Księgowi i pracownicy biur rachunkowych wystosowali do Ministerstwa Finansów apel. Zwrócili w nim m.in. uwagę, że tempo, jakość i sposób wprowadzania zmian w ostatnich dwóch latach w polskim prawie podatkowym powoduje, że bardzo szybko zbliżają się one „do kresu wytrzymałości”. Dotyczy to m.in. konieczności dokonywania ośmiu czynności sprawdzających płatność, aby mieć pewność, że dana faktura może stanowić koszt w firmie klienta, a także posiadania biegłej znajomości listy towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Księgowi apelowali także dłuższe vacatio legis i niewprowadzanie zmian w ciągu roku podatkowego. Apel stał się nawet tematem interpelacji poselskiej nr 17064. Opublikowano właśnie odpowiedź resortu finansów.
MF: Część przepisów musi wejść w życie od razu
Resort finansów zwrócił uwagę, że określenie odpowiedniego okresu vacatio legis jest formułowane każdorazowo w stosunku do konkretnego aktu prawnego, z uwzględnieniem jego przedmiotu oraz trybu uchwalenia danej regulacji normatywnej. Jego zdaniem, bardzo różna bywa skala wprowadzanych zmian i uzasadnienie ich wprowadzenia. Często wprowadzane regulacje są rozwiązaniami korzystnymi dla podatników i projektowanymi w wyniku postulatów określonej grupy podatników. Dlatego też - tłumaczy MF - nie należy w każdym przypadku narzucać 12-miesięcznego okresu vacatio legis, bowiem takie rozwiązanie nie zawsze byłoby możliwe i korzystne dla podatników.
Czytaj w LEX: Przedstawiciel podatkowy w podatku od towarów i usług >
W opinii Ministerstwa Finansów nie jest również zasadne przyjęcie z góry „na sztywno” założenia, że w każdym przypadku należy wygaszać przepisy w razie braku ich pozytywnej ewaluacji, czy też wprowadzać wymóg kompensacji nowych regulacji usuwaniem starych. - Każde takie działanie powinno być poprzedzone stosowną analizą. Często bowiem określone obowiązki wynikają np. z przepisów unijnych i nie można z nich zrezygnować - tłumaczy ministerstwo. Resort zaznaczył, że jego celem jest stabilność finansów publicznych i związana z nią stabilność systemu podatkowego, zwłaszcza w obecnych okolicznościach stanu epidemii. - Dlatego też w Ministerstwie Finansów w sposób ciągły prowadzone są prace koncepcyjne, projektowe lub wdrożeniowe nad rozwiązaniami stabilizującymi system podatkowy. Istotne w tym obszarze są również prace związane z elektronizacją procesów fiskalnych i modernizacją systemów informatycznych w celu usprawnienia obsługi podatników - czytamy w odpowiedzi na apel księgowych. Resort przypomniał także, że na bieżąco informuje o wchodzących w życie zmianach przepisów prawa podatkowego.
Do odpowiedzi Ministerstwa Finansów duże zastrzeżenia mają jednak księgowi i pracownicy biur rachunkowych.
Zobacz szkolenie online w LEX: Compliance w biurze rachunkowym - szkolenie online >
Tworzenie prawa pełne niedociągnięć
- Jan Sarnowski, wiceminister finansów, wystosował ładną laurkę ku chwale Ministerstwa Finansów. Czytając odpowiedź na interpelację ma się wrażenie, że to list pochwalny, a nie próba pochylenia się nad istotą sygnalizowanych przez biura rachunkowe problemów. Interpelacja mogła być doskonałym punktem wyjścia do dialogu i wymiany spostrzeżeń w zakresie praktyki stosowania stanowionego prawa. A co w odpowiedzi czytamy? Elaborat na temat zalet mechanizmu podzielonej płatności. To teoria. My chcieliśmy rozmawiać o praktyce. Bardzo celnie użył określenia – „nonszalancja” w tworzeniu prawa – Tomasz Smolarek – właściciel biura rachunkowego, który jest inicjatorem akcji informacyjnej, będącej genezą do napisania interpelacji – zaznacza w rozmowie z Prawo.pl Edyta Zaniewicz, właścicielka biura rachunkowego ProPIT, autorka książki Compliance w biurze rachunkowym.
Jej zdaniem, wiceminister odrobinę zapomina o bardzo dużych niedociągnięciach podczas tworzenia aktów prawa podatkowego, które niosą realne ryzyko dla stosujących je przedsiębiorców.
Przykładem może być chociażby tzw. pakiet slim VAT.
Zobacz również: Slim VAT skomplikował rozliczenia >>
- Może Pan Sarnowski odpowie jak długo Ministerstwo Finansów nie potrafiło zająć oficjalnego stanowiska w sprawie tego, czy oznaczenie GTU 10 powinno być stosowane w przypadku dostawy części nieruchomości np. do dostawy lokali. Przez długie tygodnie eksperci KIS nie potrafili odpowiedzieć na to pytanie, zasłaniając się uzgodnieniami w MF w tej kwestii. A przecież przedsiębiorcy nie dostali odroczenia w terminie stosowania prawa – zaznacza Edyta Zaniewicz.
Zobacz procedurę w LEX: Oznaczenie GTU 10 w nowym JPK_VAT >
Warto przy okazji zauważyć, że błędne oznaczenie transakcji symbolem GTU jest równoznaczne z wadliwym prowadzeniem ksiąg. Za to przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność karnoskarbową.
