Prowadzę działalność usługową polegającą na doradztwie technicznym w zakresie budownictwa. Działalność rozpocząłem w dniu 1 września 2008 r., a pierwszy przychód uzyskałem dnia 20 września 2008 r.
Czy limit zwolnienia podmiotowego z VAT powinienem obliczać uwzględniając okres prowadzenia działalności gospodarczej, czy okres prowadzonej sprzedaży?
Co to jest "okres prowadzenia działalności gospodarczej"?
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2008 r. prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej było oceniane w oparciu o wartość sprzedaży w okresie prowadzonej sprzedaży w tym roku.
Przepisy art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., określają tzw. zwolnienie podmiotowe. Ze zwolnienia tego korzystać mogą, między innymi, podatnicy rozpoczynający w trakcie roku wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu. Podatnicy tacy są w 2010 r. zwolnieni od podatku, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 100.000 zł (zob. art. 113 ust. 9 u.p.t.u. w zw. z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 215, poz. 1666). A zatem prawo do zwolnienia podmiotowego u podatników rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu (podobnie jak ewentualna utrata prawa do tego zwolnienia – zob. art. 113 ust. 10 u.p.t.u.) zależy od wartości sprzedaży w okresie prowadzenia działalności gospodarczej w roku podatkowym rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Należy jednak zauważyć, że przytoczone brzmienie przepisów obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Wcześniej w art. 113 ust. 9 i 10 u.p.t.u. mowa była nie tyle o okresie prowadzenia działalności gospodarczej, co o okresie prowadzonej sprzedaży (inny był również limit zwolnienia podmiotowego – zamiast 100.000 zł było 50.000 zł). Na gruncie tych przepisów jednolicie przez sądy administracyjne reprezentowane było stanowisko, że wysokość limitu zwolnienia podmiotowego w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej należało od dnia wystąpienia pierwszej sprzedaży, tj. od dnia wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 20 czerwca 2008 r. (I SA/Op 87/08), gdzie czytamy, że "kwestia wykładni przepisów art. 113 ust. 9 i 10 ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie zrozumienia, czego dotyczy "proporcja do okresu prowadzonej sprzedaży" nie budzi wątpliwości. Proporcję tę należy obliczać od dnia dokonania pierwszej sprzedaży (pierwszej czynności opodatkowanej) do ostatniego dnia roku podatkowego. Niewątpliwie bowiem w przepisach tych mowa jest o okresie prowadzonej sprzedaży, a nie okresie prowadzenia działalności gospodarczej czy też okresie zarejestrowania (zgłoszenia) prowadzenia tej działalności". Jak z kolei czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2009 r. (I SA/Po 463/09), "w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. wysokość limitu pozwalającego na zwolnienia od opodatkowania drobnych przedsiębiorców w pierwszym roku należało liczyć tylko i wyłącznie przy uwzględnieniu momentu wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Dopiero od dnia 1 stycznia 2009 r. dokonano stosownej nowelizacji art. 113 ust. 9 i ust. 10 u.p.t.u., polegającej na tym, iż kwotę limitu należy liczyć w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej (co następuje zwykle jeszcze przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej), a nie do okresu prowadzonej sprzedaży, jak ustawodawca przewidywał poprzednio".
A zatem w przedstawionej sytuacji dla oceny prawa do zwolnienia podmiotowego istotny był okres prowadzonej sprzedaży w 2008 r., a więc okres od dnia wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Inaczej miałaby się rzeczy, gdyby pytanie dotyczyło działalności rozpoczętej w 2009 czy 2010 r. Wówczas znaczenie miałby nie okres prowadzonej sprzedaży, lecz okres prowadzenia działalności gospodarczej, czyli okres od faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (co z reguły następuje przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu oraz przed uzyskaniem pierwszego przychodu) do końca danego roku.
Czy limit zwolnienia podmiotowego z VAT powinienem obliczać uwzględniając okres prowadzenia działalności gospodarczej, czy okres prowadzonej sprzedaży?
Co to jest "okres prowadzenia działalności gospodarczej"?
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2008 r. prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej było oceniane w oparciu o wartość sprzedaży w okresie prowadzonej sprzedaży w tym roku.
Przepisy art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., określają tzw. zwolnienie podmiotowe. Ze zwolnienia tego korzystać mogą, między innymi, podatnicy rozpoczynający w trakcie roku wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu. Podatnicy tacy są w 2010 r. zwolnieni od podatku, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 100.000 zł (zob. art. 113 ust. 9 u.p.t.u. w zw. z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 215, poz. 1666). A zatem prawo do zwolnienia podmiotowego u podatników rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu (podobnie jak ewentualna utrata prawa do tego zwolnienia – zob. art. 113 ust. 10 u.p.t.u.) zależy od wartości sprzedaży w okresie prowadzenia działalności gospodarczej w roku podatkowym rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Należy jednak zauważyć, że przytoczone brzmienie przepisów obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Wcześniej w art. 113 ust. 9 i 10 u.p.t.u. mowa była nie tyle o okresie prowadzenia działalności gospodarczej, co o okresie prowadzonej sprzedaży (inny był również limit zwolnienia podmiotowego – zamiast 100.000 zł było 50.000 zł). Na gruncie tych przepisów jednolicie przez sądy administracyjne reprezentowane było stanowisko, że wysokość limitu zwolnienia podmiotowego w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej należało od dnia wystąpienia pierwszej sprzedaży, tj. od dnia wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 20 czerwca 2008 r. (I SA/Op 87/08), gdzie czytamy, że "kwestia wykładni przepisów art. 113 ust. 9 i 10 ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie zrozumienia, czego dotyczy "proporcja do okresu prowadzonej sprzedaży" nie budzi wątpliwości. Proporcję tę należy obliczać od dnia dokonania pierwszej sprzedaży (pierwszej czynności opodatkowanej) do ostatniego dnia roku podatkowego. Niewątpliwie bowiem w przepisach tych mowa jest o okresie prowadzonej sprzedaży, a nie okresie prowadzenia działalności gospodarczej czy też okresie zarejestrowania (zgłoszenia) prowadzenia tej działalności". Jak z kolei czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2009 r. (I SA/Po 463/09), "w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. wysokość limitu pozwalającego na zwolnienia od opodatkowania drobnych przedsiębiorców w pierwszym roku należało liczyć tylko i wyłącznie przy uwzględnieniu momentu wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Dopiero od dnia 1 stycznia 2009 r. dokonano stosownej nowelizacji art. 113 ust. 9 i ust. 10 u.p.t.u., polegającej na tym, iż kwotę limitu należy liczyć w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej (co następuje zwykle jeszcze przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej), a nie do okresu prowadzonej sprzedaży, jak ustawodawca przewidywał poprzednio".
A zatem w przedstawionej sytuacji dla oceny prawa do zwolnienia podmiotowego istotny był okres prowadzonej sprzedaży w 2008 r., a więc okres od dnia wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Inaczej miałaby się rzeczy, gdyby pytanie dotyczyło działalności rozpoczętej w 2009 czy 2010 r. Wówczas znaczenie miałby nie okres prowadzonej sprzedaży, lecz okres prowadzenia działalności gospodarczej, czyli okres od faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (co z reguły następuje przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu oraz przed uzyskaniem pierwszego przychodu) do końca danego roku.