Balustrady ochronne przy ciągach komunikacyjnych w naszym zakładzie pracy zostały zamontowane - stosownie do wymagań obowiązujących w latach 70. - na wysokości 1 m.
Czy konieczne jest natychmiastowe dostosowanie barierek do aktualnych wymagań z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)? Czy można dokonać tego przy okazji planowanego za jakiś czas remontu?
Prace na wysokości powyżej 1 m należą do prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z czym pracodawca powinien w sposób szczególny zabezpieczyć pracowników, którzy je wykonują. Niedopełnienie obowiązku wynikającego z § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. może w razie ciężkiego lub śmiertelnego wypadku przy pracy narazić pracodawcę na odpowiedzialność karną, o której mowa w art. 220 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.). W związku powyższym należałoby, o ile to możliwe, wyłączyć ciąg komunikacyjny z eksploatacji do czasu przeprowadzenia planowanego remontu lub też zapewnić jego modernizację.
Do dnia 24 kwietnia 1998 r. obowiązywało rozporządzenie Ministrów: Pracy i Opieki Społecznej, Zdrowia, Przemysłu, Odbudowy, Administracji Publicznej oraz Ziem Odzyskanych z dnia 6 listopada 1946 r., wydane w porozumieniu z Ministrami: Obrony Narodowej, Skarbu, Sprawiedliwości, Oświaty, Rolnictwa i Reform Rolnych, Komunikacji, Poczt i Telegrafów, Leśnictwa oraz Aprowizacji i Handlu o ogólnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 344 z późn. zm.), stanowiące w § 28, że wszelkie części konstrukcji, wzniesione powyżej 1 m ponad poziom podłogi lub ziemi, jeżeli na nich w związku z wykonywaniem robót przebywać mają ludzie, powinny mieć poręcze na wysokość 1,1 m oraz krawężniki (obrzeżenia) o wysokości co najmniej 0,15 m, przy czym należy zabezpieczyć przestrzeń pomiędzy krawężnikiem a poręczą.
Rozdział 6 pkt "E" r.b.h.p. określa szczegółowe zasady organizacji i wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, w tym prac na wysokości. Przepis § 106 ust. 1 r.b.h.p. stwierdza, że na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób.
Takie same wymagania nakłada na właściciela (użytkownika) obiektu § 100 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
Z pytania nie wynika, na jakiej wysokości znajduje się ciąg komunikacyjny ze zbyt niskimi balustradami ochronnymi, jak również, czy zapewnione są krawężniki i poprzeczki umieszczone w połowie wysokości pomiędzy krawężnikami i balustradami, dlatego też trudno odnieść się do konkretnego stanu faktycznego. Należy przyjąć, że wykonywanie pracy przy takich instalacjach jest pracą szczególnie niebezpieczną, z konsekwencjami określonymi w § 81 r.b.h.p. (bezpośredni nadzór nad pracownikiem przez wyznaczone do tego celu osoby, sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, jak szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, instruktaż pracowników itp.).
W związku z powyższym należałoby, o ile to możliwe, wyłączyć ciąg komunikacyjny z eksploatacji do czasu przeprowadzenia planowanego remontu lub też zapewnić jego modernizację, poprzez osłonięcie powierzchni ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, tak aby całkowicie wyeliminować pojęcie "pracy na wysokości" podczas przemieszczania się ciągami komunikacyjnymi (§ 105 ust. 2 pkt 1 r.b.h.p.).
Jeżeli jednak wyłączenie ciągu komunikacyjnego z eksploatacji (do czasu remontu) nie jest możliwe, należy stosować skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy.
Maciej Ambroziewicz
Czy konieczne jest natychmiastowe dostosowanie barierek do aktualnych wymagań z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)? Czy można dokonać tego przy okazji planowanego za jakiś czas remontu?
Prace na wysokości powyżej 1 m należą do prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z czym pracodawca powinien w sposób szczególny zabezpieczyć pracowników, którzy je wykonują. Niedopełnienie obowiązku wynikającego z § 106 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. może w razie ciężkiego lub śmiertelnego wypadku przy pracy narazić pracodawcę na odpowiedzialność karną, o której mowa w art. 220 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.). W związku powyższym należałoby, o ile to możliwe, wyłączyć ciąg komunikacyjny z eksploatacji do czasu przeprowadzenia planowanego remontu lub też zapewnić jego modernizację.
Do dnia 24 kwietnia 1998 r. obowiązywało rozporządzenie Ministrów: Pracy i Opieki Społecznej, Zdrowia, Przemysłu, Odbudowy, Administracji Publicznej oraz Ziem Odzyskanych z dnia 6 listopada 1946 r., wydane w porozumieniu z Ministrami: Obrony Narodowej, Skarbu, Sprawiedliwości, Oświaty, Rolnictwa i Reform Rolnych, Komunikacji, Poczt i Telegrafów, Leśnictwa oraz Aprowizacji i Handlu o ogólnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 344 z późn. zm.), stanowiące w § 28, że wszelkie części konstrukcji, wzniesione powyżej 1 m ponad poziom podłogi lub ziemi, jeżeli na nich w związku z wykonywaniem robót przebywać mają ludzie, powinny mieć poręcze na wysokość 1,1 m oraz krawężniki (obrzeżenia) o wysokości co najmniej 0,15 m, przy czym należy zabezpieczyć przestrzeń pomiędzy krawężnikiem a poręczą.
Rozdział 6 pkt "E" r.b.h.p. określa szczegółowe zasady organizacji i wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, w tym prac na wysokości. Przepis § 106 ust. 1 r.b.h.p. stwierdza, że na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób.
Takie same wymagania nakłada na właściciela (użytkownika) obiektu § 100 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
Z pytania nie wynika, na jakiej wysokości znajduje się ciąg komunikacyjny ze zbyt niskimi balustradami ochronnymi, jak również, czy zapewnione są krawężniki i poprzeczki umieszczone w połowie wysokości pomiędzy krawężnikami i balustradami, dlatego też trudno odnieść się do konkretnego stanu faktycznego. Należy przyjąć, że wykonywanie pracy przy takich instalacjach jest pracą szczególnie niebezpieczną, z konsekwencjami określonymi w § 81 r.b.h.p. (bezpośredni nadzór nad pracownikiem przez wyznaczone do tego celu osoby, sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, jak szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, instruktaż pracowników itp.).
W związku z powyższym należałoby, o ile to możliwe, wyłączyć ciąg komunikacyjny z eksploatacji do czasu przeprowadzenia planowanego remontu lub też zapewnić jego modernizację, poprzez osłonięcie powierzchni ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, tak aby całkowicie wyeliminować pojęcie "pracy na wysokości" podczas przemieszczania się ciągami komunikacyjnymi (§ 105 ust. 2 pkt 1 r.b.h.p.).
Jeżeli jednak wyłączenie ciągu komunikacyjnego z eksploatacji (do czasu remontu) nie jest możliwe, należy stosować skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy.
Maciej Ambroziewicz