Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Henryka D. dotyczącą zwiększenia emerytury w związku z opłacaniem składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Trybunał orzekał w sprawie zgodności art. 56 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Henryk D. zatrudniony na podstawie umów o pracę był obowiązany do opłacania składek na powszechne - pracownicze ubezpieczenie społeczne. Następnie prowadził gospodarstwo rolne i w związku z tym opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Ze względu na problemy ze zdrowiem i stwierdzoną długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie, złożył do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniosek o przyznanie renty inwalidzkiej i ją otrzymał. Po kilku latach skarżący złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury. Świadczenie przyznano od daty osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego. Przy ustalaniu wymiaru emerytury nie uwzględniono okresu opłacania składek w czasie prowadzenia gospodarstwa rolnego. Uzasadniono to tym, że okresy składkowe i nieskładkowe z tytułu powszechnego ubezpieczenia społecznego są wystarczające do ustalenia prawa do emerytury. Natomiast zwiększenie świadczenia za okres opłacania przez skarżącego składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników nie jest możliwe, ponieważ miał już uprzednio ustalone prawo do renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Henryk D. wystąpił na drogę sadową i ostatecznie sąd apelacyjny podzielił stanowisko organu rentowego. Jego zdaniem pominięcie okresu uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne rolników przy określaniu wymiaru emerytury jest dla niego krzywdzące i niezgodne z konstytucyjnym prawem do zabezpieczenia społecznego oraz zasadami sprawiedliwości społecznej i równego traktowania.

Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 56 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z art. 67 ust. 1 i art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Trybunał stwierdził, że zgodnie z założeniami konstytucyjnymi system ubezpieczeń społecznych nie może być oparty na zasadzie "absolutnej" równości. Powinien opierać się na zasadach powszechności oraz względnej jednolitości kryteriów przyznawania świadczeń i określania ich wysokości. Wyrazem konstytucyjnej dyrektywy jest uregulowanie tych kwestii w jednym akcie, tj. ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Trybunał nie dopatrzył się naruszenia zasady równości i sprawiedliwości w realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego. Zdaniem Trybunału nie można też mówić o naruszeniu prawa do zabezpieczenia społecznego. Kwestionowany przepis stanowi jedynie, w jaki sposób realizować to prawo i jak ustalać wysokość świadczeń. W ocenie Trybunału w żadnym wypadku nie dochodzi w tym przypadku do naruszenia istoty tego prawa, bo świadczenia emerytalne są właśnie zabezpieczeniem minimum egzystencji. Na podstawie odpowiednich przepisów skarżący Henryk D. realizuje prawo do zabezpieczenia społecznego. Korzystał bowiem z ubezpieczenia społecznego rolników pobierając rentę z tytułu niezdolności do pracy, a następnie zostało mu ustalone prawo do emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych – podsumował Trybunał Konstytucyjny.

Wyrok jest ostateczny (Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2007 r., sygn. akt SK 37/06)