Wymagania związane z wyborem instytucji finansowej, z którą pracodawca zawiera umowę o zarządzanie Pracowniczym Planem Kapitałowym (PPK), określa ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342), dalej: ustawa o PPK.
Wyboru instytucji finansowej dokonuje się spośród instytucji wpisanych do ewidencji PPK. Lista tych instytucji dostępna jest na portalu mojeppk.pl.
Czytaj również: Osoby zatrudnione w małych firmach też mogą oszczędzać w PPK>>
Wybór wspólnie z przedstawicielami załogi
Zasadą jest, że pracodawca wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, w porozumieniu z działającą u niego zakładową organizacją związkową. Jeśli takich organizacji działa u niego kilka, porozumienie powinno być zawarte z każdą z nich. Jeżeli natomiast u pracodawcy nie funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, wybiera on instytucję finansową w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych (zgodnie z definicją „osób zatrudnionych” z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK), wyłonioną w trybie przyjętym u tego pracodawcy. Należy zwrócić uwagę, że „osobą zatrudnioną” jest nie tylko pracownik - zatrudniony na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania bądź spółdzielczej umowy o pracę (z wyjątkiem m.in. młodocianych), ale także np. zleceniobiorca, podlegający z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Ważne! Do zawieranych przez pracodawców z sektora finansów publicznych umów o zarządzanie PPK nie stosuje się przepisów ustawy z 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.), jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy.
Progi unijne, o których mowa powyżej, to kwoty wartości zamówień określone m.in. w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 65 ze zm.).
W przypadku zamówień na zarządzanie PPK, chodzi tu o zamówienia, których wartość, bez VAT, oszacowano na poziomie lub powyżej:
- 139 000 euro - w przypadku zamówień udzielanych przez instytucje administracji centralnej,
- 214 000 euro w przypadku zamówień udzielanych przez instytucje zamawiające poniżej szczebla centralnego.
Czytaj w LEX: Problematyka wdrożenia PPK w jednostkach sektora finansów publicznych w kontekście zamówień publicznych >
Samorządowcy mogą wybierać wspólnie
W przypadku samorządowych podmiotów zatrudniających, w przepisach ustawy o PPK przewidziano dodatkowo możliwość wspólnego wyboru instytucji finansowej. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa może - w imieniu pracodawców, będących jednostkami organizacyjnymi danej jednostki samorządu terytorialnego - wybrać instytucję finansową, z którą ci pracodawcy zawrą umowy o zarządzanie PPK. Również takiego wspólnego wyboru dokonuje się w porozumieniu z przedstawicielami organizacji związkowych działających w jednostkach organizacyjnych objętych wspólnym wyborem albo - w razie braku organizacji związkowych - z przedstawicielami reprezentacji osób zatrudnionych.
Czytaj w LEX: Terminy i procedura wdrożenia PPK w jednostkach sektora finansów publicznych >
Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>
Brak porozumienia ze stroną społeczną
Dopiero wówczas, gdy na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca jest obowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK (czyli w przypadku jednostek sektora finansów publicznych - do 26 lutego br.), nie zostanie osiągnięte porozumienie ze stroną społeczną, pracodawca sam wybiera instytucję finansową. W przypadku przeprowadzenia wspólnego wyboru oraz nieosiągnięcia porozumienia ze stroną społeczną do 26 lutego, wyboru instytucji finansowej dokona wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa, ale umowę o zarządzanie PPK z tak wybraną instytucją finansową zawrze pracodawca objęty wspólnym wyborem.
Ważne! Wyboru instytucji finansowej dokonuje się w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez te instytucje warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi. Wyboru dokonuje się zawsze także mając na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.
Zobacz procedurę w LEX: PPK – wybór instytucji finansowej w sektorze finansów publicznych >
Należy zawrzeć dwie umowy
Umowa o zarządzanie PPK, zawarta przez pracodawcę z wybraną instytucją finansową, określa najważniejsze zasady dotyczące gromadzenia i zarządzania środkami w tym programie. Po zawarciu tej umowy, pracodawca zawiera - w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych - umowę o prowadzenie PPK. Zawarcie umowy o zarządzanie PPK powinno nastąpić nie później niż na 10 dni roboczych przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK. Pracodawca nie zawiera umowy o prowadzenie PPK indywidualnie dla każdej osoby zatrudnionej, ale wpisuje te osoby na listę będącą załącznikiem do umowy o prowadzenie PPK.
