Nasza firma zawarła umowę agencyjną w miejsce innej jednostki. W zamian za odstąpienie jest zobowiązana do płacenia na rzecz jednostki, która go dokonała, procentu od prowizji uzyskanej w wyniku świadczenia usługi. Umowa dotycząca opłaty procentowej od uzyskanej prowizji zawiera zapis, zgodnie z którym fakturowanie odbywa się dopiero 12 miesięcy po otrzymaniu prowizji. Jest to uzasadnione tym, że ostateczne rozliczenie prowizji (korekty) trwa aż przez rok.
Kiedy należy zafakturować należność dla podmiotu odstępującego?
Czy postanowienia umowy co do terminu wystawiania faktur są zgodne z przepisami o VAT?
Z przepisów wynika, że w ciągu 7 dni od wykonania cesji umowy agencyjnej Wasz kontrahent (który dokonał na Was cesji umowy) powinien wystawić fakturę za wykonane świadczenie. Nie ma przy tym znaczenia, że jeszcze nie otrzymał, ani że nie jest znane wynagrodzenie.
Wydaje się w związku z tym, że dla celów podatkowych należałoby w umowie określić wynagrodzenie początkowe, czy też bazowe (w prognozowanej kwocie) i ta kwota tak ustalonego wynagrodzenia byłaby podstawą opodatkowania dla celów VAT.
Pytanie dotyczy sposobu zafakturowania procentu od prowizji w zamian za cesję umowy pośrednictwa (umowy agencyjnej). Na mocy tej umowy o cesji to Wy jesteście zobowiązani do zapłaty określonej kwoty wynagrodzenia. Usługa – za którą wypłacane jest to wynagrodzenie – świadczy natomiast firma, która była poprzednim agentem i odstąpiła Wam możliwość przystąpienia do tej umowy.
Fakturę (na otrzymany procent od prowizji) powinna wystawić zatem firma, która była cesjonariuszem umowy. To ona bowiem wykonuje usługę.
Przedmiotowa usługa polegała na umożliwieniu Wam wstąpienia do umowy agencyjnej. Było to świadczenie jednorazowe i w całości wykonane z chwilą dokonania cesji umowy. Wtedy świadczenie drugiej strony zostało w całości wykonane.

Wystawienie faktury (termin wystawienia) jest zasadniczo uzależnione od wykonania świadczenia, częściowo od terminu powstania obowiązku podatkowego (jeśli przepisy przewidują jakiś termin szczególny, odmienny od chwili wykonania usługi), ewentualnie od otrzymania wynagrodzenia (jeśli nastąpiło to przed wykonaniem świadczenia).
Dla świadczenia, o którym mowa (polegającego na umożliwieniu wstąpienia w umowę agencyjną), nie przewiduje się żadnego szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego. Zastosowanie w związku z tym znajduje tutaj zasada ogólna, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi.

Zastosowanie będą miały także ogólne terminy fakturowania. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.) - dalej r.z.p.n.p., faktura powinna zostać wystawiona w ciągu 7 dni od dnia wykonania usługi.
Przepisy te mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Nie mogą ich zmienić porozumienia umowne. Z przepisów wynika, że w ciągu 7 dni od wykonania cesji umowy agencyjnej Wasz kontrahent (który dokonał na Was cesji) powinien wystawić fakturę za wykonane świadczenie. Nie ma przy tym znaczenia, że jeszcze nie otrzymał, ani że nie jest znane wynagrodzenie.

Wydaje się w związku z tym, że dla celów podatkowych należałoby w umowie określić wynagrodzenie początkowe, czy też bazowe (w prognozowanej kwocie) i ta kwota tak ustalonego wynagrodzenia byłaby podstawą opodatkowania dla celów VAT (zresztą dla celów podatku dochodowego – też; tam też bowiem nie ma szczególnego momentu powstania przychodu należnego).
Kwestie związane z wystawieniem faktury są jednak przede wszystkim problemem Waszego kontrahenta (jako strony wykonującej umowę cesji), a nie Waszym.