Zmiany w umowach cywilnoprawnych: minimalna stawka godzinowa to dodatkowe obowiązki dla zatrudniających

Pozostał niecały miesiąc na przygotowanie się do zmian przepisów Ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wprowadzających minimalną stawkę godzinową dla osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) lub umowy o świadczenie usług (art. 750 Kodeksu cywilnego), które wejdą w życie 1 stycznia 2017 r. Co ważne, ustawa nie dotyczy umów o dzieło. Zmiany obejmą zarówno nowe umowy zawierane od tej daty, jak i wcześniej zawarte, które będą nadal trwały w dniu 1 stycznia 2017 r.

Co się zmieni od 1 stycznia 2017 r.?

Minimalna stawka godzinowa osoby zatrudnionej na umowie zlecenia lub umowie o świadczenie usług (w tym prowadzącej działalność gospodarczą, jeżeli nie zatrudnia ona pracowników ani zleceniobiorców) w 2017 r. wynosić będzie 13 zł.

Wynagrodzenie w minimalnej wysokości powinno być wypłacone w formie pieniężnej, a dodatkowo w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty powinny być dokonywane co najmniej raz w miesiącu. Ustawodawca wprowadził również zasadę, że wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej nie można się zrzec.

W związku ze zmianą przepisów podmioty zatrudniające osoby na podstawie wskazanych powyżej umów powinny:

- dostosować postanowienia obowiązujących umów do nowych przepisów,

- wprowadzić odpowiednie postanowienia w nowych umowach zawieranych od 1 stycznia 2017 r.

Po pierwsze – zastosowanie minimalnej stawki godzinowej

Podmioty zatrudniające na podstawie ww. umów cywilnoprawnych powinny, począwszy od 1 stycznia 2017 r., dostosować stawkę wynagrodzenia zleceniobiorcy / usługobiorcy, w ten sposób, aby nie była niższa niż minimalna stawka godzinowa. Dotyczy to także przypadków, gdy umowa określa wynagrodzenie, jako miesięczny ryczałt.

W przypadku, gdy wynagrodzenie nie zostanie w praktyce dostosowane do minimalnej stawki godzinowej, zleceniobiorca / usługobiorca będzie mógł dochodzić przed sądem wynagrodzenia w wysokości obliczonej z zastosowaniem stawki minimalnej.

Aby ograniczać ryzyka związane z roszczeniami pracowników rekomendowane jest dostosowanie postanowień umownych, tak aby przewidywały wynagrodzenie wynikające co najmniej z minimalnej stawki godzinowej.

Należy mieć też na uwadze, że Państwowa Inspekcja Pracy będzie mogła kontrolować, czy wynagrodzenie wypłacane jest w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej, a za wypłatę niższego wynagrodzenia za godzinę pracy zleceniobiorcy / usługobiorcy będzie mogła zostać nałożona kara grzywny w wysokości do 30 000 zł.

Po drugie – ewidencjowanie godzin pracy zleceniobiorców / usługobiorców

Zmiany, które powinny być wprowadzone do trwających, jak i nowo zawieranych umów obejmują postanowienia dotyczące określenia sposobu potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług.

Należy wskazać, że na gruncie przepisów nowelizacji podmiot zatrudniający ma dość dużą swobodę w wyborze sposobu potwierdzania liczby godzin pracy zleceniobiorców / usługobiorców.

Ważne jest, że w braku dokonania ustaleń umownych w tym zakresie zastosowanie znajdą znowelizowane przepisy Ustawy, które mogą być mniej korzystne dla przedsiębiorcy zatrudniającego.

Polecamy: Umowy zlecenia od 2017 r. - nie popełnij tych 7 błędów!

Przewidują one, że w przypadku nieokreślenia sposobu potwierdzania liczby godzin w umowie, to zleceniobiorca przedkłada podmiotowi zatrudniającemu informację o liczbie godzin wykonywania zlecenia / świadczenia usług. Może to powodować utratę kontroli nad czasem poświęcanym przez zleceniobiorców / usługobiorców na świadczenie usług, a w konsekwencji wiązać się z dodatkowymi obciążeniami finansowymi dla podmiotu zatrudniającego.

Szczególną uwagę do przepisów nowelizacji powinni przywiązać pracodawcy-użytkownicy korzystający z pracy osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczeni usług skierowanych do pracy przez agencje pracy tymczasowej. Zgodnie bowiem z nowelizacją nie stosuje się do nich powyższych zasad. Zamiast tego pracodawcy-użytkownicy obowiązani są prowadzić ewidencję liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

Nie w każdym przypadku zmiana umowy będzie konieczna

Od zastosowania powyższych przepisów istnieją pewne wyjątki.

Minimalna stawka godzinowa nie będzie miała zastosowania m.in. w przypadku umów zlecenia lub umów o świadczenie usług, jeżeli:  

(i) o miejscu i czasie świadczenia usług decyduje zleceniobiorca / usługobiorca, oraz

(ii) przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne.

Zgodnie z Ustawą, przez wynagrodzenie prowizyjne należy rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników:

1. uzyskanych przez współpracownika w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług, lub

2. działalności podmiotu, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi - takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności.

Podsumowanie

Jak zatem wynika z powyższego, podmioty zatrudniające osoby na umowach zlecenia lub umowach o świadczenie usług powinny przeanalizować, czy nowe przepisy nakładają na nie dodatkowe obowiązki, czy też istnieje możliwość skorzystania z jednego z wyjątków przewidzianych nowelizacją.

Ponadto, w wielu przypadkach konieczne może okazać się wprowadzenie zmian do treści obowiązujących umów zlecenia / o świadczenie usług oraz odpowiednia modyfikacja wzorów umów stosowanych przez firmy.

 

Autorzy:

Ewa Boroń, radca prawny, Senior Associate, Deloitte Legal

Natalia Wołkowycka, aplikant radcowski, Associate, Deloitte Legal