W przedmiotowej sprawie spółka z o. o. zamierza wnieść do zamkniętego funduszu inwestycyjnego udziały w innej spółce z o .o. i w ten sposób pokryć cenę obejmowanych certyfikatów inwestycyjnych w tym funduszu. Po osiągnięciu założonego poziomu wzrostu wartości certyfikatów inwestycyjnych, zamierza zbyć te certyfikaty albo je umorzyć. Z tym stanem faktycznym spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, w którym momencie powstaje obowiązek w podatku dochodowym z tytułu uczestnictwa w zamkniętym funduszu inwestycyjnym na gruncie ustawy o CIT .

Spółka uznała, że wniesienie akcji lub udziałów do funduszu nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w myśl przepisów ustawy o CIT . Oznacza to, że nie powstaje przychód (i obowiązek podatkowy) w dacie opłacenia akcjami lub udziałami certyfikatów w funduszu inwestycyjnym. Spółka stwierdziła, że dopiero na dzień zbycia albo umorzenia certyfikatów inwestycyjnych objętych za udziały należy określić przychód podatkowy oraz ustalić koszt nabycia certyfikatów inwestycyjnych w wysokości historycznego kosztu nabycia akcji lub udziałów wniesionych do tego funduszu (w celu określenia ewentualnego dochodu z tego tytułu).

Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Organ stwierdził, że poprzez wniesienie papierów wartościowych lub udziałów w spółce z o. o. do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa, dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia certyfikatów inwestycyjnych. Tym samym wartość pieniężna nabywanych certyfikatów inwestycyjnych stanowi przychód podmiotu wnoszącego do funduszu inwestycyjnego udziały w spółce z o.o.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd zwrócił uwagę, że w przypadku wniesienia do funduszu inwestycyjnego udziałów spółek kapitałowych przedmiotem opodatkowania nie będzie w istocie nabycie certyfikatu, ale zbycie akcji lub udziałów.

W celu uzyskania certyfikatu należy dokonać wpłaty albo w formie pieniężnej albo wnieść papiery wartościowe i udziały w spółkach z o. o., przy czym wniesienie papierów i udziałów zrównane jest z wpłatą. Osoba zapisująca się na certyfikaty dokonuje zatem w drodze umowy zbycia prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych i otrzymuje w zamian ekwiwalent w postaci certyfikatów. Certyfikaty te, będące papierami wartościowymi stanowią substrat pieniądza, a więc wartość pieniężną w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT .

Tym samym w momencie przeniesienia praw z akcji czy udziałów spółka otrzymuje przychód o określonej (dającej się wyrazić w pieniądzu) wartości ze zbycia akcji lub udziałów. A przychód z przeniesienia praw z udziałów w spółce kapitałowej na zamknięty fundusz inwestycyjny w celu nabycia certyfikatów inwestycyjnych powstaje w dniu przeniesienia praw do udziałów na fundusz.

Wyrok NSA z 22 sierpnia 2012 r., II FSK 54/11

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 t.j.)