Dodatkowe wynagrodzenie roczne, jako specyficzna premia regulaminowa, powoli odchodzi do lamusa i nie jest już powszechne. Ciągle jednak jest stałym elementem wynagrodzenia dla zatrudnionych w administracji publicznej.
Prawo do trzynastki dla urzędników reguluje ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 z późn. zm.). Zgodnie z nią, dodatkowe wynagrodzenie roczne należy się po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeśli pracownik przepracował krócej niż rok, wówczas odpowiednio pomniejsza się wysokość trzynastki. Ustawa ta również wymienia sytuacje, gdy trzynastka przysługuje w pełnej wysokości mimo stażu krótszego niż pół roku. Świadczenie będzie się należało w razie nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim, zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące, powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej. Trzynastkę dostanie również pracownik, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z: przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne, przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem, likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy, likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją, a także ten który podejmie zatrudnienie w trakcie roku w wyniku przeniesienia służbowego, na podstawie powołania lub wyboru, w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy, w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją, po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej. Trzynastka należy się tym pracownikom państwowej sfery budżetowej, którzy korzystali z urlopu wychowawczego, z urlopu dla poratowania zdrowia, a także nauczycielom lub nauczycielom akademickim, którzy wzięli urlop do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego.
Trzynastka należy się również pracownikom korzystającym z urlopu macierzyńskiego, a także z dodatkowego urlopu macierzyńskiego nawet gdy przepracują u danego pracodawcy krócej niż pół roku. Takie same warunki dotyczą ojców korzystających z urlopu ojcowskiego a także osób, które wezmą urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Dodatkowe wynagrodzenie przysługuje również pracownikom służby cywilnej: członkom korpusu służby cywilnej zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o służbie cywilnej, a także urzędników służby cywilnej – również należących do korpusu służby cywilnej, ale zatrudnionych na podstawie mianowania.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne wynosi 8,5% wynagrodzenia otrzymanego w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje. Uwzględnia wynagrodzenie i inne świadczenia przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenia za taki urlop i za czas pozostawania bez pracy przez osobę, która podjęła pracę w wyniku przywrócenia do pracy.
Agnieszka Rosa