1 września br. weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej k.p.), która zobowiązuje pracodawców do zawarcia z pracownikiem umowy o pracę w formie pisemnej lub do potwierdzenia pracownikowi na piśmie ustaleń w przedmiocie stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków, jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Czy zmianie uległy również zasady organizowania szkoleń bhp dla nowo zatrudnianych pracowników? Czy szkolenia te będą nadal mogą odbywać się w dniu, w którym zawarto umowę o pracę?
Celem nowelizacji, wprowadzonej ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. poz. 910), jest ułatwienie pracownikom dochodzenia przysługujących im świadczeń i uprawnień ze stosunku pracy, a także korzystanie z ochrony gwarantowanej przez przepisy ubezpieczeń społecznych. Ponadto przepis udostępnił organom Państwowej Inspekcji Pracy bardziej efektywne narzędzie kontroli w zakresie legalnego zatrudniania pracowników. Obowiązująca dotychczas regulacja, wynikająca z art. 29 § 2 k.p., umożliwiała pracodawcom bezkarne nielegalne zatrudnianie pracowników. Praktyka taka była niekorzystna zarówno dla nielegalnie zatrudnianych, jak i dla pracodawców zatrudniających pracowników legalnie (którzy mieli wyższe koszty pracy, a tym samym byli mniej konkurencyjni od nieuczciwych pracodawców) oraz dla budżetu Państwa (ponoszącego straty wskutek braku wpływów podatkowych oraz składek ubezpieczeniowych).
Jednakże powyższy przepis nie stanowi, że od 1 września 2016 r. pracodawca jest zobowiązany dopełnić formalności związanych z zawarciem umowy o pracę np. co najmniej dzień przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Dopuszczalnym jest zrobienie tego w dniu, w którym pracownik ma podjąć czynności służbowe, przy czym powinno to nastąpić jeszcze przed jego dopuszczeniem do pracy.
Odnosząc się do kwestii dopuszczalności skierowania nowo zatrudnianego pracownika na szkolenie z zakresu bhp w dniu, w którym zawierana jest umowa o pracę, należy przypomnieć, że zgodnie z literalnym brzmieniem art. 2373 § 2 k.p., pracodawca ma obowiązek przeszkolić pracownika pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz przeprowadzić okresowe szkolenie w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane jedynie w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, jakie zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.
Zgodnie z art. 2373 § 1 k.p., pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp.
Mając na uwadze powyższe, po omawianej nowelizacji przepisów nie ma przeciwwskazań, aby pracownik odbył wstępne szkolenie z zakresu bhp w tym samym dniu, w którym zawarta z nim została umowę o pracę. Brak jest również przeciwwskazań, aby w przypadku, o którym mowa w art. 2373 § 2 zdanie drugie k.p., pracodawca zawarł z pracownikiem umowę o pracę w dniu, w którym ma on rozpocząć pracę. Umowa ta powinna jednak zostać zawarta przed dopuszczeniem pracownika do pracy.
Tym samym nowelizacja nie wniosła żadnych zmian w zakresie organizacji szkoleń bhp dla nowo przyjmowanych pracowników. Tak jak dotychczas, osoby te powinny odbyć szkolenie przed dopuszczeniem do pracy, z tą tylko różnicą, że powinny mieć już zawartą z pracodawcą umowę o pracę lub dysponować pisemnym potwierdzeniem dokonanych ustaleń w tym zakresie.
Maciej Ambroziewicz