Ekspert publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odpowiada na pytanie Użytkownika:

Kiedy pracownikom pracującym w systemie zmianowym należy się dodatek za pracę w niedzielę, jeśli niedziela według grafiku jest ich dniem pracy i w systemie tygodniowym praca nie przekracza wymiaru 40 godzin?

Odpowiedź:

W opisanej w pytaniu sytuacji praca w niedzielę stanowi stały element rozkładu czasu pracy pracownika i jako taka nie musi być rekompensowana dodatkowym wynagrodzeniem.  

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 151[11] ustawy z dnia 6 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z poźn. zm.), za pracę w niedzielę uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Każda praca przypadająca w tych godzinach stanowi pracę w niedzielę. Świadczona przez pracownika praca w niedzielę w sytuacji opisanej w pytaniu, stanowi jednakże element stałej organizacji pracy pracownika. Niedziela jest bowiem dniem pracy pracownika wynikającym z obowiązującego go rozkładu czasu pracy (staje się normalnym dniem pracy).

Generalną zasadą jest, że pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele, w przypadkach dozwolonej pracy w te dni, pracodawca w pierwszej kolejności powinien zapewnić inny dzień wolny od pracy. „Wobec braku wyraźnego wyłączenia należy przyjąć, że obowiązek udzielenia dnia wolnego istnieje zarówno wtedy, gdy praca w niedzielę lub święto była planowana, jak i wówczas, gdy stanowiła konsekwencję nieplanowanej akcji ratowniczej lub usuwania awarii. Różny będzie natomiast tryb udzielania dnia wolnego. W przypadku planowej pracy w te dni pracodawca powinien z góry zaplanować również dzień wolny, a jego niewyznaczenie jest traktowane jako sytuacja, w której zakłada się z góry wykonywanie pracy nadliczbowej (E. Szemplińska, Konsultacje..., PiZS 1998, nr 11, s. 47). 

Tym samym zapewniając pracownikom wykonującym zaplanowaną pracę w niedzielę dzień wolny, który ją rekompensuje, pracodawca zwalnia się z obowiązku wypłacania pracownikom wynagrodzenia powiększonego o wskazane w przepisach dodatki.  

Obowiązek taki powstaje bowiem jedynie, gdy praca w niedzielę miała charakter niezaplanowany lub gdy pracodawca nie miał możliwości zagwarantowania pracownikowi rekompensującego ją dnia wolnego od pracy. Jedynie w takim przypadku za każdą godzinę pracy w niedzielę pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia powiększonego o 100% dodatek.

Joanna Kaleta,

autorka współpracuje z publikacją

Odpowiedzi udzielono 13.06.2016 r.