Młodzi ludzie są szczególnie narażeni na zagrożenia środowiska pracy ze względu na brak doświadczenia, wyszkolenia i wiedzy. Według europejskich danych statystycznych wskaźnik występowania urazów przy pracy u osób w wieku 18–24 lat jest o 50% wyższy niż w jakiejkolwiek innej grupie wiekowej. Do tak dużej liczby wypadków przyczynia się nie tylko brak doświadczenia zawodowego, lecz także brak odpowiedniego nadzoru. Młodzi ludzie są również bardziej narażeni na choroby zawodowe.
Za statystykami kryją się historie wielu młodych ludzi borykających się ze skutkami wypadków, czy umierających u progu dojrzałości. Brak doświadczenia sprawia, że trudno im rozpoznać zagrożenia lub nie traktują ich z należnym respektem. Poza niezbędnym, ale prowadzonym na dobrym poziomie szkoleniem, młodym pracownikom należy zapewnić ściślejszy nadzór. Dotyczy to również studentów odbywających praktyki zawodowe i szkolenia oraz osób nowo zatrudnionych.
Młodzi pracownicy są narażeni na ryzyko z wielu powodów. Często są nieświadomi własnych praw i nie znają obowiązków pracodawców w zakresie ochrony ich zdrowia i bezpieczeństwa w pracy. Siedemnastolatka pracująca w piekarni w czasie wakacji straciła część palca w maszynie piekarniczej. Pracowała zaledwie od godziny, gdy maszyna wciągnęła jej dłoń. Awaria zabezpieczenia była wcześniej zgłoszona, lecz nie wykonywano rutynowych konserwacji. Dziewczyna nie została przeszkolona w obsłudze maszyny, a jej przełożony nie zdawał sobie sprawy, że pracowała przy tej maszynie.
Młodzi podwładni zwykle niechętnie mówią o problemach i starają się zadowolić nowego pracodawcę. Tymczasem obowiązkiem pracodawcy jest zagwarantowanie im bezpiecznego i efektywnego wejścia w życie zawodowe, bo młodzi ludzie w wieku poniżej 25 lat to przyszłe pokolenie pracowników. Pracodawca musi zapewnić im bezpieczne warunki pracy przez wprowadzenie dobrego systemu zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem pracy, obejmującego ochroną wszystkich pracowników.
Świeżo przyuczeni do zawodu i nowi w miejscu pracy, poza brakiem doświadczenia, często nie zwracają wystarczającej uwagi na ryzyko wynikające z pracy. Nie mają wystarczającej dojrzałości fizycznej i psychicznej, brakuje im dostatecznych umiejętności i dobrego przeszkolenia, nie mają świadomości obowiązków pracodawcy wobec nich jako pracowników, bywa że brakuje im pewności przy artykułowaniu problemów. Z kolei pracodawcy zbyt często nie uwzględniają podatności osób młodych na zagrożenia, zapewniając im nieadekwatne szkolenie, nadzór i środki bezpieczeństwa albo kierując do niewłaściwej pracy.
Młodym ludziom przysługuje prawo do bezpiecznej i zdrowej pracy, prawo do zadawania pytań, a także do odmowy wykonania niebezpiecznej pracy. Młodzi pracownicy mają także obowiązki, w szczególności takie jak: obowiązek przestrzegania procedur bezpieczeństwa, obowiązek korzystania z otrzymanego sprzętu i odzieży ochronnej, a także obowiązek współpracy z pracodawcą w odniesieniu do zagadnień bhp.
Dla zapewnienia sobie większego bezpieczeństwa, młodzi pracownicy powinni mieć odwagę i umieć zadawać pytania, jeśli mają jakiekolwiek wątpliwości, wiedzieć, gdzie szukać pomocy, znać nie tylko swoje prawa, ale i obowiązki, a w konsekwencji postępować zgodnie z uzyskanym szkoleniem, wiedzieć, co zrobić w razie nagłego zagrożenia, wiedzieć na jakie zagrożenia trzeba zwracać szczególną uwagę oraz śmiało sygnalizować przełożonym i opiekunom swoje wątpliwości i niewiedzę. Prawem każdego młodego człowieka jest pytać starszych, bardziej doświadczonych. Młodzi pracownicy nie powinni się krępować lub obawiać sygnalizowania i omawiania wszelkich problemów ze swoim przełożonym, pytać i rozmawiać z pracownikami służby bhp lub społecznymi inspektorami pracy, rozmawiać o pracy ze swoimi rodzicami lub opiekunami oraz nauczycielami lub z organizatorami szkolenia zawodowego (praktyk), jeżeli wciąż się uczą.
Rodzice powinni sprawdzić, czy ich dziecko zna swoje prawa i obowiązki w miejscu pracy, w szczególności prawo do informacji o bezpiecznym wykonywaniu przydzielonej pracy, prawo do uczestniczenia w dyskusjach na temat bhp, zgłaszania wszelkich problemów oraz prawo do odmowy wykonywania prac niebezpiecznych.
Powinni oni rozmawiać ze swoim dzieckiem o ryzyku w miejscu pracy i zapobieganiu temu ryzyku, z pracodawcą swojego dziecka o ustaleniach w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, szkoleniu i nadzorze, a także z innymi rodzicami - o bhp. Ponadto szkoła lub uczelnia powinna włączyć zagadnienia bhp do programu nauczania.
Edward Kołodziejczyk