Jakie mogą być konsekwencje braku uprawnień służby bhp?
Przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) - dalej r.s.b.h.p., wskazuje stanowiska pracy w służbie bhp, na których pracę mogę wykonywać pracownicy z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi. Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach: inspektorów, starszych inspektorów, specjalistów, starszych specjalistów oraz głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szczegółowe wymagania kwalifikacji zawodowych pracowników służy bhp zostały zawarte w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., które wskazuje stanowiska pracy w służbie bhp:
1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy,
2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:
a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,
4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,
5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Jak widać ze wskazanych w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., aby pracować w służbie bhp potrzebne jest posiadanie, w zależności od stanowiska pracy w służbie bhp, odpowiedniego wykształcenia i w odpowiedniego stażu pracy w służbie bhp.
Ważne także jest, w przypadku wykonywania pracy przez pracownika służby bhp z uprawnieniami, posiadanie aktualnego szkolenia okresowe w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) - dalej r.s.b.
Zgodnie § 14 ust. 2 pkt 4 r.s.b. szkoleniom okresowym w dziedzinie bhp podlegają także pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby. Co więcej § 15 ust. 2 r.s.b. wskazuje, że szkolenie okresowe dla pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy i innych osób wykonujących zadania tej służby powinno być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat.
Jeżeli pracownik nie posiada odpowiednich kwalifikacji, tzn. nie ma wykształcenia kierunkowego w zakresie bhp i odpowiednio stażu pracy w służbie bhp, nie powinien wykonywać pracy pracownika służby bhp.
Brak stosowanych uprawnień pracownika służby bhp może zostać ujawniony w momencie:
1) kontroli organów nadzoru nad warunkami pracy, tj. PIP,
2) wypadku i postępowania wypadkowego prowadzonego przez zespół powypadkowy.
Osoby wchodzące w skład zespołu powypadkowego muszą zajmować odpowiednie stanowiska pracy w zakładzie pracy i posiadać odpowiednie kwalifikacji. Pracownik służby bhp, zajmujący się sprawami bhp, nie powinien być powołany przez pracodawcę na członka zespołu powypadkowego, z powodu braku odpowiednich kwalifikacji.
W momencie kontroli organów nadzoru nad warunkami pracy, tj. PIP na terenie zakładu pracy pracownik służby bhp, na życzenia inspektora PIP, powinien wylegitymować się stosownymi uprawnieniami. Problem pojawi się, gdy pracownik służby bhp takich uprawnień nie posiada. W takiej sytuacji inspektor PIP może wydać pracodawcy nakaz powołania w zakładzie pracy służby bhp posiadającej odpowiednie kwalifikacje. Dla pracodawcy może wiązać się to oczywiście z mandatem karnym za nie wykonanie obowiązku ciążącego na pracodawcy w zakresie zapewnienia na terenie zakładu pracy służby bhp.
Krzysztof Zamajtys
Przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) - dalej r.s.b.h.p., wskazuje stanowiska pracy w służbie bhp, na których pracę mogę wykonywać pracownicy z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi. Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach: inspektorów, starszych inspektorów, specjalistów, starszych specjalistów oraz głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szczegółowe wymagania kwalifikacji zawodowych pracowników służy bhp zostały zawarte w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., które wskazuje stanowiska pracy w służbie bhp:
1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy,
2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:
a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,
4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,
5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Jak widać ze wskazanych w § 4 ust. 2 r.s.b.h.p., aby pracować w służbie bhp potrzebne jest posiadanie, w zależności od stanowiska pracy w służbie bhp, odpowiedniego wykształcenia i w odpowiedniego stażu pracy w służbie bhp.
Ważne także jest, w przypadku wykonywania pracy przez pracownika służby bhp z uprawnieniami, posiadanie aktualnego szkolenia okresowe w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) - dalej r.s.b.
Zgodnie § 14 ust. 2 pkt 4 r.s.b. szkoleniom okresowym w dziedzinie bhp podlegają także pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby. Co więcej § 15 ust. 2 r.s.b. wskazuje, że szkolenie okresowe dla pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy i innych osób wykonujących zadania tej służby powinno być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat.
Jeżeli pracownik nie posiada odpowiednich kwalifikacji, tzn. nie ma wykształcenia kierunkowego w zakresie bhp i odpowiednio stażu pracy w służbie bhp, nie powinien wykonywać pracy pracownika służby bhp.
Brak stosowanych uprawnień pracownika służby bhp może zostać ujawniony w momencie:
1) kontroli organów nadzoru nad warunkami pracy, tj. PIP,
2) wypadku i postępowania wypadkowego prowadzonego przez zespół powypadkowy.
Osoby wchodzące w skład zespołu powypadkowego muszą zajmować odpowiednie stanowiska pracy w zakładzie pracy i posiadać odpowiednie kwalifikacji. Pracownik służby bhp, zajmujący się sprawami bhp, nie powinien być powołany przez pracodawcę na członka zespołu powypadkowego, z powodu braku odpowiednich kwalifikacji.
W momencie kontroli organów nadzoru nad warunkami pracy, tj. PIP na terenie zakładu pracy pracownik służby bhp, na życzenia inspektora PIP, powinien wylegitymować się stosownymi uprawnieniami. Problem pojawi się, gdy pracownik służby bhp takich uprawnień nie posiada. W takiej sytuacji inspektor PIP może wydać pracodawcy nakaz powołania w zakładzie pracy służby bhp posiadającej odpowiednie kwalifikacje. Dla pracodawcy może wiązać się to oczywiście z mandatem karnym za nie wykonanie obowiązku ciążącego na pracodawcy w zakresie zapewnienia na terenie zakładu pracy służby bhp.
Krzysztof Zamajtys