CO TO ZA PRAWO?
Wymagania, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze (Dz. U. Nr 131, poz. 1219 z późn. zm.) dotyczy wewnątrzzakładowego oraz zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego. Zmiana wymagań dotyczących planów operacyjno-ratowniczych, obowiązująca od czerwca 2009 r., zbliżyła wymagania polskich przepisów w zakresie informowania społeczeństwa do standardów unijnych.
Plany powinny być opracowane w celu zapobiegania, zwalczania i ograniczania skutków poważnej awarii przemysłowej. Zgodnie z definicją poważną awarią jest zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska albo powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.
Plan wewnętrzny jest sporządzany przez pracodawcę prowadzącego zakład o dużym ryzyku i powinien zawierać w szczególności podstawowe informacje dotyczące lokalizacji, terenu i charakteru działalności zakładu, określenie występujących zagrożeń oraz procedur prowadzenia na terenie zakładu działań ratowniczych, sposoby postępowania poawaryjnego, wykaz osób i obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, do których pracodawca ma obowiązek przekazać informację o występujących zagrożeniach i ich skutkach oraz środkach i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii.
Wykaz osób i obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, do których pracodawca przekazuje wspomnianą wyżej informację powinien zawierać określenie prowadzącego zakład (kierownika zakładu) i adres tego zakładu, wskazanie osoby przekazującej informacje, poprzez podanie zajmowanego przez nią stanowiska oraz oświadczenie, że zakład podlega przepisom dotyczącym zakładów o dużym ryzyku oraz że właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej otrzymał zgłoszenie, o którym mowa w art. 250 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) – dalej pr.o.ś. Zgłoszenie to powinno być przekazane PSP co najmniej na 30 dni przed uruchomieniem zakładu lub jego części.
Integralną częścią planu wewnętrznego jest dokumentacja graficzna, obejmująca plan sytuacyjny terenu zakładu wraz z terenem przyległym (jeżeli obejmuje go przewidywany zasięg awarii) oraz plany sytuacyjne poszczególnych obiektów.
Natomiast w raporcie o bezpieczeństwie, który zgodnie z art. 253 pr.o.ś. jest obowiązany opracować kierownik zakładu, powinno być w szczególności wykazane, że zakład jest przygotowany do stosowania programu zapobiegania awariom i do zwalczania awarii przemysłowych, że spełnia warunki do wdrożenia systemu bezpieczeństwa, że rozwiązania projektowe instalacji, w której znajduje się substancja niebezpieczna, jej wykonanie oraz funkcjonowanie zapewniają bezpieczeństwo, oraz że został opracowany wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy, a komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej otrzymał informacje wymagane do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego.
Procedury dotyczące ewakuacji ludności powinny obejmować:
1)określenie kolejności ewakuacji, z uwzględnieniem osób wymagających specjalnych środków podczas jej przeprowadzania, w szczególności dotyczy to dzieci, pacjentów szpitali, pensjonariuszy domów pomocy społecznej oraz innych osób zamieszkałych w obiektach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego;
2)sposoby prowadzenia ewakuacji i zabezpieczenia potrzeb socjalnych ewakuowanej ludności;
3)wykaz instytucji i służb odpowiedzialnych za przeprowadzenie ewakuacji, zabezpieczenie potrzeb socjalnych i pomocy psychologicznej ewakuowanej ludności, wraz z wyszczególnieniem realizowanych przez nie zadań;
4)sposoby alarmowania podmiotów odpowiedzialnych za przyjęcie oraz ochronę ewakuowanej ludności;
5)sposoby zabezpieczenia mienia ewakuowanej ludności.
Ponadto powinny być opracowane procedury postępowania poawaryjnego, określające metody i środki usuwania skutków awarii, ustalające miejsca i sposoby neutralizacji substancji niebezpiecznych, w tym odkażania terenu oraz podmioty przewidziane do podjęcia działań związanych z usuwaniem skutków awarii lub rekultywacją gruntu oraz procedury ich powiadamiania.
Na podstawie planu wewnętrznego oraz danych określonych w raporcie o bezpieczeństwie, komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej sporządza plan zewnętrzny. Plan zewnętrzny, podobnie jak plan wewnętrzny, należy sporządzić w formie pisemnej lub na nośniku elektronicznym.
