CO TO ZA PRAWO?
Zmiany w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Z dniem 1 stycznia 2011 r. wejdą w życie zmiany ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512) – dalej u.ś.p.ch.m. Zmiany dotyczące wysokości zasiłku chorobowego wprowadza ustawa z dnia 22 października 2010 r. (Dz. U. Nr 225, poz. 1463). Po zmianie, tj. od 1 stycznia 2011 r. miesięczny zasiłek chorobowy:
1)za okres pobytu w szpitalu będzie wynosił70 % podstawy wymiaru zasiłku;
2)za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia wyniesie 80% podstawy wymiaru zasiłku;
3)jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy z powodu przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego lub w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów, przypada w okresie ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów lub wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy wynosi 100 % podstawy wymiaru zasiłku.
Przypomnijmy, że zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego oraz w czasie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania. Okresów niezdolności do pracy, w których zasiłek nie przysługuje nie wlicza się do okresu zasiłkowego.
Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu ubezpieczenia, nie przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
1)ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
2)kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
3)nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 u.ś.p.ch.m., tj. przed upływem 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu, albo przed upływem 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ta osoba jest ubezpieczona dobrowolnie;
4)jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
5)podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okres niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego.
Ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, odsuniętemu od pracy decyzją właściwego organu z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej zasiłek chorobowy nie przysługuje, jeżeli nie podjął proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom, odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu.
Ponadto zasiłek chorobowy nie przysługuje ubezpieczonemu za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego stwierdzonego na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu zasiłek chorobowy nie przysługuje tylko za okres pierwszych 5 dni tej niezdolności.
Jeżeli ubezpieczony podczas przebywania na zasiłku chorobowym zostanie przyłapany na wykonywaniu pracy zarobkowej lub wykorzystywaniu zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia albo gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich są uprawnieni przedstawiciele ZUS oraz płatnicy składek (pracodawcy), którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.
Zmiany w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Z dniem 1 stycznia 2011 r. wejdą w życie zmiany ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512) – dalej u.ś.p.ch.m. Zmiany dotyczące wysokości zasiłku chorobowego wprowadza ustawa z dnia 22 października 2010 r. (Dz. U. Nr 225, poz. 1463). Po zmianie, tj. od 1 stycznia 2011 r. miesięczny zasiłek chorobowy:
1)za okres pobytu w szpitalu będzie wynosił70 % podstawy wymiaru zasiłku;
2)za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia wyniesie 80% podstawy wymiaru zasiłku;
3)jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy z powodu przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego lub w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów, przypada w okresie ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów lub wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy wynosi 100 % podstawy wymiaru zasiłku.
Przypomnijmy, że zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego oraz w czasie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania. Okresów niezdolności do pracy, w których zasiłek nie przysługuje nie wlicza się do okresu zasiłkowego.
Prawo do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu ubezpieczenia, nie przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
1)ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
2)kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
3)nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1 u.ś.p.ch.m., tj. przed upływem 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu, albo przed upływem 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ta osoba jest ubezpieczona dobrowolnie;
4)jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
5)podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okres niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego.
Ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, odsuniętemu od pracy decyzją właściwego organu z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej zasiłek chorobowy nie przysługuje, jeżeli nie podjął proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom, odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu.
Ponadto zasiłek chorobowy nie przysługuje ubezpieczonemu za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego stwierdzonego na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu zasiłek chorobowy nie przysługuje tylko za okres pierwszych 5 dni tej niezdolności.
Jeżeli ubezpieczony podczas przebywania na zasiłku chorobowym zostanie przyłapany na wykonywaniu pracy zarobkowej lub wykorzystywaniu zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia albo gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich są uprawnieni przedstawiciele ZUS oraz płatnicy składek (pracodawcy), którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.