Jak podkreśla Edyta Zaniewicz, podatnicy już otrzymali pierwsze pisma z urzędów skarbowych, w których naczelnicy bez ogródek stawiają sprawę jasno: fakt naruszenia prawa jest monitorowany i będą mandaty za brak GTU. Takie listy codziennie trafiają w ręce przedsiębiorców.
Czytaj w LEX: GTU w nowym JPK_VAT >
- Czy w dobie pandemii, kiedy stabilność finansowa firm wisi na włosku, kiedy toczy się walka o życie i zdrowie przedsiębiorców i ich pracowników – mandat za brak dwóch cyfr w ewidencji jest moralnie słuszny? Czy wprowadzanie w takim czasie przepisów, które wymuszają kosztowne zmiany oprogramowania i wdrożenia całkiem nowych procedur w firmach w tak niestabilnym i nieprzewidywalnym czasie rzeczywiście jest odpowiednie – pyta nasza rozmówczyni.
Czytaj w LEX: Jak przejść z papierowego do nowoczesnego biura rachunkowego - nowe technologie w biurze rachunkowym >
Problematyczne vacatio legis
Tomasz Smolarek, właściciel biura rachunkowego zaznacza z kolei, że w drugiej części odpowiedzi Ministerstwo Finansów twierdzi, że zmiany korzystne dla podatników muszą być wprowadzane szybko i bez zachowania odpowiednio długiego vacatio legis. - W mojej ocenie, ta odpowiedź kompletnie ignoruje uwagi i apele biur rachunkowych. Każda zmiana, nawet korzystna, musi być odpowiednio przygotowana. Chcemy mieć czas na zapoznanie z przepisami siebie i klientów, na przygotowanie wewnętrznych procedur, na przygotowanie aneksów do umów i na dostosowanie oprogramowania w biurach.
Czytaj w LEX: VAT 2021 - przewodnik po zmianach >
Obawiam się, że mamy z panem ministrem inne spojrzenie na to, jakie zmiany są dla podatników korzystne. Szeroko komentowany pakiet Slim VAT wprowadza, według MF, „uproszczenia” w rozliczaniu korekt faktur. A według biur rachunkowych ustawa ta stanowi jaskrawy przykład zmiany dobrego na fatalne – wskazuje Tomasz Smolarek.
Czytaj w LEX: Jak wykorzystać Facebooka w promocji biura rachunkowego? >
Sama wiedza o księgowości i podatkach to za mało
Jak wskazują eksperci, w interpelacji zostały przedstawione zaledwie dwa przykłady dodatkowych obowiązków nałożonych w ostatnim czasie na podatników, a w dalszej kolejności na księgowych – kontrola płatności i nowy JPK_VAT. Jak jednak zaznacza Sylwia Loręcka, główny księgowy w firmie Podatki i Rachunkowość Rusek Sp. z o.o, obecnie, aby wywiązać się z obowiązków nałożonych przez prawo, księgowy w biurze rachunkowym musi posiadać wiedzę wykraczającą poza księgowość i podatki.
Problemem księgowych jest także, jak się okazuje, niejasność przepisów i brak wyjaśnień ze strony MF. Przykładem może być chociażby kwestia rozliczania kart paliwowych. W wyroku z 15 maja 2019 r. (sygn. C-235/18) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, iż transakcje realizowane z wykorzystaniem kart paliwowych, po spełnieniu określonych kryteriów, nie będą uznawane za dostawę towarów, lecz za usługi finansowe.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Udostępnianie kart paliwowych - kwalifikacja na gruncie VAT >
- MF rozpoczął konsultacje w 2019 roku, a zakończył 16 lutego 2021, wydając interpretację ogólną. W jaki sposób jednak prawidłowo ewidencjonować transakcje gospodarcze, jak nie znamy stanowiska MF przez dwa lata – zaznacza Beata Boruszkowska, księgowa, właścicielka Biura Rachunkowego Beata.
Nasza rozmówczyni podkreśla, że przedsiębiorca w tym wszystkim jest pozostawiony sam sobie. Dodatkowo, wielu przedsiębiorców zmaga się teraz z próbą przetrwania w ciężkich warunkach epidemii i ratowania biznesu.
- Dla nich teraz to jest priorytetem, a nie zmiana wprowadzona pakietem slim VAT w odniesieniu do wzrostu kwoty małych prezentów z 10 na 20 zł, czy też, zmiana dotycząca faktur korygujących, która wymaga tworzenia dodatkowej dokumentacji, podpisywania porozumień i wprowadzenia w roku 2021 dwóch sposobów dokumentowania i rozliczania takich korekt. Naprawdę bardzo dziękujemy za takie uproszczenia, które angażują więcej naszego czasu. Nam nie chodzi o sam proces zmian, jesteśmy świadomymi przedsiębiorcami i rozumiemy to, że świat się zmienia i trzeba dostosować funkcjonujące rozwiązania do tego z czym obecnie mamy do czynienia – mówi Beata Boruszkowska. Dodaje jednak, że księgowi nie godzą się na takie oficjalne umniejszanie znaczenia ich apelu.
Zobacz procedurę w LEX: Faktury korygujące - moment rozliczenia >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
