W celu przeciwdziałania uzależnieniu od używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ochrony zdrowia przed jego następstwami, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zakazu palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych, w ogólnodostępnych miejscach. Zakaz ten dotyczy także pomieszczeń zakładów pracy. Nie jest on jednak bezwzględny, ponieważ prawodawca przewidział od niego wyjątek.
Szczegółowe wymagania już nie obowiązują
Na samym początku warto wskazać, że w 2011 r. doszło do zmiany rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, która uchyliła rozdział 7 w załączniku nr 3 do ww. rozporządzenia. Rozdział ten regulował kwestie związane z palarniami. Zgodnie z nieobowiązującymi już przepisami, palenie tytoniu w zakładach pracy było dozwolone wyłącznie w odpowiednio przystosowanych pomieszczeniach (palarniach) wyposażonych w dostateczną ilość popielniczek. Pomieszczenia te miały być usytuowane w sposób nienarażający osób niepalących na wdychanie dymu tytoniowego. Istniał też wymóg, że w palarni powinno przypadać co najmniej 0,1 m2 powierzchni podłogi na każdego pracownika najliczniejszej zmiany korzystającego z tego pomieszczenia. Powierzchnia palarni nie powinna być jednak mniejsza niż 4 m2. Ponadto przepisy nakładały obowiązek, by zapewnić przynajmniej dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Orzecznictwo wskazywało wówczas, że zapewnienie pracownikom określonych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, w tym palarni, jest bezwzględną powinnością pracodawcy. Nie zależy ona od jego uznania, w tym jego przekonań w kwestii palenia tytoniu, czy też sytuacji ekonomiczno-finansowej (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 kwietnia 2009 r., sygn. akt I OSK 773/08).
Zakaz palenia tytoniu w zakładzie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (dalej: ustawa), zabrania się palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych w pomieszczeniach zakładów pracy. Na właścicielach i zarządzających obiektem spoczywa obowiązek umieszczenia w widocznych miejscach odpowiednich oznaczeń słownych i graficznych informujących o zakazie palenia wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych. Zaniechanie w tym zakresie może wiązać się z odpowiedzialnością. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 pkt. 2 ustawy, właściciel lub zarządzający obiektem, który nie umieszcza informacji o zakazie palenia, podlega karze grzywny do 2000 zł.
Zobacz procedurę: Wyznaczanie palarni w zakładzie pracy >
Wymagania co do palarni są ogólne
Zakaz nie jest jednak bezwzględny, ponieważ ustawodawca przewidział od niego wyjątek. Zgodnie bowiem z art. 5a ust. 3 pkt. 5 ustawy, właściciel lub zarządzający obiektem może wyznaczyć palarnię w pomieszczeniach zakładów pracy. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że decyzja w tym zakresie jest w pełni uznaniowa. Pracodawca nie ma więc obowiązku tworzyć palarni. W myśl art. 2 pkt. 15 ustawy, jako palarnie rozumie się wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych pomieszczenie, które musi być odpowiednio oznaczone i służyć wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych, w tym nowatorskich wyrobów tytoniowych lub papierosów elektronicznych. Pomieszczenie to musi też być zaopatrzone w wywiewną wentylację mechaniczną lub system filtracyjny w taki sposób, aby dym tytoniowy, para z papierosów elektronicznych lub substancje uwalniane za pomocą nowatorskiego wyrobu tytoniowego nie przenikały do innych pomieszczeń. Należy więc zauważyć, że obowiązujące przepisy charakteryzują się dużą ogólnością, ponieważ nie określają żadnych norm, w tym nie wskazują minimalnej powierzchni palarni.
Czytaj też w LEX: Wyodrębnianie palarni w zakładzie pracy >
Cena promocyjna: 38.7 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Krnąbrni palacze muszą się liczyć z sankcjami
Palenie wyrobów tytoniowych, nowatorskich wyrobów tytoniowych lub papierosów elektronicznych wbrew postanowieniom art. 5 ustawy, podlega karze grzywny do 500 zł. Stanowi o tym art. 13 ust. 2 ustawy. Grzywna jest nakładana w drodze mandatu karnego przez organ powołany do ochrony porządku publicznego. Natomiast pracodawca może zastosować wobec pracownika karę porządkową. Zgodnie z art. 108 par. 1 Kodeksu pracy, za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, można zastosować karę upomnienia albo karę nagany.
Sprawdź też w LEX: Czy pracownik palący e-papierosy może palić w palarni razem z pracownikami palącymi tradycyjne papierosy? >
Warto zwrócić uwagę, że za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, pracodawca może również stosować karę pieniężną. Art. 108 par. 3 Kodeksu pracy stanowi, że za jedno przekroczenie nie może być ona wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika.
Sprawdź też w LEX: Jak przygotować informację o całkowitym zakazie palenia wyrobów tytoniowych na terenie zakładu pracy? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
