Wyższą składkę rentową pracodawca obowiązany jest naliczyć już za wynagrodzenie za styczeń 2012 r., jeżeli zostanie ono wypłacone dopiero w lutym 2012. Z kolei niższą składkę rentową pracodawca może jeszcze wykazać, jeżeli wypłata dokonana została do 31 stycznia 2012 r.
Przypomnijmy, że 1 lutego 2012 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która podniosła stopę procentową składki rentowej z 6 do 8 proc. Zgodnie z tą zmianą to jednak wyłącznie przedsiębiorcy zamiast dotychczasowych 4,5 proc. muszą dołożyć do wynagrodzenia każdego pracownika 6,5 proc. W przypadku pracowników stawka pozostaje na poziomie 1,5 proc.
Dla pracowników podstawą wymiaru składek na ZUS jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki osiągają z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jeśli więc pracodawca zatrudnia osoby z najniższą płacą (w 2012 r. minimalne wynagrodzenie wynosi obecnie 1 500 zł), to za taką osobę pracodawca musi zapłacić miesięczną składkę rentową w wysokości 97,50 zł (a więc o 20 zł więcej niż przed zmianą). Za osobę zarabiającą 5 000 zł pracodawca musi miesięcznie zapłacić już 325 zł (a więc 100 zł więcej niż przed zmianą).
Z kolei jeżeli chodzi o przedsiębiorców to finansują oni składkę rentową w pełnej wysokości (8 proc.). I tak w przypadku rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy przez pierwsze dwa lata mają prawo do opłacania składek ZUS na preferencyjnych zasadach, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne jest kwota 450 złotych, tj. 30 proc. najniższego wynagrodzenia. W związku z tym, za miesiące luty - grudzień 2012 r. ich składka na ubezpieczenia rentowe nie może być niższa od kwoty 36 zł. W przypadku pozostałych przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórców i artystów, osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, wspólników jednoosobowej spółki z o. o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, osób prowadzących niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty i osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, podstawą wymiaru składek jest kwota 2115,60 zł, czyli 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Tu za miesiące luty - grudzień 2012 r. składka na ubezpieczenia rentowe wyżej wymienionych nie może być więc niższa od kwoty: 169,25 zł.
Stopa procentowa składki w nowej wysokości powinna być stosowana począwszy od składek należnych za luty 2012 r., tj. od podstaw wymiaru wykazanych w dokumentach rozliczeniowych składanych za ten miesiąc. Z kolei zgodnie z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 78, poz. 465) dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, że jeżeli styczniowe wynagrodzenie zostało wypłacone po 31 stycznia 2012 r., to wysokość składki rentowej obliczana będzie już z uwzględnieniem wyższej stopy procentowej stawki rentowej.
Szacuje się, że podwyższenie stopy procentowej składki rentowej przyniesie budżetowi państwa wzrost dochodów o 7 mld złotych rocznie. Środki te mają służyć ograniczeniu deficytu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie funduszu rentowego, a w perspektywie wieloletniej powinna sprzyjać zrównoważeniu się wpływów i wydatków tego funduszu. A z wyodrębnionego w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych funduszu rentowego finansowane są m.in. wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, rent szkoleniowych, rent rodzinnych, dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dodatków pielęgnacyjnych i zasiłków pogrzebowych. Wypłata tych świadczeń jest gwarantowana przez budżet państwa.
Opracował: Michał Malinowski, RPE WKP
Źródło: www.zus.pl, www.rp.pl, www.sejm.gov.pl, stan z dnia 8 lutego 2012 r.