SN: Nadpłata składek nie wynika ze stanu konta, tylko z ustawy

ZUS nie miał racji twierdząc, że stan konta decyduje o obowiązku opłacenia składek - stwierdził Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i uchylił dwa wyroki w sprawie pracowników zatrudnionych w Niemczech. Organ miał obowiązek ustalić, czy składki były należycie płacone, a tego nie uczynił - dodał SN.

Spółka Euroford, zakład przetwórstwa mięsnego wystąpiła na drogę sądową przeciwko ZUS Oddział w Opolu o zwrot nadpłaconych składek. W tym wypadku chodziło o zwrot składek w wysokości 229 tys. 480 zł tylko za lipiec 2005 r. dla ok. 150-200 osób. Spór o inne okresy toczy się w sądach niższych instancji.

Delegacje pracowników

Okazało się, że spółka wysłała na dwa lata swoich pracowników do pracy w Niemczech i składki na ubezpieczenie społeczne były opłacane podwójnie.

Czytaj: ZUS wydaje najwięcej zaświadczeń A1 w całej UE>>

Warto zaznaczyć, że pierwotnie nie złożono wniosku o stwierdzenie nadpłaty, lecz spółka od razu wysłała wniosek o zwrot nadpłaty. A pracownicy nie dostali druku E-101 ( zaświadczenie A1), czyli dokumentu, który poświadcza opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne w innym kraju, niż kraj faktycznego wykonywania pracy. Dotyczy polskich pracowników, którzy zostają oddelegowani do pracy w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej.

Sprawdź w LEX: Czy nadpłacone składki ZUS można odjąć od dochodu? >

Sądy stanęły po stronie ZUS

Sąd I instancji orzekł na korzyść ZUS; nie było nadpłaty, a składki należało odprowadzać w Polsce. Spółka złożyła apelacje do sądu II instancji. Ale Sąd Apelacyjny 18 października 2018 r. potwierdził słuszność decyzji ZUS.

Czytaj: SN: Wyłączenie emerytów i rencistów z nagród było dyskryminacją>>

Skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego złożyła spółka powodowa, twierdząc, że ZUS nie zbadał dokładnie, czy istniała nadpłata składek i czy składki były należne. Zdaniem pełnomocnika strony powodowej radcy prawnego Bartosza Drozdowskiego wyroki sądów obu instancji były nietrafne i domagał się ich uchylenia.

Sprawdź w LEX: Jak podatkowo rozliczyć pokontrolną korektę składek ZUS? >

SN uchyla dwa wyroki

Sąd Najwyższy orzekł, że nie jest ważny stan konta składkowego, i tu Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie miał racji, gdyż nie jest to akt prawotwórczy. Ile i jakie składki ma zapłacić płatnik decyduje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych - powiedziała sędzia Romualda Spyt. I wobec tego Sąd Najwyższy uchylił dwa wyroki sądów i przekazał ZUS sprawę do ponownego rozpoznania.

Przeczytaj w LEX: Nadpłata składek na ubezpieczenie społeczne >

- To ZUS powinien określić, czy nadpłaty były należne - powiedziała sędzia sprawozdawca. - W zasadzie, jeśli osoba pracowała w Niemczech, to składki powinny być tam opłacone, a nie w Polsce. Jeśli były opłacane w obu państwach, to ZUS miał obowiązek poinformować, czy nadpłatę zalicza na poczet przyszłych składek - dodał SN.

Teraz ZUS powinien ustalić, jaka była składka należna. A jeśli były należności, to rozstrzygnie to sąd. Jeśli zaś była nadpłata, to organ musi rozliczyć te składki na poczet przyszłych wpłat.

Sygnatura akt III UK 155/18, wyrok z 4 czerwca 2019 r.

Przeczytaj w LEX: Nowe okresy przechowywania dokumentacji pracowniczej >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.