SN: Renta inwalidzka nie przyspieszy wcześniejszej emerytury

Okres renty inwalidzkiej nie jest równoważny z rentą chorobową i dlatego nie powinien zostać zaliczony do okresu zatrudnienia, od którego uzależnione jest prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach - orzekł Sąd Najwyższy. Okres renty z tytułu niezdolności do pracy (wcześniej renty inwalidzkiej) nie jest okresem składkowym ani okresem nieskładkowym.

Wnioskodawca Roman C. , urodzony w 1953 r., kierowca samochodów dostawczych w grudniu 2014 r. złożył wniosek o wcześniejszą emeryturę.

Pozwany ZUS stwierdził, że kierowca posiadał łącznie 23 lata, 2 miesiące i 7 dni stażu emerytalnego (okresy składkowe, nieskładkowe i uzupełniające), w tym 8 lat, 6 miesięcy i 18 dni pracy w szczególnych warunkach. Stanowiło to podstawę odmowy prawa do wcześniejszej emerytury.

Renta wliczona do okresów składkowych?

W odwołaniu skarżący dowodził, że uzyskał to prawo ze względu na dalsze zatrudnienie w szczególnych warunkach i większy staż emerytalny z pracy w gospodarstwie rolnym oraz pobieranie renty inwalidzkiej i chorobowej.

Czytaj też: Mechanik samochodowy pracuje w szczególnych warunkach, choć nie spędza całego dnia w kanale >

Pracownik miał rentę inwalidzką trzeciej grupy od sierpnia 1989 r. do stycznia 1991 r. Uzyskał też prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy w związku z wypadkiem przy pracy w 1974 r. W 2003 r. przyznano mu rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Oddalenie powództwa

Sąd Okręgowy decyzję pozwanego uznał za prawidłową. Stwierdził, że wnioskodawca nie posiada 25 lat okresu składkowego, nieskładkowego i uzupełniającego. Pracownik miał 23 lata, 2 miesiące i 7 dni. Okres renty z tytułu niezdolności do pracy nie składa się na staż emerytalny. W art. 7 pkt 2 ustawy emerytalnej wymieniono jedynie okres renty chorobowej. Renta ta przysługiwała nie dłużej niż przez 12 miesięcy. Od 1 stycznia 1983 r. została zastąpiona świadczeniem rehabilitacyjnym w ramach ubezpieczenia chorobowego.

Renta daje staż po osiągnięciu wieku

Wnioskodawca miał rentę inwalidzką, a nie rentę chorobową. Renta inwalidzka może zwiększać staż emerytalny na warunkach z art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej jedynie przy ustaleniu prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym. Sprawa dotyczy emerytury wcześniejszej za pracę w szczególnych warunkach. Skoro nie została spełniona przesłanka stażu emerytalnego (25 lat), to nie było potrzebne prowadzenie postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy wskazywane przez wnioskodawcę okresy zatrudnienia były okresami pracy w szczególnych warunkach.

Nie ma prawa do emerytury

Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji stwierdził, że Sąd Okręgowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności sprawy. Mógł ograniczyć rozpoznanie sprawy do warunku 25 lat stażu emerytalnego jako przesłanki emerytury.

Czytaj też: Pracę w szczególnych warunkach trzeba udowodnić >

Przedmiotem dowodu są jedynie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Do stażu ubezpieczeniowego zasadnie nie wliczono okresu renty wnioskodawcy. Przyznana decyzją z 25 sierpnia 1989 r. renta była rentą inwalidzką w związku z wypadkiem przy pracy. Także renta przyznana na mocy wyroku Sądu Wojewódzkiego z 23 maja 1995 r.  stanowiła rentę inwalidzką trzeciej grupy w związku z wypadkiem przy pracy w 1974 r. Okres renty z tytułu niezdolności do pracy (wcześniej renty inwalidzkiej) nie jest okresem składkowym ani okresem nieskładkowym.

Roman C. złożył skargę kasacyjną.

Renta inwalidzka nie daje uprawnień

SN stwierdził, że zarzuty skargi kasacyjnej nie są zasadne i dlatego została oddalona. Sprowadzają się do pytania, czy renta inwalidzka, a później renta z tytułu niezdolności do pracy jest rentą chorobową, która jest okresem nieskładkowym i może zwiększyć staż emertytalny wymagany do wcześniejszej emerytury.

Odpowiedź jest negatywna.

Zmiany systemowe

W ocenie skargi decyduje ustalenie, że skarżący nie miał (nie pobierał) renty chorobowej. Miał tylko prawo do renty inwalidzkiej i potem do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przepis art. 10a ustawy emerytalnej* nie został naruszony, gdyż nie miał w sprawie zastosowania. Odnosi się do osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, a więc nie do skarżącego, który wniósł o wcześniejszą emeryturę po ukończeniu 60 lat.

Sędzia Zbigniew Korzeniowski uzasadniał, że renta chorobowa wyprzedzała jedynie regulację dotyczącą świadczenia rehabilitacyjnego i świadczeniem takim została zastąpiona. Innymi słowy od wejścia w życie ustawy z 1982 r. nie było już w systemie renty chorobowej a tylko świadczenie rehabilitacyjne. Natomiast rentę chorobową uznawano początkowo za okres równorzędny, jako że przysługiwała pracownikowi, który wyczerpał zasiłek chorobowy w czasie trwania stosunku pracy bądź po jego ustaniu.

Zmiana systemowa, wprowadzona ustawą z 7 października 1991 r., spowodowała, że okres pobierania renty stał się okresem nieskładkowym.

Reasumując, okres renty inwalidzkiej nie jest równoważny z rentą chorobową i dlatego nie powinien zostać zaliczony do okresu zatrudnienia, od którego uzależnione jest prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wyrok SN z 21 marca 2018 roku, sygn. akt II UK 1/17 *

Więcej na ten temat znajdziesz w SIP LEX:

Warunki szkodliwe i uciążliwe a przechodzenie na emeryturę* >

Praca w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze* >

Procedura: Praca w szczególnych warunkach* >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.