Zobacz procedurę w LEX: PPK w sektorze finansów publicznych – problematyczne kwestie wdrożenia >
Dopiero zawarcie umowy o prowadzenie PPK powoduje, że osoba zatrudniona staje się uczestnikiem PPK. Instytucja finansowa tworzy wówczas dla niej indywidualny rachunek PPK, zasilany wpłatami finansowanymi przez tego uczestnika PPK i jego pracodawcę, a także - po spełnieniu warunków określonych w ustawie o PPK - wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa.
Czytaj również: Nie można samemu dokonywać wpłat na PPK>>
Ważne są wiek i staż
W imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, które ukończyły 18 lat i nie ukończyły 55. roku życia, o ile nie złożyły deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK automatycznie (bez konieczności uzyskania ich zgody). Natomiast dla osób zatrudnionych, które ukończyły 55. rok życia i nie ukończyły 70. roku życia, umowę o prowadzenie PPK zawiera się tylko na ich wniosek. Wiek osoby zatrudnionej należy zweryfikować według stanu na dzień zawarcia umowy o prowadzenie PPK.
Sprawdź w LEX: Czy pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy może przystąpić do PPK? >
W przypadku, gdy dana osoba była zatrudniona u pracodawcy z sektora finansów publicznych w dniu 1 stycznia br. (czyli w dacie objęcia go ustawą o PPK), pracodawca nie musi sprawdzać jej okresu zatrudnienia. Jeśli została zatrudniona po tym dniu, pracodawca zapisuje ją do PPK (czyli zawiera dla niej umowę prowadzenie PPK) dopiero po upływie 3-miesięcznego (90-dniowego) okresu zatrudnienia, ustalonego zgodnie z art. 16 ustawy o PPK. Do okresu zatrudnienia wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce w obecnym podmiocie zatrudniającym, a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów aktualny podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez podmiot zatrudniający, który poprzednio zatrudniał tę osobę.
Sprawdź w LEX: Co dzieje się ze środkami zgromadzonymi w PPK w przypadku śmierci uczestnika PPK? >
Cena promocyjna: 199.2 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Podstawą - wynagrodzenie uczestnika PPK
Pracodawca nalicza i pobiera pierwsze wpłaty do PPK już od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po zawarciu dla niego umowy o prowadzenie PPK. Wpłaty te stanowią określony procent wynagrodzenia, ustalonego zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o PPK.
Zgodnie z tym przepisem, przez wynagrodzenie należy rozumieć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czytaj również: PPK w samorządach – czas goni, epidemia trwa, pieniędzy nie ma>>
Wysokość wpłat pracodawcy
Pracodawca finansuje za uczestnika PPK wpłatę podstawową w wysokości 1,5 proc. wynagrodzenia, a ponadto może finansować wpłatę dodatkową do 2,5 proc. wynagrodzenia (w razie podjęcia przez pracodawcę decyzji o finansowaniu wpłaty dodatkowej, pracodawca deklaruje to w umowie o zarządzanie PPK).
Pracodawca może różnicować wysokość finansowanej przez siebie wpłaty dodatkowej ze względu na długość okresu zatrudnienia uczestników PPK. Odpowiednio stosuje się przy tym art. 16 ust. 2 i 3 ustawy o PPK, co oznacza m.in., że do okresu obecnego zatrudnienia uczestnika PPK wlicza się jego okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy w tym podmiocie zatrudniającym albo w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów obecny podmiot zatrudniający jest ich następcą prawnym. Jednak, aby wprowadzić inne - niż okres zatrudnienia - kryteria różnicowania wpłaty dodatkowej finansowanej przez pracodawcę, trzeba zastrzec to w regulaminie wynagradzania lub układzie zbiorowym pracy. Jeżeli w danym podmiocie nie obowiązuje ani układ zbiorowy pracy, ani regulamin wynagrodzeń, wysokość wpłaty dodatkowej można różnicować wyłącznie ze względu na długość okresu zatrudnienia.
Udział finansowy uczestnika PPK i państwa
Uczestnik PPK finansuje wpłatę podstawową w wysokości 2 proc. wynagrodzenia (w przypadku osób o niskich zarobkach, nieprzekraczających miesięcznie 120 proc. minimalnego wynagrodzenia, wpłata ta może zostać obniżona nawet do 0,5 proc.). Uczestnik PPK może także finansować wpłatę dodatkową w wysokości do 2 proc. wynagrodzenia. Wpłata powitalna od państwa wynosi 250 zł, a dopłata roczna - 240 zł.
Sprawdź w LEX: Jakie koszty poniesie pracownik w związku z rezygnacją z PPK? >
Ważne! Pracodawca ma obowiązek obliczyć i pobrać wpłaty do PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia. Wpłaty te należy przekazać do instytucji finansowej do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Autorka jest radcą prawnym, ekspertem PFR Portal PPK.
