W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się spółka, która zawiera z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) umowy pożyczki na realizację konkretnego przedsięwzięcia. Umowy pożyczki przewidują możliwość umorzenia pożyczek po spełnieniu określonych warunków, tj. przeznaczenia środków finansowych uzyskanych w wyniku takiego umorzenia na inne przedsięwzięcie realizowane w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Spółka zadała więc fiskusowi pytanie, czy nieodpłatne świadczenie, jakie spółka otrzyma w wyniku umorzenia pożyczek z WFOŚiGW, przeznaczone na sfinansowanie konkretnych przedsięwzięć, będzie podlegało zwolnieniu z CIT?
Zdaniem spółki, tak. Umorzenie będzie stanowiło nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT. Umorzenie części pożyczki należy bowiem potraktować, jako formę pomocy publicznej, polegającą na dofinansowaniu inwestycji realizowanej przez spółkę. Spółka tym samym uzyskuje nieodpłatne świadczenie, będące faktycznie bezzwrotną pomocą finansową udzieloną Spółce przez WFOŚiGW na nabycie nowego środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych, od których będą dokonywane odpisy amortyzacyjne.
Fiskus się nie zgodził. Uznał, że kwota umorzonej pożyczki nie będzie stanowić przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Wartość umorzonej pożyczki stanowi bowiem przychód, o którym jest mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT. Jest to wartość umorzonych zobowiązań, co oznacza, że umorzenie pożyczki nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT.
Rozstrzygnięcie problemu sprowadza się więc do odpowiedzi na pytanie, czy wartość umorzonej pożyczki podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd zgodził się z fiskusem. Wskazał, że art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o CIT, który stanowi, że wolne od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo, jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, należy interpretować ściśle, przede wszystkim w oparciu o wykładnię językową. Zdaniem sądu w obliczu braku legalnej definicji terminu "umorzyć" należy odwołać się do jej językowego rozumienia, co w konsekwencji sprowadza się do tezy, że skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub w części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą. To z kolei prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszej sprawie umorzenie części kwoty pożyczki skutkować będzie więc powstaniem przychodu podlegającego CIT, co wyklucza zastosowanie zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 21 tej ustawy. I nie ma znaczenia to, że umorzenie pożyczki obwarowane jest tu określonym warunkiem, tj. realizacją inwestycji proekologicznej. Nie zmienia to charakteru prawnego dokonanej czynności prawnej, tj. zwolnienia z długu, skutkiem czego jest bez wątpienia uzyskanie przysporzenia.
Wyrok NSA z 19 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 2778/13
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
|