26 kwietnia 2024 roku Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy wprowadzającej 15 proc. globalny podatek minimalny (GloBE). Dokument ten przewiduje wprowadzenie krajowego podatku wyrównawczego, który ma objąć duże grupy kapitałowe w celu zapewnienia, aby ich efektywna stawka opodatkowania wyniosła minimum 15 proc. Ustawa ta jest częścią szerszego planu implementacji unijnej dyrektywy Pillar II.
Pillar II – Globalny podatek minimalny
Pillar II to inicjatywa opracowana przez OECD w ramach projektu BEPS 2.0, której celem jest wprowadzenie globalnego podatku wyrównawczego. Podatek ten ma zapewnić, że efektywna stawka podatkowa grup kapitałowych w danym kraju nie będzie niższa niż 15%. Nowe przepisy dotyczą grup kapitałowych o skonsolidowanych dochodach przekraczających 750 milionów euro, zarówno międzynarodowych, jak i dużych grup krajowych w UE.
Proces obliczania podatku obejmuje trzy etapy: określenie podstawy opodatkowania, ustalenie kwalifikowanych podatków w danej jurysdykcji oraz obliczenie efektywnej stawki podatkowej. Dyrektywa Rady UE 2022/2523, wprowadzająca Pillar II, weszła w życie 1 stycznia 2024 roku, natomiast Polska planuje jej implementację od 1 stycznia 2025 roku.
BEFIT – Ujednolicenie podatków w UE
Pakiet BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation) ma na celu ujednolicenie opodatkowania grup kapitałowych oraz regulacji dotyczących cen transferowych w UE. W skład pakietu wchodzą dyrektywy BEFIT oraz TP, które mają wejść w życie odpowiednio 1 lipca 2028 roku i 1 stycznia 2026 roku.
Dyrektywa BEFIT, zgodna z założeniami Pillar II, wprowadza jednolity sposób określania podstawy opodatkowania dla trzech rodzajów grup: unijnych, międzynarodowych i mniejszych grup unijnych. Podstawa opodatkowania będzie obliczana według jednolitego wzoru, a następnie konsolidowana na poziomie unijnym. Państwa członkowskie będą opodatkowywać przypadający na nie udział w podstawie opodatkowania, z uwzględnieniem lokalnych korekt. Efektywna stawka podatkowa w każdym państwie członkowskim wyniesie co najmniej 15%.
Nowe podejście do cen transferowych
Dyrektywa BEFIT wprowadza również zmiany dotyczące cen transferowych, aby uprościć rozliczenia podatkowe wewnątrz grup kapitałowych. Przez pierwsze siedem lat od wdrożenia dyrektywy, transakcje wewnątrz grupy BEFIT będą automatycznie uznawane za rynkowe, pod warunkiem że obejmują transakcje niskiego ryzyka. Jednakże, nie wszystkie transakcje będą objęte tym uproszczeniem – tylko te, które spełniają określone kryteria dotyczące wzrostu wydatków i przychodów.
Co jednak istotne, uznanie transakcji za rynkową, nie będzie powiązane z wprowadzeniem zwolnienia w zakresie sporządzania dokumentacji cen transferowych.
System sygnalizacji świetlnej
W odniesieniu do transakcji z przedsiębiorstwami powiązanymi spoza grupy BEFIT wprowadzono system sygnalizacji świetlnej, oparty na publicznych benchmarkach. System ten ocenia ryzyko transakcji na podstawie wyników strony testowanej w stosunku do unijnych wskaźników zysku, klasyfikując je na trzy poziomy: niski, średni i wysoki.
W przypadku niskiego poziomu ryzyka, państwa członkowskie nie będą przeznaczać dodatkowych środków na weryfikację wyników podatnika. Przy średnim poziomie ryzyka możliwe będzie monitorowanie wyników i kontakt z podatnikiem w celu lepszego zrozumienia sytuacji przed podjęciem decyzji o kontrolach. Wysoki poziom ryzyka może skutkować zaleceniem przeglądu polityki cen transferowych oraz podjęciem kontroli podatkowej.
Wpływ na polskie przedsiębiorstwa
Wprowadzenie nowych regulacji podatkowych, takich jak Pillar II i dyrektywa BEFIT, oznacza znaczące zmiany dla polskich przedsiębiorstw, zwłaszcza tych działających w ramach międzynarodowych grup kapitałowych. Implementacja globalnego podatku minimalnego zmusi firmy do dostosowania się do nowych przepisów, co może wiązać się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi i finansowymi.
Autor: Sławomir Buszko, partner w ID Advisory
