Czy konieczne jest drukowanie dwóch kopii skierowania na badania lekarskie pracowników?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego1 kwietnia 2015 r. wszedł w życie nowy przepis dotyczący skierowań na badania lekarskie.Czy druk skierowania musi być wierną kopią tego z rozporządzenia wraz z objaśnieniami, czy możemy je modyfikować do własnych potrzeb?Czy konieczne jest drukowanie dwóch kopii skierowania, jeśli tak, to w jakim celu i gdzie przechowywać drugą kopię?

Odpowiedź:
1. Wzór skierowania na badania profilaktyczne, określony w załączniku nr 3a do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) – dalej r.b.l.p., jest wzorem urzędowym, w związku z czym obligatoryjnie powinien być stosowany przez wszystkich pracodawców i nie powinien być modyfikowany.
2. Kierując pracownika na badania profilaktyczne pracodawca powinien drukować dwie kopie skierowania, z których jedna będzie przeznaczona dla lekarza medycyny pracy, a druga dla pracownika na wypadek zmiany przez niego pracodawcy.
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań:
1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe;
2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy, oraz
3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.
Szczegółowym aktem prawnym regulującym zagadnienie pracowniczych badań profilaktycznych jest r.b.l.p.
Z dniem 1 kwietnia 2015 r. weszły w życie pierwsze z licznych zaplanowanych zmian w przepisach bhp dotyczących badań lekarskich pracowników. Zostały one wprowadzone przepisami ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 1662) i nowelizują m.in. art. 229 k.p., wprowadzając do niego kolejne przesłanki zwalniające pracodawcę z obowiązku kierowania pracownika (a właściwie kandydata na pracownika) na wstępne badania lekarskie. Ponadto, zgodnie ze znowelizowanym art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Znowelizowanie powyższych przepisów wymusiło na ustawodawcy – w celu zapewnienia ich prawidłowego funkcjonowania w zakresie zasad podlegania badaniom profilaktycznym oraz skierowania na te badania – podjęcie działań modyfikujących przepisy r.b.l.p. Zmiany dotyczą zakresu informacji objętych skierowaniem na badania lekarskie oraz ustalają wzór skierowania na te badania (do tej pory przepisy nie określały takiego wzoru), a ich celem jest umożliwienie zwolnienia ze wstępnych badań lekarskich osób przyjmowanych do pracy u nowego pracodawcy – w przypadku przedstawienia aktualnego orzeczenia lekarskiego uzyskanego na podstawie skierowania wydanego przez poprzedniego pracodawcę, stwierdzającego brak przeciwskazań do pracy w warunkach środowiska pracy odpowiadających warunkom występującym na nowym stanowisku pracy. Przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu ze wstępnych badań lekarskich osoby przyjmowanej do pracy u nowego pracodawcy istotne będzie porównanie warunków pracy w nowym miejscu pracy z warunkami pracy wykonywanej u poprzedniego pracodawcy. Z uwagi na to, że nowelizacja obowiązuje od 1 kwietnia 2015 r., jest ona spójna z wejściem w życie przepisów art. 229 k.p., a tym samym umożliwia bezkolizyjne stosowanie tych przepisów.
Załącznik nr 3a r.b.l.p., który określa wzór skierowania na badania profilaktyczne, jest wzorem urzędowym, w związku z czym obligatoryjnie powinien być stosowany przez wszystkich pracodawców. Przepis § 4 ust. 1a r.b.lp., obliguje pracodawcę do wydawania skierowań w dwóch egzemplarzach, z których jeden powinna otrzymywać osoba kierowana na badania. Skierowanie to pracownik powinien sobie zostawić na wypadek zmiany pracodawcy, aby skorzystać z możliwości zwolnienia z odbywania badań wstępnych w trybie art. 229 § 1¹ pkt 2 k.p.
Warto również, aby pracodawca przechowywał dla celów dowodowych kopię wydanego skierowania wraz z orzeczeniem lekarskim, którego ono dotyczy, w aktach osobowych.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 10.04.2015 r.