Wymagania, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno-ratowniczy
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze (Dz. U. Nr 131, poz. 1219 z późn. zm.) dotyczy wewnątrzzakładowego oraz zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego. Zmiana wymagań dotyczących planów operacyjno-ratowniczych, obowiązująca od czerwca 2009 r., zbliżyła wymagania polskich przepisów w zakresie informowania społeczeństwa do standardów unijnych.
Plany powinny być opracowane w celu zapobiegania, zwalczania i ograniczania skutków poważnej awarii przemysłowej. Zgodnie z definicją poważną awarią jest zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska albo powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.
Plan wewnętrzny jest sporządzany przez pracodawcę prowadzącego zakład o dużym ryzyku i powinien zawierać w szczególności podstawowe informacje dotyczące lokalizacji, terenu i charakteru działalności zakładu, określenie występujących zagrożeń oraz procedur prowadzenia na terenie zakładu działań ratowniczych, sposoby postępowania poawaryjnego, wykaz osób i obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, do których pracodawca ma obowiązek przekazać informację o występujących zagrożeniach i ich skutkach oraz środkach i działaniach, które będą podjęte w przypadku wystąpienia awarii.
Wykaz osób i obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać dotknięte skutkami awarii, do których pracodawca przekazuje wspomnianą wyżej informację powinien zawierać określenie prowadzącego zakład (kierownika zakładu) i adres tego zakładu, wskazanie osoby przekazującej informacje, poprzez podanie zajmowanego przez nią stanowiska oraz oświadczenie, że zakład podlega przepisom dotyczącym zakładów o dużym ryzyku oraz że właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej otrzymał zgłoszenie, o którym mowa w art. 250 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) – dalej pr.o.ś. Zgłoszenie to powinno być przekazane PSP co najmniej na 30 dni przed uruchomieniem zakładu lub jego części.
Integralną częścią planu wewnętrznego jest dokumentacja graficzna, obejmująca plan sytuacyjny terenu zakładu wraz z terenem przyległym (jeżeli obejmuje go przewidywany zasięg awarii) oraz plany sytuacyjne poszczególnych obiektów.
Natomiast w raporcie o bezpieczeństwie, który zgodnie z art. 253 pr.o.ś. jest obowiązany opracować kierownik zakładu, powinno być w szczególności wykazane, że zakład jest przygotowany do stosowania programu zapobiegania awariom i do zwalczania awarii przemysłowych, że spełnia warunki do wdrożenia systemu bezpieczeństwa, że rozwiązania projektowe instalacji, w której znajduje się substancja niebezpieczna, jej wykonanie oraz funkcjonowanie zapewniają bezpieczeństwo, oraz że został opracowany wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy, a komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej otrzymał informacje wymagane do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego.
Procedury dotyczące ewakuacji ludności powinny obejmować:
1)określenie kolejności ewakuacji, z uwzględnieniem osób wymagających specjalnych środków podczas jej przeprowadzania, w szczególności dotyczy to dzieci, pacjentów szpitali, pensjonariuszy domów pomocy społecznej oraz innych osób zamieszkałych w obiektach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego;
2)sposoby prowadzenia ewakuacji i zabezpieczenia potrzeb socjalnych ewakuowanej ludności;
3)wykaz instytucji i służb odpowiedzialnych za przeprowadzenie ewakuacji, zabezpieczenie potrzeb socjalnych i pomocy psychologicznej ewakuowanej ludności, wraz z wyszczególnieniem realizowanych przez nie zadań;
4)sposoby alarmowania podmiotów odpowiedzialnych za przyjęcie oraz ochronę ewakuowanej ludności;
5)sposoby zabezpieczenia mienia ewakuowanej ludności.
Ponadto powinny być opracowane procedury postępowania poawaryjnego, określające metody i środki usuwania skutków awarii, ustalające miejsca i sposoby neutralizacji substancji niebezpiecznych, w tym odkażania terenu oraz podmioty przewidziane do podjęcia działań związanych z usuwaniem skutków awarii lub rekultywacją gruntu oraz procedury ich powiadamiania.
Na podstawie planu wewnętrznego oraz danych określonych w raporcie o bezpieczeństwie, komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej sporządza plan zewnętrzny. Plan zewnętrzny, podobnie jak plan wewnętrzny, należy sporządzić w formie pisemnej lub na nośniku elektronicznym.