek złożenia deklaracji podatkowej poprzednika (A. Olesińska [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, B. Brzeziński i inni, Toruń 2002, s. 344). Wydaje się jednak, że należy uznać, że chodzi tu o deklarację podatkową złożoną przez następnego prawnego (spółkę akcyjną) w imieniu poprzednika (spółki z o.o.), a nie o możliwość złożenia "wspólnej" deklaracji dla obu podmiotów (przekształcanego i przekształconego). W piśmiennictwie wskazuje się bowiem także, iż "w przypadku połączenia (przejęcia), deklaracja VAT za ostatni okres działalności podmiotu wykreślanego z rejestru podatników powinna zostać złożona przez następcę prawnego (...) zawierać dane podmiotu wykreślanego oraz zostać podpisana przez osobę należycie umocowaną przez następcę prawnego" (S. Babiarz, Ordynacja podatkowa. Komentarz, S. Babiarz i inni, Warszawa 2004, s. 346).
Uważam zatem, że za listopad 2006 r. powinny zostać złożone po dwie deklaracje VAT oraz CIT - jedna na spółkę z o.o. (obejmująca okres do 2 listopada włącznie), zaś druga - na spółkę akcyjną (za pozostały okres listopada).
Muszę jednak zauważyć, że w wyjaśnieniach organów podatkowych można się spotkać z poglądem następującym: "Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Krowodrza podziela w całości stanowisko Spółki, że zaistniałe przekształcenie nie tworzy dodatkowych obowiązków sprawozdawczych i podatkowych. Spółka X S.A. zobowiązana jest do złożenia jednego zeznania rocznego za 2004 rok, obejmującego zobowiązania podatkowe łącznie obu spółek" (pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Krowodrza z dnia 9 listopada 2004 r., PB II/423/9/2004, http:/sip.mf.gov.pl).
Ad. 3)
Zgodnie z przepisem art. 552 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) spółka przekształcana (tu: spółka z o.o.) staje się spółką przekształconą (tu: spółką akcyjną) z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia). Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną.
Moim zdaniem powyższy przepis wyznacza datę sukcesji także na gruncie podatkowym. Co do zasady zatem powstanie nowego podmiotu powinno być rozważane także w odniesieniu do tej daty. Zakładam, że miało to miejsce właśnie 2 listopada 2006 r. (skoro wówczas zostały zamknięte księgi).
Uważam zatem, że począwszy od dnia wpisu przekształcenia do KRS jesteście już Państwo spółką akcyjną i powinniście składać deklaracje jako spółka akcyjna.
1) Czy zamknięcie ksiąg powoduje także konieczność zamknięcia roku podatkowego, czy też za listopad deklaracje mogą być sporządzane bez wydzielenia części związanej ze spółką z o.o. i spółki akcyjną w związku z pełną sukcesją podatkową?
2) Czy poprawne jest sporządzenie za listopad jednej deklaracji CIT-2 i jednej deklaracji VAT-7?
3) Do kiedy na deklaracjach powinniśmy występować jako spółka z o.o.?
1) Z przepisów - zarówno rachunkowych, jak i podatkowych - wynika, że konieczne będzie zamknięcie i ponowne otwarcie ksiąg (dla spółki akcyjnej).
2) Moim zdaniem konieczne będzie jednak złożenie za listopad po dwie deklaracje VAT oraz CIT, tj. jedne dla spółki z o.o. (w jej imieniu) oraz drugie - dla spółki akcyjnej.
3) Najbardziej istotne znaczenie w procedurze przekształcenia ma moment wpisu do KRS. Z tą datą spółka z o.o. formalnie staje się spółką akcyjną.
Ad. 1)
Z przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) - dalej u.o.r., wynika, że istotnie księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej, zaś otwiera się je na dzień zmiany formy prawnej (art. 12 ust. 2 pkt 3 u.o.r. oraz art. 12 ust. 1 pkt 3 u.o.r.).
Podobne zasady obowiązują także na gruncie podatkowym. Jak wynika bowiem z przepisu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego.
Tak więc zamknięcie księgi rachunkowej wiąże się z zakończeniem roku podatkowego (trwającego zasadniczo od 1 stycznia br., chyba że w spółce z o.o. przyjęto inny rok podatkowy) dla spółki z o.o. oraz z otworzeniem nowego roku podatkowego (od dnia otwarcia ksiąg) dla nowego podmiotu, czyli spółki akcyjnej.
Ad. 2)
Mimo wszystko w listopadzie spółka z o.o. jeszcze istniała. Owszem, przy tego rodzaju przekształceniu mamy do czynienia z sukcesją podatkową zgodnie z art. 93a § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Nie oznacza to, że uznaje się istnienie spółki z o.o. w listopadzie za niebyłe. Miała ona zatem obowiązek złożenia deklaracji VAT i CIT za listopad, gdyż w tym okresie jeszcze istniała.
Przepisy stanowią, że następca prawy (spółka akcyjna) przejmuje wszelkie prawa i obowiązki podmiotu przekształcanego. W piśmiennictwie wskazuje się, że na następcę prawnego przechodzi m. in. prawo i obowiązek złożenia deklaracji podatkowej poprzednika (A. Olesińska [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, B. Brzeziński i inni, Toruń 2002, s. 344). Wydaje się jednak, że należy uznać, że chodzi tu o deklarację podatkową złożoną przez następnego prawnego (spółkę akcyjną) w imieniu poprzednika (spółki z o.o.), a nie o możliwość złożenia "wspólnej" deklaracji dla obu podmiotów (przekształcanego i przekształconego). W piśmiennictwie wskazuje się bowiem także, iż "w przypadku połączenia (przejęcia), deklaracja VAT za ostatni okres działalności podmiotu wykreślanego z rejestru podatników powinna zostać złożona przez następcę prawnego (...) zawierać dane podmiotu wykreślanego oraz zostać podpisana przez osobę należycie umocowaną przez następcę prawnego" (S. Babiarz, Ordynacja podatkowa. Komentarz, S. Babiarz i inni, Warszawa 2004, s. 346).
Uważam zatem, że za listopad 2006 r. powinny zostać złożone po dwie deklaracje VAT oraz CIT - jedna na spółkę z o.o. (obejmująca okres do 2 listopada włącznie), zaś druga - na spółkę akcyjną (za pozostały okres listopada).
Muszę jednak zauważyć, że w wyjaśnieniach organów podatkowych można się spotkać z poglądem następującym: "Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Krowodrza podziela w całości stanowisko Spółki, że zaistniałe przekształcenie nie tworzy dodatkowych obowiązków sprawozdawczych i podatkowych. Spółka X S.A. zobowiązana jest do złożenia jednego zeznania rocznego za 2004 rok, obejmującego zobowiązania podatkowe łącznie obu spółek" (pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Krowodrza z dnia 9 listopada 2004 r., PB II/423/9/2004, http:/sip.mf.gov.pl).
Ad. 3)
Zgodnie z przepisem art. 552 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) spółka przekształcana (tu: spółka z o.o.) staje się spółką przekształconą (tu: spółką akcyjną) z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia). Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną.
Moim zdaniem powyższy przepis wyznacza datę sukcesji także na gruncie podatkowym. Co do zasady zatem powstanie nowego podmiotu powinno być rozważane także w odniesieniu do tej daty. Zakładam, że miało to miejsce właśnie 2 listopada 2006 r. (skoro wówczas zostały zamknięte księgi).
Uważam zatem, że począwszy od dnia wpisu przekształcenia do KRS jesteście już Państwo spółką akcyjną i powinniście składać deklaracje jako spółka akcyjna.