Jak zorganizować bezpieczną pracę gazoniebezpieczną na gazociągu średniego ciśnienia z PE?
Wymagania podczas wykonywania prac tzw. gazoniebezpiecznych i prac niebezpiecznych przy budowie i eksploatacji sieci gazowych w głównej mierze określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 2, poz. 6) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

Prace gazoniebezpieczne zaliczają się do prac szczególnie niebezpiecznych. W związku z tym pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy oraz do określenia szczegółowych wymagań bhp przy wykonywaniu takich prac, w szczególności do zapewnienia:
•bezpośredniego nadzoru nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
•odpowiednich środków zabezpieczających;
•instruktażu pracowników obejmującego w szczególności: imienny podział pracy,
•kolejność wykonywania zadań oraz wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach.

Przed podjęciem pracy na stanowiskach, na których występują zagrożenia stwarzane przez atmosfery wybuchowe pracownicy powinni przejść odpowiedni instruktaż stanowiskowy, a prace powinny być wykonywane zgodnie z pisemnymi instrukcjami opracowanymi przez pracodawcę.
W przypadku równoczesnego wykonywania wzajemnie powiązanych prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych przez różne zespoły wykonawcze operator sieci gazowej:
•powołuje koordynatora prac;
•określa szczegółowy zakres jego obowiązków i sposób ich realizacji.

Do obowiązków koordynatora prac należy w szczególności:
•zapewnienie realizacji prac zgodnie z instrukcją wykonywania prac;
•zapewnienie współpracy osób nadzorujących różne zespoły pracowników;
•ustalenie sposobu łączności i sposobu alarmowania;
•ustalenie harmonogramu prac uwzględniającego zadania wszystkich zespołów wykonawczych.

Przed rozpoczęciem prac gazoniebezpiecznych, które mogą wpływać na bezpieczeństwo publiczne, pracodawca zawiadamia o nich właściwe jednostki samorządu terytorialnego odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe oraz Policję i Państwową Straż Pożarną
Kwalifikacje pracowników wykonujących prace gazoniebezpieczne
Prace gazoniebezpieczne powinny być nadzorowane przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje w zakresie dozoru oraz wykonywane przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń energetycznych, uzyskane na podstawie przepisów prawa energetycznego to znaczy posiadać kwalifikacje uzyskane na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 z późn. zm.), a przed dopuszczeniem do pracy - zapoznać się ze schematami instalacji technologicznych oraz instrukcjami obsługi urządzeń.
Świadectwo kwalifikacyjne nie zwalnia z obowiązku posiadania innych uprawnień w zakresie prowadzonych prac (np. spawanie, zgrzewanie).
Pracodawca powinien zapewnić, aby dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych miały jedynie osoby upoważnione i odpowiednio poinstruowane.

Obiekty technologiczne, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa powinny być w sposób widoczny oznakowane następującymi znakami:
•znakiem ostrzegawczym informującym o możliwości wystąpienia atmosfery wybuchowej,
•znakiem zakazu wstępu osób nieupoważnionych,
•zakazu używania otwartego ognia i palenia tytoniu,
•zakazu używania urządzeń powodujących iskrzenie, w tym również telefonów komórkowych, a także znakiem wskazującym na rodzaj strefy zagrożenia wybuchem.

Na tablicach informacyjnych, należy umieścić następujące informacje:
•nazwę, adres i numer telefonu użytkownika obiektu oraz numery telefonów
•alarmowego pogotowia gazowego (992),
•Centrum Powiadamiania Ratunkowego (112),
•Państwowej Straży Pożarnej (998)
•Pogotowia Ratunkowego (999).

Pracownicy wykonujący prace gazoniebezpieczne i prace niebezpieczne, w szczególności
•w wykopach o głębokości przekraczającej 1,5 m,
•studzienkach, kanałach, zbiornikach
•obmurowaniach zbiorników
powinni być wyposażeni w szelki bezpieczeństwa połączone z liną asekuracyjną i asekurowani przez pracowników znajdujących się poza miejscem występowania zagrożeń.

Monterzy instalacji, sieci wykonujący roboty gazoniebezpieczne powinni być wyposażeni w:
•odzież trudno palną,
•kaptury ochronne na głowę z tkaniny żaroodpornej lub trudno palnej,
•rękawice ochronne,
•sprzęt ochrony dróg oddechowych,
•szelki bezpieczeństwa z linkami lub kombinezony z wszytymi szelkami bezpieczeństwa.

Pracownicy wykonujące prace gazoniebezpieczne powinny mieć zapewnione:
•środki łączności,
•odpowiednie ilości podręcznego sprzętu gaśniczego,
•lampy przeciwwybuchowe,
•przyrządy do pomiaru stężeń i ciśnienia gazu,
•apteczkę wyposażoną w odpowiednie środki do udzielania pierwszej po

Uwagi

Prace gazoniebezpieczne wykonywane w pomieszczeniach lub urządzeniach powinny być prowadzone przy okresowym lub ciągłym pomiarze stężenia gazu. Mogą być rozpoczęte po sprawdzeniu poziomu stężenia gazu w miejscu pracy i zastosowaniu odpowiednich środków zapobiegających zagrożeniom

Zagrożenia

W przypadku powstania zagrożeń życia i zdrowia ludzi podczas wykonywania prac gazoniebezpiecznych lub prac niebezpiecznych należy:
•przerwać prace;
•ewakuować pracowników z miejsca zagrożenia;
•zabezpieczyć miejsce pracy;
•zawiadomić niezwłocznie pracodawcę lub osobę upoważnioną przez pracodawcę.

Ponowne rozpoczęcie prac może nastąpić wyłącznie na polecenie pracownika nadzorującego prace w porozumieniu z pracodawcą lub osobą upoważnioną przez pracodawcę

Roman Majer