Odpowiedź:
Płatnik nie decyduje, z jakim kodem powinien zostać zgłoszony do ZUS. W zgłoszeniu do ZUS ma obowiązek wykazać tytuł do ubezpieczeń obowiązujący dla niego przy wykorzystaniu określonych przepisami kodów. Jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą decyduje natomiast o wysokości podstawy wymiaru, od której będzie opłacać składki do ZUS. Zatem nawet w okresie pierwszych 24 miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności może deklarować wyższą podstawę składek bez zmiany kodu tytułu do ubezpieczeń.
Uzasadnienie:
Każda osoba objęta obowiązkiem ubezpieczeń podlega zgłoszeniu na dokumentach według wzorów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 222) – dalej r.s.o.w.z.. W art. 36 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.) – dalej u.s.u.s. określono zakres danych, które należy podać w zgłoszeniu do ubezpieczeń. W myśl obowiązujących przepisów oprócz danych osoby zgłaszanej w każdym zgłoszeniu do ubezpieczeń należy podać informacje o tytule do ubezpieczeń. Wykorzystuje się do tego kody określone w załączniku nr 18 do r.s.o.w.z..
Kod tytułu do ubezpieczeń osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą jest uzależniony od wysokości minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (art. 18 ust. 8 u.s.u.s.), chyba że prowadzący działalność spełnia warunki określone w art. 18 a u.s.u.s.. Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności dla osób spełniających te warunki wynosi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a u.s.u.s.).
W związku z powyższym prowadzący działalność w zgłoszeniu do ubezpieczeń podają jeden z n.w. kodów:
05 10 xx – przewidziany dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych niemających ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
lub
05 70 xx – przewidziany dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą niemających ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Zatem to przepisy określają kod, z jakim osoba prowadząca działalność ma zostać zgłoszona do ZUS, ale nie decydują w sposób ostateczny o wykazywanej podstawie wymiaru składek. W art. 18 ust. 8 oraz art. 18a u.s.u.s. określono bowiem jedynie minimalną wysokość postawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Należy pamiętać, że podstawę tę stanowi zadeklarowana kwota, co oznacza, iż prowadzący może opłacać składki od wyższej podstawy. Jeżeli podejmie taką decyzję, wówczas zobowiązany jest wskazać wysokość deklarowanej wyższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia w składanym za siebie raporcie imiennym ZUS RCA.
W przepisach oprócz minimalnej określono także górne wysokości podstaw wymiaru składek, zgodnie z którymi:
– podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie kwoty 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (art. 20 ust. 3 u.s.u.s.)
– roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może przekraczać kwoty trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach (art. 19 ust. 1 u.s.u.s.).
Joanna Królikowska, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 8.10.2016 r.
Czy prowadzący działalność, zgłoszony do ZUS z kodem 05 70 00, może opłacać wyższe składki niż od minimalnej podstawy wymiaru, bez zmiany kodu?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoOsoba rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w marcu 2016 r. Zgłosiła się do ubezpieczeń z kodem tytułu 05 70 00. Za marzec 2016 r. zostały opłacone składki od minimalnej podstawy.Czy w dowolnym okresie może zmienić tytuł do ubezpieczeń na kod 05 10 00 i opłacać wyższe składki? Czy kod 05 70 00 jest kodem obowiązkowym w okresie pierwszych 24 miesięcy? Czy to płatnik decyduje, z jakim kodem zostaje do ZUS zgłoszony?
